สปาในอิตาลี

หน่วยงาน Societa Terme E benessere (www.stbspa.com) เป็นกำลังสำคัญในการเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ของแคว้น Tuscany ซึ่งเป็นแคว้นทางตอนกลางของอิตาลี ที่มีสปาที่มีชื่อเสียงระดับโลกหลายแห่งหน่วยงานดังกล่าวให้ทำการสำรวจเกี่ยวกับการดูแลรักษาสุขภาพของคนอิตาเลียนโดยมีผลสำรวจที่แสดงให้เห็นวิธีเลือกดูแลสุขภาพของชาวอิตาเลียนด้วยวิธีต่างๆ ดังนี้

ร้อยละ 27 ใช้วิธีง่ายที่ไม่ต้องเสียเวลาและค่าใช้จ่ายมากได้แก่ การหาแพทย์ตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ เพื่อสร้างความมั่นใจและเข้าใจสถานะภาพของร่างกายตนเองและยังได้ข้อแนะนำในการดูแลสุขภาพอีกด้วย บางคนเลือกนั่งสมาธิทำจิตใจให้สงบ การนวดเพื่อคลายเคลียดหรือการเสริมสวย เช่น การพอกผิว นวดหน้านวดตัว การอาบแสงไฟด้วยเทคโนโลยีและเครื่องมือที่ทันสมัยเหล่านี้เป็นวิธีที่สะดวกและค่าใช้จ่ายไม่สูง เนื่องจากการหาแพทย์ตรวจสุขภาพเป็นสวัสดิ์การของรัฐบาลอยู่แล้วส่วนการนวดและการเสริมสวยสามารถเข้าใช้บริการของศูนย์บริการด้านความงาม (Esthetic Center or Beauty Farm) ซึ่งมีอยู่ทั่วไปและยังมีแนวโน้มการขยายตัวอย่างรวดเร็วเพาะไม่มีพื้นที่จำกัดเหมือนสปา และเป็นงานบริการที่ไม่ซับซ้อนมีการนำเครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ ที่ทันสมัยมาให้บริการมากมาย

ร้อยละ 25 ใช้วิธีควบคุมน้ำหนักโดยปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เพื่อรักษาสมดุลของร่างกาย และเลือกทานอาหารที่เป็นเกษตรอินทรีย์ เพื่อความมั่นใจต่อสุขภาพและเชื่อว่าทำให้โรคภัยไข้เจ็บมาเยือนน้อยลง

ร้อยละ 21 เลือกเล่นกีฬากลางแจ้งเช่น ว่ายน้ำ ขี่จักรยาน เล่นฟุตบอลหรือที่กำลังนิยมมากในปัจจุบันคือ การออกกำลังกายในสถานFitness ,Body Building เพราะกลายเป็นสถานที่พบปะและรู้จักผู้คนใหม่ๆสามารถพูดคุยเรื่องแลกเปลี่ยนความคิดและทำให้สนุกสนานในการทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น

ร้อยละ 20 เลือกเดินทางระยะสั้นปีละครั้งในสถานที่ที่สามารถพักผ่อนย่อนใจอย่างเต็มที่ เพื่อฟื้นฟูสุขภาพกายและจิต

ร้อยละ 7 ใช้บริการสปา ซึ่งเป็นสัดส่วนที่น้อยกว่าวิธีอื่นๆเนื่องจากคนส่วนใหญ่รู้ว่าสปามีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง อย่างไรก็ตาม แนวโน้มการไปสปาขยายตัวเพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละประมาณร้อยละ 20 ตั้งแต่ปี 2000 เป็นต้นมาเพราะสปามีการปรับเปลี่ยนรูปแบบและการบริการอย่างพลิกโฉมที่สามารถเรียกความสนใจจากชนชั้นกลางฐานะดีได้มากขึ้นได้แก่ กลุ่มอาชีพอิสระ นักธุรกิจ ผู้บริหาร เจ้าของกิจการ ฯลฯ และพยายามเจาะกลุ่มชนชั้นกลางฐานะปานกลาง ซึ่งมีจำนวนมากที่สุดในสังคมได้แก่คนทำงานในสำนักงาน พนักงานขาย ฯลฯ โดยมีข้อเสนอหลากหลายให้เลือกที่เหมาะสมกับคนทุกชนชั้นและทุกวัย

