ทริสเรทติ้งยืนยันอันดับเครดิตองค์กรของสหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (สอ.รพ.) ที่ระดับ “BBB+” โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงสถานะของ สอ.รพ. ในการเป็นผู้ให้บริการทางการเงินแก่สมาชิกสหกรณ์ซึ่งเป็นข้าราชการหรือลูกจ้างประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อันดับเครดิตยังได้รับแรงหนุนจากสถานะทางเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจในฐานะเป็นหน่วยงานราชการ ตลอดจนเงินให้กู้ยืมของ สอ.รพ. ที่มีคุณภาพดี และความสามารถของคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. ที่สร้างผลประกอบการทางการเงินในระดับที่น่าพอใจ สิทธิพิเศษทางกฎหมายที่ให้แก่สหกรณ์ออมทรัพย์ช่วยให้ สอ.รพ. มีคุณภาพสินเชื่อที่ดี อีกทั้งยังมีความได้เปรียบในการแข่งขันเหนือสถาบันการเงินทั่วไปด้วย อย่างไรก็ตาม ความแข็งแกร่งของ สอ.รพ. ลดทอนลงบางส่วนจากนโยบายเชิงรุกในการระดมเงินทุนที่พึ่งพิงเงินฝากจากสมาชิกสมทบและจากสหกรณ์อื่นเป็นอย่างมาก ในขณะที่ความเสี่ยงที่ต้องพึ่งพิงบุคคลสำคัญเพียงรายเดียวในคณะผู้บริหารนั้นยังคงมีอยู่ แต่ก็ปรับตัวดีขึ้นโดยมีการพัฒนาและปรับปรุงนโยบายและกระบวนการดำเนินงานที่เป็นมาตรฐานยิ่งขึ้น ทั้งนี้ โครงสร้างเงินทุนที่ค่อนข้างอ่อนแอเมื่อเทียบกับสหกรณ์ขนาดใหญ่ที่ก่อตั้งมานานยังคงมีผลกดดันต่ออันดับเครดิตด้วยเช่นกัน นอกจากนี้ กฎระเบียบต่าง ๆ ที่เปลี่ยนแปลงไปและที่มีแผนจะปรับเปลี่ยนในอนาคตจะมีผลกระทบต่อผลประกอบการทั้งทางด้านการดำเนินงานและการเงินของ สอ.รพ. แต่ในทางกลับกันก็จะสร้างความแข็งแกร่งในการดำเนินงานและช่วยควบคุมความเสี่ยงให้แก่สหกรณ์ได้ในระยะยาว อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบที่จะลดทอนสิทธิพิเศษต่าง ๆ ที่สหกรณ์ออมทรัพย์ได้รับอยู่ในปัจจุบันก็จะเป็นปัจจัยกดดันต่ออันดับเครดิตด้วย
สอ.รพ. ก่อตั้งในปี 2545 เพื่อให้เป็นสหกรณ์ออมทรัพย์สำหรับบุคลากรของโรงพยาบาลตำรวจ สอ.รพ. ให้บริการแก่สมาชิกด้วยบริการทางการเงินที่จำกัดเฉพาะการรับฝากเงินและการให้เงินกู้ สหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไปมีข้อได้เปรียบเหนือกว่าสถาบันการเงินอื่น ๆ จากการได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี โดยสหกรณ์และสมาชิกจะได้รับการยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภท นอกจากนี้ เงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญซึ่งมีคุณภาพเครดิตที่ค่อนข้างดีนั้นก็ยังเป็นผลจากการให้กู้ภายใต้ข้อตกลงกับนายจ้างหรือหน่วยงานต้นสังกัดซึ่งเป็นหลักปฏิบัติโดยทั่วไปของสหกรณ์ออมทรัพย์ด้วยเช่นกัน การชำระคืนเงินกู้ใช้วิธีหักจากเงินเดือนของสมาชิกสามัญตามกฎหมายสหกรณ์ออมทรัพย์ นอกเหนือจากภาระหนี้ที่มีตามกฎหมายเฉพาะต่าง ๆ แล้ว สหกรณ์ยังมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ ด้วย สิทธิประโยชน์ด้านกฎหมายช่วยลดความเสี่ยงด้านเครดิตของเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญของสหกรณ์และยังช่วยดำรงกระแสเงินสดรับจากการชำระคืนเงินกู้แก่สหกรณ์ด้วยอีกส่วนหนึ่ง นอกจากนี้ คุณภาพเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจ รวมถึงความมั่นคงในหน้าที่การงานของสมาชิกในฐานะเป็นข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่ประจำของหน่วยงานราชการยังช่วยให้จำนวนสมาชิกสามัญของสหกรณ์มีเสถียรภาพด้วย ทั้งนี้ จำนวนสมาชิกที่มีเสถียรภาพจะช่วยเพิ่มทุนให้แก่สหกรณ์จากการที่สมาชิกสามัญมีภาระผูกพันรายเดือนที่จะต้องซื้อหุ้นของสหกรณ์เพิ่มเติมทุกเดือน
