คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบตามที่กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) เสนอดังนี้
1. เห็นชอบแผนการใช้เงินประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ของ กสศ. ตามที่คณะกรรมการบริหาร กสศ. เห็นชอบแล้ว เงินรวมทั้งสิ้น 7,635.67 ล้านบาท
2. เห็นชอบการเพิ่มอัตราเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไข (ทุนเสมอภาค) ตามที่คณะกรรมการบริหาร กสศ. เห็นชอบแล้ว เพื่อ กสศ. จะได้จัดทำรายละเอียดคำของบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 เสนอสำนักงบประมาณ (สงป.) พิจารณาต่อไป
สาระสำคัญของเรื่อง
กสศ. รายงานว่า คณะกรรมการบริหาร กสศ. ในการประชุมเมื่อวันที่ 24 ธันวาคม 2563 ได้มีมติเห็นชอบแผนการใช้เงินและแผนการดำเนินงานของ กสศ. ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 และการขอเพิ่มอัตราเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไข (ทุนเสมอภาค) สรุปสาระสำคัญ ได้ดังนี้
1. กสศ. ได้จัดทำแผนการใช้เงินประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ภายใต้กรอบวงเงินรวมทั้งสิ้น 7,635.67 ล้านบาท โดยมีรายละเอียดแผนงาน โครงการและกิจกรรมประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 จำแนกเป็น 9 แผนงาน สรุปได้ ดังนี้
หน่วย : ล้านบาท
แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม
แผนงาน 1 นวัตกรรมและการวิจัยเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา ประกอบด้วย
งบประมาณปี 2565 / 364.00
งบประมาณปี 2564 / 287.00
เพิ่ม/(ลด) / 77.00
- นวัตกรรมระบบเทคโนโลยีและระบบข้อมูลสารสนเทศเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา เช่น พัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อรองรับกลุ่มเป้าหมายของ กสศ. (เด็กยากจนเด็กนอกระบบ เด็กพิการ เด็กกำพร้า แม่วัยรุ่น)
งบประมาณปี 2565 / 169.00
งบประมาณปี 2564 / 80.50
เพิ่ม/(ลด) / 88.50
- วิจัยเชิงระบบและการประเมินผล เช่น วิจัยเพื่อขยายผลนวัตกรรมต้นแบบการแก้ไขและป้องกันการหลุดออกจากระบบการศึกษาของผู้ด้อยโอกาสซ้ำซ้อน
งบประมาณปี 2565 / 143.00
งบประมาณปี 2564 / 124.50
เพิ่ม/(ลด) / 18.50
- พัฒนาเครือข่ายการใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมและการจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบาย เช่น สัมมนาวิชาการระดับชาติ -นานาชาติ การพัฒนาเครือข่ายนักวิจัย/องค์กรวิชาการ ระดับชาติ - นานาชาติ
งบประมาณปี 2565 / 52.00
งบประมาณปี 2564 / 82.00
เพิ่ม/(ลด) / (30.00)
แผนงาน 2 ส่งเสริมโอกาสและพัฒนาคุณภาพนักเรียน ประกอบด้วย
งบประมาณปี 2565 / 4,847.52
งบประมาณปี 2564 / 3,882.50
เพิ่ม/(ลด) / 965.02
- ส่งเสริมโอกาสและพัฒนาคุณภาพผู้เรียน เช่น การจัดสรรเงินอุดหนุนแบบมีเงื่อนไข (นร. ทุนเสมอภาค) ให้แก่ นักเรียนระดับอนุบาล - ม.3 สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ตำรวจตระเวนชายแดน โรงเรียนพระปริยัติธรรม และกลุ่มโรงเรียนเอกชน เฉพาะโรงเรียนการกุศลที่ขาดแคลนทุนทรัพย์/ด้อยโอกาส โดยมีเงื่อนไขสำคัญ คือจะต้องมาเรียนสูงกว่าร้อยละ 80 ของเวลาเรียนทั้งหมดในภาคเรียนนั้น ๆ เพื่อป้องกันการหลุดออกจากระบบการศึกษา
งบประมาณปี 2565 / 4,847.52
