กรุงเทพฯ--21 เม.ย.--ทริสเรทติ้ง
ทริสเรทติ้งยืนยันอันดับเครดิตองค์กรของสหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (สอ.รพ.) ที่ระดับ “BBB+” ด้วยแนวโน้ม “Stable” หรือ “คงที่” โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงสถานะของ สอ.รพ. ในการเป็นผู้ให้บริการทางการเงินแก่สมาชิกสหกรณ์ซึ่งเป็นข้าราชการหรือลูกจ้างประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อันดับเครดิตยังได้รับแรงหนุนจากสถานะทางเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจในฐานะเป็นหน่วยงานราชการ ตลอดจนคุณภาพที่ดีของสินเชื่อ และความสามารถของคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. ซึ่งสร้างผลประกอบการทางการเงินในระดับที่น่าพอใจจนทำให้ สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกสามัญได้ในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาต สิทธิพิเศษทางกฎหมายที่ให้แก่สหกรณ์ออมทรัพย์ช่วยให้ สอ.รพ. มีคุณภาพสินเชื่อที่ดี อีกทั้งยังมีความได้เปรียบในการแข่งขันเหนือสถาบันการเงินทั่วไป อย่างไรก็ตาม ความแข็งแกร่งของ สอ.รพ. ลดทอนลงบางส่วนจากนโยบายเชิงรุกในการระดมเงินทุนที่ค่อนข้างพึ่งพิงเงินฝากจากสมาชิกสมทบ รวมถึงความเสี่ยงที่ต้องพึ่งพิงบุคคลสำคัญเพียงรายเดียวในคณะผู้บริหาร และโครงสร้างเงินทุนที่ค่อนข้างอ่อนแอเมื่อเทียบกับสหกรณ์ขนาดใหญ่ที่ก่อตั้งมานาน
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงการคาดการณ์ว่า สอ.รพ. จะสามารถรักษาฐานเงินฝากและมีผลประกอบการที่สามารถสร้างผลตอบแทนให้แก่สมาชิกสามัญได้ในระดับที่น่าพอใจ การปรับเพิ่มขึ้นของอันดับเครดิตถูกจำกัดจากขนาดของหน่วยงานต้นสังกัดที่จะทำให้ สอ.รพ. สามารถขยายขนาดของสินทรัพย์เพื่อให้ได้ประโยชน์จากการประหยัดต่อขนาด และความเป็นไปได้ค่อนข้างสูงที่จะยังคงต้องพึ่งพิงบุคลากรหลักในคณะผู้บริหารอีกต่อไปในระยะกลาง ในทางตรงกันข้าม การเปลี่ยนแปลงบุคลากรหลักในคณะผู้บริหารซึ่งมีความสามารถน้อยกว่าบุคคลในปัจจุบัน หรือการเปลี่ยนแปลงใดใดที่ทำให้นโยบายการดำเนินงานเป็นไปในเชิงรุกมากขึ้น หรือการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายที่จะลดสิทธิพิเศษแก่สหกรณ์ออมทรัพย์ลงอาจมีผลกระทบต่ออันดับเครดิตทั้งสิ้น
สอ.รพ. ก่อตั้งในปี 2545 เพื่อให้เป็นสหกรณ์ออมทรัพย์สำหรับบุคลากรของโรงพยาบาลตำรวจ สอ.รพ. ให้บริการแก่สมาชิกด้วยบริการทางการเงินที่จำกัดเฉพาะการรับฝากเงินและการให้เงินกู้ สอ.รพ. ยังจัดระบบสวัสดิการต่าง ๆ ให้แก่สมาชิกเช่นเดียวกับสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ ด้วย เช่น สวัสดิการการรักษาพยาบาล เงินสงเคราะห์งานฌาปนกิจศพ และทุนการศึกษา สอ.รพ. ได้เพิ่มสวัสดิการต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องให้แก่สมาชิกเช่นเดียวกับสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ ที่ก่อตั้งมานาน ทั้งนี้ เพื่อดึงดูดให้สมาชิกทั้งหลายคงสถานะความเป็นสมาชิกไว้ สหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไปมีข้อได้เปรียบเหนือกว่าสถาบันการเงินอื่น ๆ จากการได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี โดยสหกรณ์และสมาชิกจะได้รับการยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภท นอกจากนี้ เงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญซึ่งมีคุณภาพเครดิตที่ค่อนข้างดีนั้นก็ยังเป็นผลจากการให้กู้ภายใต้ข้อตกลงกับนายจ้างหรือหน่วยงานต้นสังกัดซึ่งเป็นหลักปฏิบัติโดยทั่วไปของสหกรณ์ออมทรัพย์ด้วยเช่นกัน การชำระคืนเงินกู้ใช้วิธีหักจากเงินเดือนของสมาชิกสามัญ ตามกฎหมายสหกรณ์ออมทรัพย์ นอกเหนือจากภาระหนี้ที่มีตามกฎหมายเฉพาะต่าง