สินทรัพย์รวมของ สอ.รพ. เติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยเพิ่มขึ้นจาก 3,635 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2554 (สิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2554) เป็น 9,265 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2558 สินทรัพย์รวมของ สอ.รพ. เพิ่มขึ้นอย่างมากเป็น 16,761 ล้านบาทและ 18,840 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2559 และ 2560 ตามลำดับ สอ.รพ. จัดเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์ที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งหมดประมาณ 1,400 แห่ง และจัดอยู่ใน 50 อันดับแรกของสหกรณ์ออมทรัพย์
เฉพาะข้าราชการและเจ้าหน้าที่ประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเท่านั้นที่สามารถเป็นสมาชิกสามัญของ สอ.รพ. ได้ โดยเงื่อนไขดังกล่าวเป็นเรื่องปกติสำหรับสหกรณ์ออมทรัพย์ทั่วไป นอกจากนี้ สอ.รพ. ยังมีสมาชิกสมทบเหมือนสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ ด้วยเช่นกัน การมีอัตราดอกเบี้ยที่ดึงดูดใจและการได้รับการยกเว้นภาษีเงินได้จากดอกเบี้ยรับช่วยให้ สอ.รพ. สามารถระดมเงินทุนจำนวนมากด้วยเงินฝากออมทรัพย์จากสมาชิกสมทบ หากพิจารณาจากเงินฝากจากสมาชิกทั้งหมดรวม 10,490 ล้านบาท ณ เดือนกันยายน 2560 แล้วจะเห็นว่าประมาณ 80% เป็นเงินฝากจากสมาชิกสมทบและอีก 20% มาจากสมาชิกสามัญ และจากฐานเงินฝากจำนวน 17,173 ล้านบาทนั้น ประมาณ 60% มาจากสมาชิก และ 40% มาจากสหกรณ์อื่น ความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของ สอ.รพ. ขึ้นอยู่กับอัตราการฝากต่อของเงินฝากเมื่อครบกำหนด โดยเฉพาะเงินฝากที่มาจากสมาชิกสมทบซึ่งไม่มีความสัมพันธ์ใดใดกับทั้ง สอ.รพ. และโรงพยาบาลตำรวจ และไม่มีผลประโยชน์อื่นใดนอกเหนือจากอัตราดอกเบี้ยที่ได้รับจากเงินฝากเท่านั้น ดังนั้น สอ.รพ. จึงยังคงมีความเสี่ยงด้านสภาพคล่องอยู่ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. ได้พยายามลดทอนความเสี่ยงดังกล่าวลงโดยการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องให้เพียงพอและคงวงเงินกู้ยืมที่มีกับสถาบันการเงินอื่น ๆ เอาไว้โดยยังไม่เบิกใช้ ทริสเรทติ้งคาดว่าตราบใดที่ สอ.รพ. ยังคงมีสิทธิพิเศษทางภาษีที่สามารถเสนออัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ดึงดูดใจและยังคงนโยบายการลงทุนที่ระมัดระวังเพื่อที่จะดำรงสัดส่วนสินทรัพย์สภาพคล่องให้อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเอาไว้ได้ ตราบนั้นระดับความเสี่ยงด้านสภาพคล่องก็จะอยู่ในระดับที่ยอมรับได้
สอ.รพ. ได้ขยายปริมาณเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 โดยคาดหวังว่าเงินให้กู้ยืมดังกล่าวจะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเงินลงทุนของ สอ.รพ. เอง เนื่องจากจวบจนถึงปัจจุบันความต้องการเงินกู้ยืมจากสมาชิกของสหกรณ์ยังอยู่ในระดับต่ำอันเป็นผลจากสถานะของสมาชิกสามัญของสหกรณ์ที่มีการเงินมั่นคงอยู่แล้ว เงินให้กู้รวมของ สอ.รพ. รักษาระดับอยู่ที่ 52%-57% ของสินทรัพย์รวมในช่วงรอบปีบัญชี 2556-2560 ปรับเพิ่มขึ้นจาก 44% ของสินทรัพย์รวมในช่วงรอบปีบัญชี 2553-2555 โดย 95% ของเงินให้กู้ยืมทั้งหมด ณ เดือนกันยายน 2560 เป็นเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ในขณะที่ส่วนที่เหลือเป็นเงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญของ สอ.