งบประมาณปี 2564 / 3,882.50
เพิ่ม/(ลด) / 965.02
แผนงาน 3 สร้างนวัตกรรมการพัฒนาครูและสถานศึกษา ประกอบด้วย
งบประมาณปี 2565 / 459.15
งบประมาณปี 2564 / 424.78
เพิ่ม/(ลด) / 34.37
- พัฒนาครูทั้งในและนอกระบบการศึกษา เช่น สร้างต้นแบบการพัฒนาคุณภาพโรงเรียนทั้งระบบ ผ่านโครงการพัฒนาตนเอง โดยทำงานร่วมกันระหว่างโรงเรียนในพื้นที่ เพื่อเรียนรู้ร่วมกันผ่านปฏิบัติการจริงที่สอดคล้องกับบริบทท้องถิ่น
งบประมาณปี 2565 / 82.65
งบประมาณปี 2564 / 74.78
เพิ่ม/(ลด) / 7.87
- พัฒนาโรงเรียนและสถานศึกษา เช่น ศึกษาวิจัยองค์ความรู้และถอดบทเรียนโครงการพัฒนาครูและโรงเรียน เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาอย่างต่อเนื่อง
งบประมาณปี 2565 / 376.50
งบประมาณปี 2564 / 350.00
เพิ่ม/(ลด) / 26.50
แผนงาน 4 พัฒนากลไกจังหวัดและระบบช่วยเหลือเด็กปฐมวัยที่ยากจนและเด็กนอกระบบการศึกษา เช่น พัฒนากลไกจังหวัด โดยคณะทำงานจังหวัดจัดเวทีเพื่อสร้างภาคีความร่วมมือระดับพื้นที่และจังหวัด/จัดประชุมเพื่อจัดตั้งกลไกระดับพื้นที่ (อำเภอ ตำบล หมู่บ้าน)
งบประมาณปี 2565 / 386.00
งบประมาณปี 2564 / 374.29
เพิ่ม/(ลด) / 11.71
แผนงาน 5 สร้างต้นแบบระบบการผลิตและพัฒนาครู ประกอบด้วย
งบประมาณปี 2565 / 298.73
งบประมาณปี 2564 / 139.69
เพิ่ม/(ลด) / 159.04
- สร้างครูรุ่นใหม่สำหรับพื้นที่ห่างไกล เช่น สนับสนุนงบประมาณสำหรับนักศึกษาผู้รับทุน จำนวน 328 คน ผ่านสถาบันผลิตและพัฒนาครูในโครงการครูรักษ์ถิ่น
งบประมาณปี 2565 / 298.73
งบประมาณปี 2564 / 139.69
เพิ่ม/(ลด) / 159.04
แผนงาน 6 สร้างนวัตกรรมสายอาชีพสร้างโอกาสนักเรียนอัจฉริยะที่มีฐานะยากจนหรือด้อยโอกาสได้เรียนต่อระดับสูง และพัฒนาประชากรวัยแรงงานด้อยโอกาส ประกอบด้วย
งบประมาณปี 2565 / 856.44
งบประมาณปี 2564 / 686.36
เพิ่ม/(ลด) / 170.08
- สร้างนวัตกรสายอาชีพและสร้างโอกาสนักเรียนอัจฉริยะที่มีฐานะยากจนหรือด้อยโอกาสได้เรียนต่อระดับสูง (ป.ตรี ? ป.เอก) ?ทุนพระกนิษฐาสัมมาชีพ? เช่น ส่งเสริมการสร้างโอกาสทางการศึกษาด้านสายอาชีพ ปวส./อนุปริญญา มีทุนใหม่ (รุ่น 4) จำนวน 2,500 ทุน
งบประมาณปี 2565 / 727.94
งบประมาณปี 2564 / 566.09
เพิ่ม/(ลด) / 161.85
- พัฒนาประชากรวัยแรงงานด้อยโอกาส เช่น โครงการพัฒนาทักษะอาชีพและนวัตกรรมที่ใช้ชุมชนเป็นฐาน/พัฒนานวัตกรรมโมเดลทางธุรกิจระดับชุมชน กลุ่มเป้าหมาย 10,000 คน
งบประมาณปี 2565 / 128.50
งบประมาณปี 2564 / 120.27
เพิ่ม/(ลด) / 8.23
แผนงาน 7 สร้างเครือข่ายความร่วมมือระดับนานาชาติและวิเทศสัมพันธ์ เช่น จัดประชุมเครือข่ายองค์กรนานาชาติ/จัดการความรู้และขับเคลื่อนความรู้ด้านต่างประเทศ
งบประมาณปี 2565 / 39.20
งบประมาณปี 2564 / 28.22
เพิ่ม/(ลด) / 10.98
แผนงาน 8 งานรณรงค์เพื่อการเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบาย และระดมความร่วมมือทางสังคม เช่น พัฒนาและสร้างเครือข่ายจังหวัดสื่อสารรณรงค์ขับเคลื่อนวาระความเสมอภาคทางการศึกษา/พัฒนาเครือข่ายครู อาสาสมัครทางการศึกษา
งบประมาณปี 2565 / 68.50
งบประมาณปี 2564 / 57.86
เพิ่ม/(ลด) / 10.64
แผนงาน 9 บริหารและพัฒนาระบบงาน ประกอบด้วย
งบประมาณปี 2565 / 316.13
งบประมาณปี 2564 / 204.06
เพิ่ม/(ลด) / 112.07