ๆ แล้ว สหกรณ์ยังมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ ด้วย สิทธิประโยชน์ด้านกฎหมายช่วยลดความเสี่ยงด้านเครดิตของเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญของสหกรณ์และยังช่วยดำรงกระแสเงินสดรับจากการชำระคืนเงินกู้แก่สหกรณ์ นอกจากนี้ คุณภาพเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจ รวมถึงความมั่นคงในหน้าที่การงานของสมาชิกในฐานะเป็นข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่ประจำของหน่วยงานราชการยังช่วยให้จำนวนสมาชิกสามัญของสหกรณ์มีเสถียรภาพด้วย ทั้งนี้ จำนวนสมาชิกที่มีเสถียรภาพจะช่วยเพิ่มทุนให้แก่สหกรณ์จากการที่สมาชิกสามัญมีภาระผูกพันรายเดือนที่จะต้องซื้อหุ้นของสหกรณ์เพิ่มเติมทุกเดือน
สินทรัพย์ของ สอ.รพ. เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเพิ่มขึ้นจาก 3,635 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2554 (สิ้นสุด 30 กันยายน) เป็น 4,666 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2555 และเพิ่มขึ้นเป็น 5,277 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2556 และ 6,126 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2557 แม้ว่า สอ.รพ. จัดเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์ที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งหมดประมาณ 1,400 แห่ง แต่ขนาดสินทรัพย์ของ สอ.รพ. ในปัจจุบันยังถือว่ามีขนาดค่อนข้างเล็กเมื่อเทียบกับสหกรณ์ออมทรัพย์ขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งที่ก่อตั้งมานานและมีสินทรัพย์รวมมากกว่า 70,000 ล้านบาท
เฉพาะข้าราชการและเจ้าหน้าที่ประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเท่านั้นที่สามารถเป็นสมาชิกสามัญของ สอ.รพ. ได้ โดยเงื่อนไขดังกล่าวเป็นเรื่องปกติสำหรับสหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไป นอกจากนี้ สอ.รพ. ยังมีสมาชิกสมทบเหมือนสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ เช่นกัน ด้วยอัตราดอกเบี้ยที่ดึงดูดใจและการยกเว้นภาษีเงินได้จากดอกเบี้ยรับ สอ.รพ. จึงสามารถระดมเงินทุนจำนวนมากด้วยเงินฝากออมทรัพย์จากสมาชิกสมทบ หากพิจารณาจากฝากจากสมาชิก ประมาณ 80% จะเป็นเงินฝากจากสมาชิกสมทบและอีก 20% มาจากสมาชิกสามัญ ความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของ สอ.รพ. ขึ้นอยู่กับอัตราการฝากต่อของเงินฝากเมื่อครบกำหนด โดยเฉพาะเงินฝากที่มาจากสมาชิกสมทบซึ่งไม่มีความสัมพันธ์ใดใดกับทั้ง สอ.รพ. และโรงพยาบาลตำรวจ และไม่มีผลประโยชน์อื่นใดนอกเหนือจากอัตราดอกเบี้ยที่ได้รับจากเงินฝากเท่านั้น ดังนั้น สอ.รพ. จึงยังคงมีความเสี่ยงด้านสภาพคล่องอยู่ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. ได้พยายามลดทอนความเสี่ยงดังกล่าวลงโดยการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องให้เพียงพอและคงวงเงินกู้ยืมที่มีกับสถาบันการเงินอื่น ๆ เอาไว้โดยยังไม่เบิกใช้ ทริสเรทติ้งคาดว่าตราบใดที่ สอ.รพ. ยังคงมีสิทธิพิเศษทางภาษีที่สามารถเสนออัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ดึงดูดใจและยังคงนโยบายการลงทุนที่ระมัดระวังเพื่อที่จะดำรงสัดส่วนสินทรัพย์สภาพคล่องให้อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเอาไว้ได้ ตราบนั้นระดับความเสี่ยงด้านสภาพคล่องก็จะอยู่ในระดับที่ยอมรับได้