รพ. เอง สอ.รพ. สามารถจัดการกับความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นได้โดยการขยายฐานลูกค้าเงินกู้สหกรณ์ สอ.รพ. ไม่มีสินเชื่อที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (ค้างชำระมากกว่า 90 วัน) มาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2550 ทั้งจากเงินที่ให้กู้แก่สหกรณ์อื่นและเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญ
อัตราส่วนเงินให้กู้ยืมของ สอ.รพ. เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 แต่ สอ.รพ. ยังคงดำรงสัดส่วนเงินลงทุนไว้ในระดับสูง อย่างไรก็ดี อัตราส่วนเงินให้กู้ยืมต่อเงินฝากปรับปรุงรวมยังคงอยู่ในระดับค่อนข้างต่ำที่ 59.6% ในรอบปีบัญชี 2560 โดยเพิ่มขึ้นเล็กน้อยจาก 55.5% ในรอบปีบัญชี 2559 สอ.รพ. มีกำไรสุทธิ 227 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2560 เพิ่มขึ้นจาก 174 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2559 ในขณะที่อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมถัวเฉลี่ยลดลงจาก 1.7% ในรอบปีบัญชี 2558 เหลือ 1.3% ในรอบปีบัญชี 2559 และ 2560 ความสามารถในการทำกำไรที่อ่อนตัวลงเป็นผลมาจากส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยที่ลดลงทั้งส่วนที่เป็นเงินให้กู้ยืมและเงินลงทุน ทั้งนี้ ส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยลดลงจาก 1.1% ในรอบปีบัญชี 2558 เหลือ 0.7% และ 0.6% ในรอบปีบัญชี 2559 และ 2560 ตามลำดับ ในขณะที่อัตราส่วนผลตอบแทนต่อทุนถัวเฉลี่ยของสหกรณ์ก็ปรับเพิ่มขึ้นจาก 15.6% ในรอบปีบัญชี 2558 เป็น 17.3% ในรอบปีบัญชี 2559 และเพิ่มขึ้นเล็กน้อยเป็น 17.7% ในรอบปีบัญชี 2560
สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกที่ถือหุ้นในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาตคือ 10% ของทุนชำระแล้วมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2552 สถานะทางการเงินและผลประกอบการของ สอ.รพ. ค่อนข้างขึ้นอยู่กับสมาชิกสำคัญรายหนึ่งในคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. พยายามพัฒนาและปรับปรุงนโยบายและกระบวนการดำเนินงานให้เป็นมาตรฐานยิ่งขึ้น รวมทั้งใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการสนับสนุนกิจกรรมของธุรกิจหลักทั้งหมดของ สอ.รพ. ซึ่งจะช่วยลดทอนความเสี่ยงจากการต้องพึ่งพิงบุคคลใดบุคคลหนึ่งมากเกินไป
ทริสเรทติ้งมีมุมมองต่อกฎระเบียบที่เปลี่ยนแปลงแล้วและที่มีแผนจะเปลี่ยนแปลงในอนาคตว่าน่าจะมีผลในเชิงบวกต่อธุรกิจสหกรณ์ กล่าวคือ การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบจะทำให้เกิดมาตรการควบคุมความเสี่ยงที่ดียิ่งขึ้นซึ่งจะช่วยสร้างความแข็งแกร่งให้แก่การดำเนินงานและการเงินของสหกรณ์ออมทรัพย์ ในทางกลับกัน การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบก็อาจจะเป็นอุปสรรคต่อการเติบโตและทำให้ผลประกอบการทางการเงินของสหกรณ์ออมทรัพย์อ่อนแอลงในระยะใกล้ อย่างไรก็ตาม การเติบโตที่รวดเร็วและผลกำไรในระดับสูงก็มิใช่เป้าหมายหลักของสหกรณ์ออมทรัพย์ ทั้งนี้ การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบใดใดที่จะลดทอนสิทธิพิเศษของสหกรณ์ออมทรัพย์ลงไปไม่ว่าจะเป็นผลประโยชน์ทางภาษีและบุริมสิทธิ์ในการเรียกร้องจากรายได้รายเดือนของสมาชิกนั้นจะมีผลกระทบในเชิงลบต่ออันดับเครดิตของ สอ.รพ.
