เรื่อง ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษาและการกำหนดมาตรการส่งเสริม สนับสนุน ประเมินคุณภาพ กำกับดูแล และการจัดสรรงบประมาณ แก่กลุ่มสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ….
คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษาและการกำหนดมาตรการส่งเสริม สนับสนุน ประเมินคุณภาพ กำกับดูแล และการจัดสรรงบประมาณ แก่กลุ่มสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. …. ตามที่กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เสนอ และให้ส่งสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา โดยให้พิจารณาในประเด็นตามความเห็นของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา และให้รับความเห็นของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติและสำนักงาน ก.พ.ร. ไปประกอบการพิจารณาด้วย แล้วดำเนินการต่อไปได้ และให้ อว. รับความเห็นของสำนักงบประมาณ สำนักงาน ก.พ. และสำนักงาน ก.พ.ร. ไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย
อว. เสนอว่า โดยที่มาตรา 24 แห่งพระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2562 บัญญัติให้การจัดสถาบันอุดมศึกษาเป็นกลุ่มได้ ต้องกำหนดมาตรการส่งเสริม สนับสนุน ประเมินคุณภาพ กำกับดูแล และจัดสรรงบประมาณให้สอดคล้องกับการจัดกลุ่ม ในกรณีที่รัฐมนตรีประกาศให้สถาบันอุดมศึกษากลุ่มใดมีพันธกิจหลักที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ แผนแม่บท แผนการปฏิรูปประเทศ และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สถาบันอุดมศึกษากลุ่มนั้นย่อมได้รับความสนับสนุนเป็นพิเศษจากรัฐตามที่คณะรัฐมนตรีกำหนด ทั้งนี้ การจัดสถาบันอุดมศึกษาเป็นกลุ่ม รวมทั้งการกำหนดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษาและการให้ความสนับสนุนเป็นพิเศษให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่กำหนดในกฎกระทรวง ดังนั้น เพื่อให้เป็นไปตามบทบัญญัติดังกล่าว อว. จึงได้ยกร่างกฎกระทรวงในเรื่องนี้ เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา และมาตรการส่งเสริมดังกล่าว เพื่อให้การพัฒนาสถาบันอุดมศึกษามีความก้าวหน้าบนพื้นฐานของการสร้างศักยภาพ ต่าง ๆ ที่จำเป็น และมีมาตรฐานระดับสูงเป็นสากลและอยู่ในระดับชั้นนำ ซึ่งจะต้องมีการปรับเปลี่ยนอย่างมีนัยสำคัญในทุก ๆ ด้าน
การจัดสถาบันอุดมศึกษาเป็นกลุ่ม โดยในแต่ละกลุ่มมีการเน้นยุทธศาสตร์ที่จะมุ่งไปแตกต่างกัน อันจะทำให้สถาบันอุดมศึกษาที่ได้รับการจัดเข้ากลุ่มแต่ละกลุ่มที่มีความโดดเด่นเฉพาะทางตามจุดมุ่งหมาย พันธกิจ ยุทธศาสตร์ ศักยภาพ และผลการดำเนินการที่ผ่านมาของแต่ละสถาบัน ส่งผลให้การส่งเสริม สนับสนุน ประเมินคุณภาพ กำกับดูแล และจัดสรรงบประมาณให้แก่สถาบันอุดมศึกษาทั้งหลายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และนำมาซึ่งประสิทธิผลในการสร้างความเข้มแข็งทางการศึกษาของประเทศชาติ ทั้งนี้ ในคราวประชุมคณะกรรมการการอุดมศึกษา ครั้งที่ 1/2563 เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2563 ได้มีมติเห็นชอบร่างกฎกระทรวงในเรื่องนี้แล้ว เพื่อเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาต่อไป
เป็นการกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา และกำหนดมาตรการส่งเสริม สนับสนุน ประเมินคุณภาพ กำกับดูแล และการจัดสรรงบประมาณ รวมทั้งการกำหนดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษาให้มีพันธกิจหลักในการศึกษาอบรมทักษะที่มุ่งยุทธศาสตร์ และการให้ความสนับสนุนเป็นพิเศษ ดังนี้
1. กำหนดนิยามคำว่า “ประเภทสถาบันอุดมศึกษา” “กลุ่มสถาบันอุดมศึกษา” “ภารกิจ” “พันธกิจ” และ “พันธกิจหลัก”
2. กำหนดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา และให้รัฐมนตรีประกาศกลุ่มสถาบันอุดมศึกษาที่กำหนดไว้เพื่อจัดสถาบันอุดมศึกษาตามกลุ่มที่ประกาศนั้น โดยคำนึงถึงจุดมุ่งหมาย พันธกิจ ยุทธศาสตร์ ศักยภาพ และผลการดำเนินการที่ผ่านมาของสถาบันอุดมศึกษาที่จัดเข้าไว้ในแต่ละกลุ่มประกอบการพิจารณาในการกำหนดกลุ่มให้แก่สถาบันอุดมศึกษาดังกล่าว ทั้งนี้ รัฐมนตรีจะประกาศทุกกลุ่มไปพร้อมกัน หรือจะประกาศแต่เพียงบางกลุ่มก่อนก็ได้
3. กำหนดหน้าที่และอำนาจในการดำเนินภารกิจ รวมทั้งพันธกิจหลักของแต่ละกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา
4. กำหนดให้คณะกรรมการอุดมศึกษาประกาศกำหนดตัววัดศักยภาพองค์กรและตัววัดผลการดำเนินงานตามแต่ละกลุ่มที่มุ่งยุทธศาสตร์ และให้สำนักงานปลัดกระทรวงดำเนินการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ข้อมูลให้สถาบันอุดมศึกษาได้รับทราบอย่างทั่วถึง เพื่อให้สถาบันอุดมศึกษาดำเนินการศึกษาและประเมินศักยภาพการดำเนินงาน
5. ให้สำนักงานปลัดกระทรวงจัดทำสรุปข้อมูลและจัดทำแผนการพัฒนาความเป็นเลิศของสถาบันอุดมศึกษาเสนอต่อคณะกรรมการการอุดมศึกษาเพื่อพิจารณาจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา ทั้งนี้ ให้คณะกรรมการการอุดมศึกษาพิจารณาจัดกลุ่มให้แล้วเสร็จภายใน 30 วัน นับแต่วันที่สำนักงานปลัดกระทรวงได้เสนอข้อมูล และให้สำนักงานปลัดกระทรวงส่งผลการพิจารณาของคณะกรรมการการอุดมศึกษาไปยังสถาบันอุดมศึกษา หากสถาบันอุดมศึกษาโดยความเห็นชอบของสภามหาวิทยาลัยไม่เห็นด้วยกับผลการพิจารณาของคณะกรรมการการอุดมศึกษา ให้มีสิทธิอุทธรณ์ได้ ภายใน 60 วันนับแต่วันที่ได้รับผลการพิจารณา การพิจารณาของคณะกรรมการการอุดมศึกษาให้เป็นที่สุด
6. ในกรณีที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดกลุ่มที่มุ่งยุทธศาสตร์กลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง หรือหลายกลุ่มให้มีพันธกิจหลักในการให้การศึกษาอบรมทักษะอาชีวะชั้นสูงเพื่อพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้และทักษะในการปฏิบัติงานที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ แผนแม่บท แผนการปฏิรูปประเทศ และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ให้กลุ่มที่มุ่งยุทธศาสตร์กลุ่มนั้นได้รับความสนับสนุนเป็นพิเศษจากรัฐตามที่คณะรัฐมนตรีกำหนด
7. กำหนดมาตรการส่งเสริมและสนับสนุนเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินนโยบายและมาตรฐานที่เหมาะสมตามศักยภาพของกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา และกำหนดให้การประเมินคุณภาพและกำกับดูแลสถาบันอุดมศึกษาให้เป็นไปตามที่บัญญัติไว้ในกฎหมายว่าด้วยการอุดมศึกษา โดยสอดคล้องกับกลุ่มสถาบันอุดมศึกษาแต่ละกลุ่ม
8. ให้รัฐมนตรีดำเนินการทบทวนหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขการจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา และการกำหนดมาตรการส่งเสริม สนับสนุน ประเมินคุณภาพ กำกับดูแล และการจัดสรรงบประมาณ แก่กลุ่มสถาบันอุดมศึกษา ทุก ๆ 5 ปี
9. การจัดสรรงบประมาณให้แก่สถาบันอุดมศึกษานั้น ให้รัฐมนตรีเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาสนับสนุนงบประมาณตามกลุ่มที่มุ่งยุทธศาสตร์และให้ความสนับสนุนเป็นพิเศษอื่นให้แก่สถาบันอุดมศึกษาของรัฐที่ให้การศึกษาอบรมทักษะอาชีวะชั้นสูงและสถาบันอุดมศึกษาของรัฐที่สามารถดำเนินงานได้เกินกว่าเป้าหมายที่คณะรัฐมนตรีกำหนด โดยข้อเสนอของสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ และต้องดำเนินการโดยสอดคล้องกับผลการดำเนินงานและผลการประเมินตามกลุ่มที่มุ่งยุทธศาสตร์และนโยบายของรัฐบาลขณะนั้นด้วย
10. ให้สำนักงานปลัดกระทรวงดำเนินการติดตามผลการดำเนินงานและประเมินความสำเร็จของงาน ตามกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา และรายงานให้รัฐมนตรีทราบผ่านคณะกรรมการการอุดมศึกษาทุกปีงบประมาณ
ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 2 มิถุนายน 2563