อิตาลีเป็นผู้นำด้านธุรกิจสปาในสหภาพยุโรป เนื่องจากมีธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์และเอื้ออำนวย ภูมิประเทศที่เป็นภูเขาเป็นแหล่งน้ำแร่และวัตถุดิบธรรมชาติมากมายประกอบกับภูมิอากาศที่อบอุ่นกว่าประเทศยุโรปอื่นๆ เพราะล้อมรอบด้วยทะเลและมีวิวัฒนาการของสปามีมานานมากแล้ว การรู้จักความเป็นมา รูปแบบ การตกแต่ง การดำเนินงาน ประเภทของบริการและโครงสร้างทางธุรกิจของสปาในอิตาลีจะทำให้ผู้ประกอบการไทยที่เกี่ยวข้องเข้าใจสถานการณ์ตลาดและสามารถนำไปเป็นฐานข้อมูลเพื่อวางแผนหาช่องทางเจาะธุรกิจบริการดังกล่าวสู่ประเทศอิตาลีโดยเฉพาะด้านนวดไทยที่กำลังเป็นที่ต้องการแรงงานคุณภาพจำนวนมากและผลิตภัณฑ์สปา ซึ่งผู้ผลิตไทยสามารถผลิตได้มาตรฐานสากลแล้วประเภทของสปาในอิตาลี

คำว่าสปามาจากชื่อเมืองในประเทศเบลเยียม ที่มีน้ำแร่ที่มีชื่อเสียงมากภายหลังมีการนำภาษาลาติน Salus Per Aquam(SPA) มาจำกัดความหมายถึงการบำบัดด้วยน้ำ สปามีมาตั้งแต่สมัยโรมันแล้วด้วยเหตุที่อิตาลีมีแหล่งน้ำแร่และบ่อน้ำร้อนตามธรรมชาติมากมายจึงเกิดสปาประเภทแรกที่เรียกว่าสปาน้ำแร่ (Themal Spa) หรือ Terme ตามคำในภาษาอิตาเลียน

สปาน้ำแร่สมัยโรมันแบ่งเป็นหลายระดับตามชนชั้นในสังคมสปาสำหรับชนชั้นสูงเป็นสปาหรูหราใหญ่โต ก่อสร้างด้วยหินอ่อน ประดับประดาด้วยรูปปั้นและมีบรรยากาศรอบข้างเป็นสวนที่จัดไว้อย่างดี บางแห่งมีห้องสมุด,โรงละคร,สถานออกกำลังกาย,ห้องประชุมและร้านค้ากลายเป็นสถานที่นัดพบและสังสรรค์นอกเหนือจากการพักผ่อนของชนชั้นฐานะดีของสังคมอีกด้วย ส่วนสปาสำหรับประชาชนทั่วไป ทางราชการก็มีการสร้างสปาให้ใช้บริการหลายแห่งเพื่อเป็นการตอบแทนสังคมและสร้างขวัญกำลังใจให้ประชาชนมีความภักดีต่อจักรวรรดิตลอดไป

นอกจากนี้ชาวโรมันรู้จักวิธีใช้ประโยชน์จากคุณสมบัติของแร่ธาตุในน้ำเพื่อบำบัดโรคภัยบ้างแล้วสปาต้องสิ้นสุดลงตามจักรวรรดิ เมื่อกรุงโรมถูกชาวป่าเถื่อน(Barbarian)โค่นล้ม ท่อส่งน้ำถูกทำลาย ประกอบกับศาสนาคริสต์เริ่มเผยแผ่เข้ามาการเปลือยกายแช่น้ำรวมกันในสาธารณะสถานไม่เป็นที่ยอมรับของศาสนา