สอ.รพ. ได้ขยายปริมาณเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 โดยคาดหวังว่าเงินให้กู้ยืมดังกล่าวจะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเงินลงทุนของ สอ.รพ. เอง เนื่องจากจวบจนถึงปัจจุบัน ความต้องการเงินกู้ยืมจากสมาชิกของสหกรณ์ยังอยู่ในระดับต่ำเนื่องจากสถานะของสมาชิกสามัญของสหกรณ์ที่มีการเงินเข้มแข็งอยู่แล้ว เงินให้กู้รวมของ สอ.รพ. รักษาระดับอยู่ที่ 45% ของสินทรัพย์รวมในช่วงรอบปีบัญชี 2553-2555 และปรับเพิ่มขึ้นเป็น 52% ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2556 และ 54% ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2557 โดย 88% ของเงินให้กู้ยืมจำนวน 2,897 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2557 เป็นเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ในขณะที่ส่วนที่เหลือเป็นเงินให้กู้แก่สมาชิก สอ.รพ. สามารถจัดการกับความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นได้โดยการขยายฐานลูกค้าเงินกู้สหกรณ์ สอ.รพ. ไม่มีสินเชื่อที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (ค้างชำระมากกว่า 90 วัน) มาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2550 ทั้งจากเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นและเงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญ จากปัญหาการผิดนัดชำระของสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนที่ใหญ่ที่สุดเนื่องจากการทุจริตนั้น สอ.รพ. ไม่มีธุรกรรมกับสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนรายดังกล่าว ณ สิ้นเดือนกุมภาพันธ์ 2558 นอกเหนือจากเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นจำนวน 39 ล้านบาท ซึ่งคิดเป็น 1.3% เงินให้กู้ยืมรวม และเงินรับฝากจากสหกรณ์อื่นจำนวน 198 ล้านบาท ซึ่งคิดเป็น 3.8% ของเงินรับฝากรวมแล้ว สอ.รพ. ก็ไม่มีธุรกรรมอื่นใดอีกกับสหกรณ์ที่มีการประกาศรายชื่อต่อสาธารณะว่ามีการทำธุรกรรมกับสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนรายที่มีปัญหาดังกล่าว
แม้ว่าเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นมากตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 แต่อัตราส่วนเงินให้กู้ยืมต่อเงินฝากปรับปรุงรวมยังคงอยู่ในระดับค่อนข้างต่ำที่ 56.4% ในรอบปีบัญชี 2557 แม้ว่าจะเพิ่มขึ้นจาก 46.1% และ 54% ในรอบปีบัญชี 2555 และ 2556 ตามลำดับก็ตาม สอ.รพ. ยังคงมีผลประกอบการที่ดีในด้านกำไรสุทธิ โดยกำไรสุทธิปรับเพิ่มขึ้นมากจาก 73 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2556 เป็น 148 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2557 ซึ่งเป็นผลจากส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยรับและจ่ายที่มากขึ้นจากผลตอบแทนที่ดีขึ้น อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมถัวเฉลี่ยปรับเพิ่มขึ้นจาก 1.5% ในรอบปีบัญชี 2556 เป็น 2.6% ในรอบปีบัญชี 2557 ในขณะที่อัตราผลตอบแทนต่อทุนของสหกรณ์ถัวเฉลี่ยก็ปรับเพิ่มขึ้นจาก 16.3% ในรอบปีบัญชี 2556 เป็น 23.8% ในรอบปีบัญชี 2557 สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกที่ถือหุ้นในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาตคือ 10% ของทุนชำระแล้วมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2552 สถานะทางการเงินและผลประกอบการของ สอ.รพ. ค่อนข้างขึ้นอยู่กับสมาชิกสำคัญรายหนึ่งในคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. พยายามพัฒนาและปรับใช้นโยบายและกระบวนการดำเนินงานที่เป็นมาตรฐาน รวมทั้งใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการสนับสนุนกิจกรรมของธุรกิจหลักทั้งหมดของ สอ.รพ. ซึ่งจะช่วยลดทอนความเสี่ยงจากการต้องพึ่งพิงบุคคลใดบุคคลหนึ่งมากเกินไป
สหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (PHSC)
อันดับเครดิตองค์กร: BBB+
แนวโน้มอันดับเครดิต: Stable