จากสถานการณ์ราคาน้ำมันดิบที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็วทำให้ประเทศไทยต้องจัดหาพลังงานทดแทนเพื่อใช้ทดแทนน้ำมัน ซึ่งภาครัฐมีมาตรการและนโยบายที่สนับสนุนให้มีการใช้พลังงานทดแทนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการใช้พลังงานทดแทนที่สามารถผลิตได้จากภายในประเทศ ประกอบด้วย พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังน้ำ ชีวมวล ก๊าซชีวภาพ ขยะ และเชื้อเพลิงชีวภาพ(เอทานอล และไบโอดีเซล)โดยในปี2556 พบว่าการใช้พลังงานทดแทนทั้งสิ้น 8,232 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบเพิ่มขึ้นจากปีก่อน ร้อยละ 12.8 ทั้งนี้มีการใช้ในรูปของไฟฟ้า ความร้อน และเชื้อเพลิงชีวภาพ (เอทานอล และไบโอดีเซล) ในสัดส่วนร้อยละ 10.9 ของการใช้พลังงานขั้นสุดท้ายทั้งหมด การใช้ไฟฟ้า และความร้อน ที่ผลิตได้จากพลังงานทดแทน (ประกอบด้วย พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังน้ำ ชีวมวล ก๊าซชีวภาพ และขยะ)มีปริมาณ 1,341 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ และ 5,279 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ ตามลำดับส่วนเชื้อเพลิงชีวภาพมีปริมาณการใช้ประกอบด้วยเอทานอล 707 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบและไบโอดีเซล 905 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ
สถานการณ์การอนุรักษ์พลังงาน การที่ภาครัฐมีนโยบายส่งเสริมประสิทธิภาพการใช้พลังงาน โดยได้จัดทำแผนอนุรักษ์พลังงาน 20 ปี (พ.ศ.2554 - 2573) มีเป้าหมายที่จะลดความเข้มการใช้พลังงาน(energy intensity)ลงร้อยละ25ในปี2573 จากปี2548 ซึ่งได้ให้การสนับสนุนด้านการเงินในการดำเนินโครงการด้านอนุรักษ์พลังงาน พลังงานทดแทน ตลอดจน การศึกษาวิจัยการสร้างความรู้ ความเข้าใจ การฝึกอบรม ที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์พลังงานได้ส่งผลโดยรวมต่อประสิทธิภาพการใช้พลังงานของประเทศ โดยดัชนีประสิทธิภาพการใช้พลังงานของประเทศ (Energy Intensity) ใน ปี พ.ศ.2556 ลดลงร้อยละ 2.4 จากปี พ.ศ. 2553