ในสมัยศตวรรษที่ 14 และ 15 (Renaissance) เริ่มมีการศึกษาศาสตร์เกี่ยวกับน้ำและมีการค้นพบการรักษาโรคด้วยน้ำแร่มากขึ้นจนถึงศตวรรษที่ 18 การค้นคว้าวิจัยมีความละเอียดขึ้น โดยสามารถแยกแยะธาตุในน้ำและคุณสมบัติทางเคมี ฟิสิกส์และชีวภาพของน้ำทำให้การพัฒนาวิธีการ บำบัดโรคด้วยน้ำแร่เปิดกว้างและได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายสปากลับมามีความสำคัญเสมือนในสมัยโรมันอีกครั้งและยังคงเป็นสถานที่นัดพบและพักผ่อนหย่อนใจของชนฐานะดีของสังคม

ปัจจุบันการศึกษาศาตร์เกี่ยวกับน้ำก้าวหน้าไปมากเป็นการดำเนินงานโดยผู้เชี่ยวชาญด้านน้ำ, สรีระ,เภสัชและไบโอเคมีโดยเฉพาะและส่วนใหญ่เป็นการวิจัยร่วมกับมหาวิทยาลัยของเมืองที่สปาน้ำแร่ตั้งอยู่ สปาดังกล่าวยังคงความสำคัญในฐานะสถานบำบัดโรคที่น่าเชื่อถือและเป็นที่ยอมรับในประสิทธิภาพของวิธีการบำบัด เนื่องจากสปาน้ำแร่ต้องมีแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพที่มีใบประกอบอาชีพเฉพาะด้าน/เฉพาะโรคให้คำแนะนำดูแลรักษาอย่างใกล้ชิดและตรวจสอบสุขภาพอนามัยด้านความสะอาดของน้ำและสถานที่โดยหน่วยงานรัฐมีความเข้มงวดและสม่ำเสมอ

สปาน้ำแร่ในอิตาลีส่วนใหญ่ตั้งอยู่ตามป่าเขาซึ่งเป็นต้นกำเนิดน้ำและแหล่งวัตถุดิบตามธรรมชาติที่นำมาใช้เช่น ฟาง กรวดหินเป็นต้น สถานที่ภายในตกแต่งหรูหราและให้ความสำคัญกับบรรยายกาศภายนอก รอบสปามากเช่นกัน โดยจะจัดเครื่องมืออุปกรณ์สำหรับออกกำลังกายเล่นกีฬาและสระว่ายน้ำกลางแจ้งด้วยเพื่อให้ผู้ที่มาสปาได้ออกไปสัมผัสกับความงามตามธรรมชาติ ช่วยให้จิตใจสดชื่นและยังเพลิดเพลินกับการออกกำลังกายท่ามกลางธรรมชาติ

แหล่งน้ำแต่ละแห่งที่มีสปาตั้งอยู่มีองค์ประกอบทางชีวภาพและเคมีแตกต่างกันเหมาะสมกับการบำบัดโรคได้ก็ตามต้องผ่านการตรวจสอบแร่ธาตุในน้ำและคุณสมบัติในการรักษาจนได้รับการรับรองจากกระทรวงสาธารณะสุขก่อน ส่วนผู้ที่ใช้บริการของสปาน้ำแร่ก็จะต้องได้รับการตรวจสุขภาพจากแพทย์ด้วยเช่นกัน เพื่อวางแผนบำบัดให้ตรงกับโรคและให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดสำหรับบุคคลทั่วไปที่ต้องการแช่น้ำแร่เพื่อเสริมสุขภาพ จำเป็นต้องไปตรวจสุขภาพขอใบรับรองแพทย์เช่นกันเพราะน้ำแร่ไม่ใช่เหมาะสำหรับคนทุกสุขภาพร่างกาย ดังนั้นการไปอาบน้ำแร่จึงต้องมีการเตรียมตัว ควรสอบถามรายละเอียดให้ถี่ถ้วนก่อน

