กรุงเทพฯ--23 ก.ค.--โรงพยาบาลรามคำแหง
นิ่วในถุงน้ำดี
หญิงสุขภาพดีเจอ นิ่วในถุงน้ำดี มากกว่าชาย
นวัตกรรมการรักษาด้วย ผ่าตัดส่องกล้อง...
การเกิดนิ่วในถุงน้ำดีเกิดจากการตกผลึกของหินปูน (แคลเซียม) หรือคอเลสเตอรอลที่มีอยู่ในน้ำดี ส่วนสาเหตุที่ทำให้เกิดการตกผลึกของสารเหล่านี้ เชื่อว่าเกี่ยวกับการติดเชื้อของทางเดินน้ำดีและความไม่สมดุลของสารประกอบในน้ำดี การตกผลึกของสารเหล่านี้อาจทำให้เป็นก้อนนิ่วเพียงก้อนเดียว หรือก้อนเล็กๆหลายๆก้อนก็ได้ รวมทั้งคนที่มีระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูง หญิงที่มีบุตรแล้ว ผู้ป่วยที่เป็นเบาหวาน ทาลัสซีเมีย โลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตกจะมีโอกาสเป็นนิ่วในถุงน้ำดีมากกว่าคนทั่วไป
นพ.อาสา สิงห์ชินสุข แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรม รพ.รามคำแหง ได้ให้รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับอาการตามมาหลังจากเกิดนิ่วในถุงน้ำดีว่า อาจมีตั้งแต่ท้องอืด อาหารไม่ย่อย บางครั้งที่นิ่วไปอุดท่อถุงน้ำดีทำให้มีอาการปวดแบบปวดดิ้น หรือถ้านิ่วตกลงไปอุดท่อน้ำดีใหญ่จะทำให้มีอาการตัวเหลือง ตาเหลืองได้ ซึ่งนิ่วจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน ซึ่งมีอัตราการเสียชีวิตสูงจึงไม่ควรปล่อยไว้นาน ขณะที่บางรายอาจตรวจพบนิ่วในถุงน้ำดีแต่ไม่มีอาการใดๆ เกิดขึ้น
จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นนิ่วในถุงน้ำดี หรือมีอาการบ่งชี้อย่างไร?
นพ.อาสา สิงห์ชินสุข ให้ข้อมูลว่าผู้ป่วยมี 2 กลุ่ม กลุ่มแรกจะไม่มีอาการบ่งบอกเลยจึงทราบได้ด้วยวิธีตรวจร่างกายด้วยการทำอัลตร้าซาวด์ช่องท้อง ส่วนอีกกลุ่มจะเป็นผู้ป่วยที่มีอาการเกี่ยวกับความผิดปกติของระบบการย่อยอาหาร ซึ่งจะแสดงอาการกินอาหารเข้าไปแล้วจุกแน่น ท้องอืด อาหารไม่ย่อย อาจมีอาการรุนแรงแบบเฉียบพลัน หรืออาจเป็นลักษณะเรื่อยๆ ทำให้บางทีเข้าใจผิดว่าเป็นโรคแผลในกระเพาะอาหาร เนื่องจากมีอาการคล้ายๆกัน บางรายจะมาในลักษณะของผลแทรกซ้อนของตัวนิ่วที่เกาะในท่อน้ำดีจะมาทำให้ตัวเหลือง ปวดท้อง เป็นไข้ คลื่นไส้ อาเจียน จะเป็นเรื่องของถุงน้ำดีอักเสบ ด้วยเหตุนี้การทำอัลตร้าซาวด์ดูเรื่องนิ่วในถุงน้ำดีจึงเป็นวีธีตรวจหานิ่วที่ดีที่สุด
ใครมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้บ้าง?
นพ.อาสา สิงห์ชินสุข ระบุว่าส่วนใหญ่แล้วโรคนี้เกิดขึ้นในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย และมักเป็นผู้หญิงที่สุขภาพดีมีวัย40 ปี ขึ้นไป มีน้ำหนักเกินจากที่ใช้ชีวิตประจำวัน โดยบริโภคอาหารประเภทไขมัน ซึ่งมีคอเลสเตอรอลสูงเป็นประจำ ทานอาหารมีกากใยไฟเบอร์น้อย อีกประการหนึ่งมีประวัติคนในครอบครัวเป็นนิ่วในถุงน้ำดี ผู้มีภาวะเป็นเบาหวานหรือกำลังลดน้ำหนักเฉียบพลันทำให้เกิดการตกตะกอนในตัวน้ำดีได้ง่ายขึ้น อันตรายที่เกิดขึ้นจะมีตั้งแต่ตัวถุงน้ำดีเองและส่วนใหญ่คนไข้ที่มาหาหมอขณะมีอาการมักเป็นเรื่องของถุงน้ำดีอักเสบมากที่สุด รองลงไป คือ เรื่องของถุงน้ำดี นิ่วในถุงน้ำดีเกิดนิ่วอุดตัน ทำให้ตัวเหลือง ตาเหลือง เป็นดีซ่านหรือติดเชื้อในกระแสเลือด ส่วนผลแทรกซ้อนที่ค่อนข้างรุนแรง คือ ตับอ่อนอักเสบ มีโอกาสเกิดภาวะตับอักเสบแทรกซ้อนได้อีก และอีกประการหนึ่ง คือ อาจเป็นโรคมะเร็งในถุงน้ำดีได้
รักษาอย่างไรเมื่อเป็นนิ่วในถุงน้ำดี?
ถ้าผู้ป่วยมีอาการปรากฏขึ้นแล้วจะแนะนำให้ผ่าตัดทุกราย ซึ่งปัจจุบันใช้วิธีผ่าตัดด้วยการส่องกล้องเป็นมาตรฐานในการผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี เนื่องจากมีข้อดีคือผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็วกว่าการเปิดแผลผ่าตัดปกติ บางรายมาเช้ากลับเย็นหรือค่ำ แต่ส่วนใหญ่ก็อาจพักในโรงพยาบาล 1-2 วัน เพื่อดูความเรียบร้อย
“ ทั้งนี้ ขอแนะนำว่าพยายามรับประทานอาหารแต่ละมื้อให้ตรงเวลา เลี่ยงการทานมื้อ อดมื้อ เพราะอาจทำให้น้ำดีเข้มข้นมากจนกระทั่งตกตะกอนได้มาก ต้องระวังเรื่องการลดน้ำหนักตัวอย่างรวดเร็ว ควบคุมน้ำหนักตัวและเลี่ยงอาหารที่มีไขมันคอเลสเตอรอลสูงเพื่อช่วยลดอาการนิ่วในถุงน้ำดีครับ”