แนวโน้มอันดับเครดิต
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงการคาดการณ์ว่า สอ.รพ. จะสามารถรักษาฐานเงินฝากและมีผลประกอบการที่สามารถสร้างผลตอบแทนให้แก่สมาชิกสามัญได้ในระดับที่น่าพอใจ
แนวโน้มการเพิ่มอันดับเครดิตมีค่อนข้างจำกัดจากกรอบการดำเนินงานของกระบวนการสหกรณ์ออมทรัพย์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ในทางตรงกันข้าม นโยบายดำเนินงานและการเงินในเชิงรุกของ สอ.รพ. หรือการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบของทางการที่จะลดทอนสิทธิพิเศษของสหกรณ์ออมทรัพย์ก็อาจมีผลกระทบในเชิงลบต่ออันดับเครดิตของ สอ.รพ. ได้
บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด/ www.trisrating.com ติดต่อ santaya@trisrating.com โทร. 0-2231-3011 ต่อ 500 อาคารสีลมคอมเพล็กซ์ ชั้น 24 191 ถ. สีลม กรุงเทพฯ 10500 ? บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2560 ห้ามมิให้บุคคลใด ใช้ เปิดเผย ทำสำเนาเผยแพร่ แจกจ่าย หรือเก็บไว้เพื่อใช้ในภายหลังเพื่อประโยชน์ใดๆ ซึ่งรายงานหรือข้อมูลการจัดอันดับเครดิต ไม่ว่าทั้งหมดหรือเพียงบางส่วน และไม่ว่าในรูปแบบ หรือลักษณะใดๆ หรือด้วยวิธีการใดๆ โดยที่ยังไม่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ก่อน การจัดอันดับเครดิตนี้มิใช่คำแถลงข้อเท็จจริง หรือคำเสนอแนะให้ซื้อ ขาย หรือถือตราสารหนี้ใดๆ แต่เป็นเพียงความเห็นเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความน่าเชื่อถือของตราสารหนี้นั้นๆ หรือของบริษัทนั้นๆ โดยเฉพาะ ความเห็นที่ระบุในการจัดอันดับเครดิตนี้มิได้เป็นคำแนะนำเกี่ยวกับการลงทุน หรือคำแนะนำในลักษณะอื่นใด การจัดอันดับและข้อมูลที่ปรากฏในรายงานใดๆ ที่จัดทำ หรือพิมพ์เผยแพร่โดย บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้จัดทำขึ้นโดยมิได้คำนึงถึงความต้องการด้านการเงิน พฤติการณ์ ความรู้ และวัตถุประสงค์ของผู้รับข้อมูลรายใดรายหนึ่ง ดังนั้น ผู้รับข้อมูลควรประเมินความเหมาะสมของข้อมูลดังกล่าวก่อนตัดสินใจลงทุน บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้รับข้อมูลที่ใช้สำหรับการจัดอันดับเครดิตนี้จากบริษัทและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่เชื่อว่าเชื่อถือได้ ดังนั้น บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด จึงไม่รับประกันความถูกต้อง ความเพียงพอ หรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใดๆ ดังกล่าว และจะไม่รับผิดชอบต่อความสูญเสีย หรือความเสียหายใดๆ อันเกิดจากความไม่ถูกต้อง ความไม่เพียงพอ หรือความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์นั้น และจะไม่รับผิดชอบต่อข้อผิดพลาด หรือการละเว้นผลที่ได้รับหรือการกระทำใดๆโดยอาศัยข้อมูลดังกล่าว ทั้งนี้ รายละเอียดของวิธีการจัดอันดับเครดิตของ บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด เผยแพร่อยู่บน Website: http://www.trisrating.com/th/rating-information-th2/rating-criteria.html