ความเป็นสถานบำบัดรักษาโรคอันเก่าแก่ของสปาน้ำแร่ไม่เคยเสื่อมความนิยมเพราะเป็นวิธีธรรมชาติที่ใช้ฟื้นฟูได้ทั้งสุขภาพจิตและกายเหมาะสำหรับคนในยุคปัจจุบันที่ส่วนใหญ่มีปัญหาด้วยความเครียด ความกังวลและความอ้วน และการบำบัดมักไม่เกิดผลข้างเคียงเหมือนการใช้ยาแผน ปัจจุบัน โรคที่นิยมบำบัดในสปาได้แก่ โรคทางเดินหายใจบกพร่อง หอบหืด ภูมิแพ้โรคไขข้ออักเสบปัญหาระบบกระเพาะปัสสาวะ การย่อยของกระเพาะอาหาร โรคผิวหนัง ซึ่งเป็นโรคที่คนเป็นกันมากและเป็นโรคที่ไม่หายขาด หากไม่ได้รับการดูแลและฟื้นฟูสุขภาพอย่างถูกต้องและต่อเนื่อง สปาน้ำแร่ จะช่วยปรับสมดุลการทำงานในส่วนต่างๆของร่างกาย เสริมภูมิต้านทานโรคและบรรเทาอาการของโรคภัยไข้เจ็บ อย่างไรก็ตาม การบำบัดโรคด้วยน้ำแร่ต้องใช้เวลานาน ต้องเข้ารับการบำบัดบ่อยครั้งไม่สามารถหวังผลการรักษาที่รวดเร็วได้เพราะเป็นวิธีทางธรรมชาติ ด้วยเหตุนี้จึงเป็นวิธีที่ผู้สูงอายุนิยมเพราะมีเวลามากถือเป็นการไปเที่ยวพักผ่อนและรักษาสุขภาพไปด้วย

ภาพลักษณ์การเป็นสถานบำบัดโรคของสปาน้ำแร่ในอิตาลีเป็นที่รู้จักดี หลายศตวรรษแล้วยังคงอยู่ต่อไปแต่การเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญที่สุด ได้แก่การนำเอาบริการด้านสุขภาพทั่วไปและความงามเข้ามาในสปา เพื่อเพิ่มความสนใจนอกเหนือจากการเป็นแค่สถานบำบัดโรค ประกอบกับปัจจุบัน ชาวอิตาเลี่ยนได้ให้ความสำคัญกับความงามและสรีระอย่างยิ่ง เห็นได้จากการขยายตัวอย่างรวดเร็วของ Beauty Farm และ Esthetic centre ที่ให้บริการ Beauty Treatment เช่น พอกตัว, ขัดหน้า, ขัดผิว,แต่งเล็บ นวดแบบต่างๆ สระหรืออ่างน้ำหลากเทคนิค ซาวน่า Fitness รวมถึงการจำหน่ายผลิตภัณฑ์และอาหารเพื่อสุขภาพ สปาในปัจจุบันก็นำเอากิจกรรมเหล่านี้มาปรับประยุกต์ให้เหมาะสมและวางแผนการตลาดตามความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย สามารถตอบสนองความต้องการของกลุ่มลูกค้ามากขึ้น เนื่องจากผู้มาใช้บริการมีกิจกรรมทำหลากหลาย ทำให้ไม่เบื่อหน่ายและการปรับราคาเหมาจ่ายในรูปแบบของ Wellness Package แบบต่างๆทั้งระยะสั้นและระยะยาว การร่วมกับบริษัททัวร์ รับกลุ่มนักท่องเที่ยว ก็ได้ผลสำเร็จดี และเป็นวิธีที่ปัจจุบันสปาทุกแห่งนำมาใช้

ปัจจุบันโรมแรมขนาดใหญ่ระดับ 4 ดาว และ 5 ดาว ที่มีพื้นที่เพียงพอและตั้งอยู่ในสถานที่ท่องเที่ยวหันมาให้ความสนใจในการสร้างสปาในโรงแรมมากขึ้น เพื่อเป็นจุดสำหรับขายห้องพักด้วยสปาประเภทนี้มีจำนวนมากที่สุดสามารถทำเป็นสปาน้ำแร่หรือสปาธรรมดาก็ได้โดยสร้างระบบน้ำ ขึ้นที่มีการอัดฉีดหรือพ่นน้ำหลายรูปแบบด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย การตกแต่งที่จะดูทันสมัยกว่าน้ำแร่ธรรมชาติที่เก่าแก่และยังคงการตกแต่งสไตล์คลาสสิคไว้ นอกจากนี้ ยังมีลูกเล่นโดยการใช้แสงไฟแปลกๆ การใช้ดนตรีบรรเลงและการใช้กลิ่นหอมของน้ำมันหอม ทำให้บรรยากาศดูสงบสบายและผ่อนคลายมากที่สุดช่วยให้อารมณ์เบิกบาน

