ในภาวะเศรษฐกิจถดถอย การใช้จ่ายของครัวเรือนลดต่ำลง ร้านค้าต่างก็ประสบปัญหายอดขายตกต่ำอุตสาหกรรมลดการผลิต ตัดทอนการจ้างงาน เป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบและซ้ำเติมเป็นวงจร ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำที่เกิดขึ้นต่อเนื่องกันมานานในญี่ปุ่นจึงฟื้นตัวค่อนข้างยาก เพราะค่าครองชีพพื้นฐานมีราคาสูง และผู้บริโภคตื่นตระหนกต่อความมั่นคงค่อนข้างมาก แม้ว่ารัฐบาลจะออกมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจเพื่อกระตุ้นการบริโภค แต่ก็ไม่ประสบผลนัก ในกลุ่มผู้ประกอบการค้า ต่างก็ต้องคิดหาหนทางเพื่อให้สามารถขายสินค้าได้ เช่น ลดปริมาณบรรจุลง เพื่อให้ราคาต่ำลง ลดราคาสินค้าโดยปรับลดคุณภาพลง รวมทั้งใช้มาตรการจูงใจต่างๆ นาๆ ซึ่งก็ต้องคิดกิจกรรมใหม่ๆ อยู่เสมอ Campaign หนึ่งที่ห้างสรรพสินค้าชั้นนำ และร้านค้าต่างๆ หลายแห่ง เช่น ห้าง Matsuzakaya, Ito-Yokado; Levis Jeans, แว่นตา Soff เป็นต้น นำมาใช้เพื่อจูงใจให้ซื้อสินค้า คือ “นำสินค้าเก่าที่ไม่ใช้แล้วมาแลกซื้อสินค้าใหม่” ด้วยการให้ผู้ซื้อนำสินค้าใช้แล้ว เช่น เสื้อผ้า ชุดว่ายน้ำ แว่นตา ของใช้ในครัวเรือน ได้แก่ กะทะ หม้อ มาแลกซื้อสินค้าใหม่ อัตราการลดราคาก็แตกต่างกันไปในแต่ละแห่ง ผลปรากฎว่าห้าง Ito-Yokado ได้รับเสื้อผ้าเก่าที่มาแลกซื้อเสื้อผ้าใหม่ มากกว่า 3,300,000 ชิ้น ทำให้ยอดขายเสื้อผ้าเพิ่มขึ้นประมาณ 30 % ในกลุ่มสินค้าอื่น ก็มีปริมาณเพิ่มใกล้เคียงกัน
สินค้าเก่าที่ลูกค้านำมาแลกซื้อนี้ จะถูกรวบรวมและใช้ประโยชน์ตามสภาพ เช่น เป็นของบริจาคไปยังประเทศกำลังพัฒนาในลักษณะความช่วยเหลือ หรือนำไป Recycle เช่น ห้าง Sogo และ Seibu นำอุปกรณ์เครื่องครัวใช้แล้ว ที่ยังอยู่ในสภาพดี ไปบริจาคให้ประเทศแซมเบีย ส่วนที่ชำรุดมากจะส่งไปโรงงานหลอมเป็น โลหะ นำกลับเข้าสู่ขบวนการผลิต เป็นต้น
นักวิจัยจาก Mitsubishi UFJ ให้ความเห็นต่อกลยุทธ์ที่นำมาใช้ว่า การให้นำสินค้าเก่าที่ไม่ใช้แล้วมาแลกเป็นส่วนลดค่าสินค้าใหม่ ไม่ใช่เพียงทำให้เกิดแรงจูงใจของความต้องการซื้อจากผู้บริโภคผ่านการให้ส่วนลด แต่ยังเป็นการทำตามกระแสสังคม ที่ให้ความสำคัญต่อการรักษาสิ่งแวดล้อมและลดภาวะโลกร้อน เพราะสินค้าใหม่จะมีเทคโนโลยีที่ช่วยรักษาสภาพแวดล้อมและประหยัดพลังงานมากกว่า อีกทั้งการนำสินค้าเก่าไปแลกซื้อของใหม่ยังช่วยลดต้นทุนของผู้บริโภคในการเปลี่ยนของใช้ เนื่องจาก การทิ้งสินค้าบางชนิด กฎหมายกำหนดให้ผู้ทิ้งต้องเสียกำจัดต่อองค์กรที่จัดเก็บขยะ
การขายสินค้าให้ประสบความสำเร็จในภาวะเศรษฐกิจปัจจุบันผู้ค้าในแต่ละระดับต้องร่วมมือ ร่วมใจ และเป็นพันธมิตรคิดหามาตรการใหม่ๆที่สอดคล้องกับกระแสสังคมและเป็นประโชยน์ต่อผู้บริโภค การมุ่งแต่จะขายสินค้าเพียงอย่างเดียวโดยไม่ปรับให้สอดคล้องกับสังคมคงทำได้ยากขึ้น
สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงโตเกียว
ที่มา: http://www.depthai.go.th