- สร้างเสริมระบบหุ้นส่วนธรรมาภิบาลกับภาคี เช่น การพัฒนาระบบธรรมาภิบาลและการป้องกันการทุจริต (เช่น จัดทำ/ปรับปรุงโครงสร้าง กฎระเบียบ เครื่องมือ คู่มือ จรรยาบรรณ และแนวทางปฏิบัติ ที่เหมาะสมตามหลักธรรมาภิบาลฯ พัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อบริหารหรือสนับสนุนการดำเนินงานตามหลักธรรมาภิบาลฯ)
งบประมาณปี 2565 / 49.20
งบประมาณปี 2564 / 44.00
เพิ่ม/(ลด) / 5.20
- บริหารและพัฒนาระบบงาน เช่น งานบุคลากร/สวัสดิการ/การพัฒนาความรู้และการฝึกอบรมต่อเนื่อง งานอำนวยการ ค่าใช้สอยสำนักงาน
งบประมาณปี 2565 / 175.25
งบประมาณปี 2564 / 130.06
เพิ่ม/(ลด) / 45.19
- พัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เช่น งานบุคลากร/สวัสดิการ/การพัฒนาความรู้และการฝึกอบรมต่อเนื่อง งานอำนวยการ ค่าใช้สอยสำนักงาน
งบประมาณปี 2565 / 91.68
งบประมาณปี 2564 / 30.00
เพิ่ม/(ลด) / 61.68
รวม
งบประมาณปี 2565 / 7,635.67
งบประมาณปี 2564 / 6,084.76
เพิ่ม/(ลด) / 1,550.91
2. การเพิ่มอัตราเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไข (ทุนเสมอภาค) เนื่องจากสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ได้ส่งผลให้ครัวเรือนของนักเรียนยากจนพิเศษ*ฯ มีรายได้ลดลงและเกิดการว่างงาน ประกอบกับผลวิเคราะห์จากโครงการวิจัยพัฒนาระบบบัญชีรายจ่ายด้านการศึกษาแห่งชาติ ซึ่ง กสศ. ร่วมกับคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มีข้อเสนอว่าอัตราเงินทุนเสมอภาคในปัจจุบันยังไม่ครอบคลุมเพียงพอต่อค่าใช้จ่ายด้านการศึกษาสำหรับครัวเรือนของนักเรียนยากจนพิเศษ ดังนั้น เพื่อให้เป็นมาตรการที่สอดคล้องและตอบสนองต่อแผนปฏิรูปประเทศด้านการศึกษา และแผนแม่บทเฉพาะกิจภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติอันเป็นผลมาจากสถานการณ์โควิด ? 19 พ.ศ. 2564 - 2565 (ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2563) กสศ. จึงเห็นควรเพิ่มอัตราเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไข (ทุนเสมอภาค) ตั้งแต่ปีการศึกษา 2565 เป็นต้นไป เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์ทางเศรษฐกิจและสังคม ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาระหว่างนักเรียนจากครอบครัวที่มีรายได้แตกต่างกัน และป้องกันความเสี่ยงในการหลุดออกจากระบบการศึกษาของประชากรกลุ่มนี้ในระยะยาว โดยมีรายละเอียด สรุปได้ ดังนี้
ระดับการศึกษา / อัตราเดิม (บาท/ปี)
อนุบาล 4,000
ประถมศึกษา 3,000
มัธยมศึกษาตอนต้น 3,000
มัธยมศึกษาตอนปลาย/อาชีวศึกษา 3,000
ระดับการศึกษา / อัตราใหม่ (บาท/ปี)
อนุบาล 4,000
ประถมศึกษา 5,100
มัธยมศึกษาตอนต้น 4,500
มัธยมศึกษาตอนปลาย/อาชีวศึกษา 9,100
ระดับการศึกษา / เพิ่มขึ้น (บาท/ปี)
อนุบาล เท่าเดิม
ประถมศึกษา 2,100
มัธยมศึกษาตอนต้น 1,500
มัธยมศึกษาตอนปลาย/อาชีวศึกษา 6,100
- นักเรียนยากจนพิเศษ หมายถึง นักเรียนยากจนที่ผ่านเกณฑ์การคัดกรองผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์ ด้วยวิธีการวัดรายได้ทางอ้อมแบบ Proxy Means Test: PMT จากระบบปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และอยู่ในกลุ่มที่ค่าคะแนนความยากจนอยู่ในเกณฑ์ยากจนพิเศษหรือครอบครัวที่มีรายได้เฉลี่ย 1,200 บาท/คน/เดือน
ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 12 มกราคม 2564