การเสริมบริการในสปา ช่วยสร้างรายได้ให้กับโรงแรมทั้งทางตรงและทางอ้อม กล่าวคือสามารถมีรายได้จากธุรกิจสปาโดยตรง และลูกค้าที่มีช่วงหยุดพักยาว 1ถึง2 สัปดาห์ จะสนใจที่จะเลือกที่พักที่มีบริการสปา หากเป็นสปาที่มีชื่อเสียง สปานับเป็นหน้าตาของโรงแรมและยังสามารถจูงใจให้ยืดระยะเวลาการพักของแขกนานออกไปอีกด้วย

เป็นสปาอีกประเภทที่กำลังได้รับความนิยมส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในตัวเมืองหรือโรงแรมขนาดเล็กมีขนาดกะทัดรัดเนื่องจากค่าเช่าพื้นที่ในเมืองราคาสูงหรือโรงแรมในเมืองมีข้อจำกัดด้านพื้นที่มากสปาประเภทนี้ตอบสนองความต้องการของคนที่อาศัยอยู่ในเมืองได้ดีหรือนักธุรกิจต่างเมืองที่มาพัก ตามโรงแรมในเมืองเพื่อทำธุระ คนเหล่านี้มีเวลาว่างน้อยและการไปสปาก็มีจุดมุ่งหมายเพื่อสลัดทิ้งความเครียดประจำวันเป็นสำคัญการบริการต่างๆจะเป็นแบบรวบรัดใช้เวลาไม่นาน สปามีเวลาเปิดทำการยาว จากเช้าตรู่จนดึกเนื่องจากลูกค้าส่วนใหญ่เป็นคนทำงาน นักธุรกิจมีเวลาช่วงพักกลางวันก่อน-หลังเลิกงานส่วนใหญ่มี Fitness Center อ่าง Jacuzzi และสระว่ายในร่มเพื่อให้ออกกำลังกายไปพร้อมกันด้วย

การรักษาโรคด้วยน้ำแร่จะเป็นบริการที่สามารถทำได้ในสปาน้ำแร่เท่านั้นโดยการรักษาจากภายนอกร่างกายด้วยการแช่น้ำแร่ หรือการรักษาจากภายในด้วยการดื่มน้ำแร่ต้องมีแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญคอยควบคุมดูแลอย่างใกล้ชิด หากไม่ปฏิบัติตามคำแนะนำแทนที่จะเป็นผลดีอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ สปาน้ำแร่แต่ละแห่งจะมีความชำนาญในการบำบัดโรคไม่เหมือนกันขึ้นอยู่กับคุณสมบัติของน้ำ สปาตามโรงแรมหรือในเมืองไม่นิยมทำเป็นสปาน้ำแร่เนื่องจากมีปัญหาเรื่องการเก็บน้ำ การขนส่งน้ำก็ยุ่งยากและอาจเปลี่ยนคุณสมบัติของน้ำได้ การแช่น้ำที่มีแรงฉีดพ่นระดับต่างๆ ซึ่งนิยมมากในสปายุคใหม่จะช่วยในการกระตุ้นการหมุนเวียนของของเหลวในร่างกาย คลายความเครียดของกล้ามเนื้อทำให้สดชื่น

การนวดมีหลายแบบ ที่กำลังได้รับความนิยมคือ นวดไทย นวด shiatsu ของญี่ปุ่น นวดอยุรเวชของอินเดีย นวดด้วยหินร้อน เป็นต้น การนวดช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด

การแช่น้ำร้อน การอบไอน้ำในห้องซาวน่า หรือในถ้ำหินที่มีน้ำร้อนไหลผ่าน การใช้ลูกประคบ เพื่อผ่อนคลายความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ การพ่นไอน้ำแร่ใส่หน้า (Aerosol) เพื่อช่วยปรับสมดุลย์ทางเดินหายใจ หอบหืด และภูมิแพ้

การพอกด้วยโคลน ฟาง สมุนไพร (สปาที่ตั้งตามภูเขา แม่น้ำ ทะเลสาป) การใช้ทราย (สปาที่ตั้งใกล้ทะเล) ซึ่งต้องทำโดยผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านเท่านั้น

มีหลายรูปแบบ อาจเป็น Yoga, Qi Gong ช่วยทำให้จิตใจสงบ

มีทั้งการออกกำลังการกลางแจ้ง เช่น การเดินป่า การขี่จักรยาน การว่ายน้ำ ในช่วงที่อากาศดีทำให้จิตใจสบาย ส่วนการออกกำลังในที่ร่ม ส่วนใหญ่เมื่ออากาศภายนอกไม่ดี หรือสำหรับคนที่ชอบอุปกรณ์ออกกำลังกายที่หลากหลาย และการพบปะพูดคุยกับคนอื่นธุรกิจเกี่ยวกับสุขภาพของคนไทยในอิตาลี

สปาไทยในอิตาลีมีไม่มากนัก เป็นการบริหารจัดการโดยนักธุรกิจอิตาลีทั้งหมด ส่วนใหญ่เป็นสปาและนวดแผนไทยเป็นหลัก พนักงานนวดเป็นคนไทยที่มีครอบครัวในอิตาลี และส่วนหนึ่งมาจากประเทศไทย แต่ยังมีไม่มาก เนื่องจากมักประสบปัญหาความยุ่งยากซับซ้อน ใช้เวลานาน และมี ค่าใช้จ่ายสูง ในการขอนำแรงงานไทยเข้ามาทำงาน ในอิตาลี

ส่วนการเปิดสปาโดยคนไทยยังไม่มีคนไทยที่ตั้งถิ่นฐานในอิตาลีส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงที่แต่งงานกับชาวอิตาเลียนและนิยมเปิดร้านนวดขนาดเล็กมากกว่า การทำสปาที่ต้องลงทุนสูง ต้องใช้พื้นที่กว้าง และการสร้างระบบน้ำมีค่าใช้จ่ายสูง บางร้านให้บริการเสริมสวยด้วย เช่น อบตัว นวดหน้า ขัดสีผิว ทำเล็บ เป็นต้น นอกจากนี้ มีผู้หญิงไทยส่วนหนึ่งรับจ้างนวดอิสระตามบ้าน

Web site ที่เกี่ยวข้องกับสปาสำหรับหาข้อมูลเพิ่มเติม

www.benessere.it / www.termeinfo.it / www.hotelbenessere.it / www.federterme.it / www.termeitaliane.it / www.beautyfarmonline.it

รายชื่องานแสดงสินค้าเกี่ยวกับสุขภาพและความงามในอิตาลี

1. Benewellness Expo (www.benewellnessexpo.it ) ที่ศูนย์แสดงสินค้าเมือง Vicenza

2. Wellness Spa & Beauty Exhibition (www.wellnesse.fieramilanoexpocts.it) ที่ศูนย์แสดงสินค้าเมือง Milan

3. Salone della Salute e del Benessere (www.salusfiera.it) ที่ศูนย์แสดงสินค้าเมือง Padova

4. Calabria Benessere (www.calabriabenessere.it) ที่ศูนย์แสดงสินค้าเมือง Calabria

5. Cosmoprof (www.cosmoprof.it) ที่ศูนย์แสดงสินค้าเมือง Bologna

6. Sana (www.sana.it) ที่ศูนย์แสดงสินค้าเมือง Bologna

7. Natural Expo (www.naturalexpo.it) ที่ศูนย์แสดงสินค้าเมือง Forli

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงโรม

Udpate : พฤศจิกายน 2551

ที่มา: http://www.depthai.go.th