Nippon Keidanren (Japan Business Federation) เป็นองค์กรธุรกิจที่มีบทบาทสูงมากต่อการชี้นำนโยบายเศรษฐกิจของรัฐบาลญี่ปุ่น และทำหน้าที่เป็นปากเสียงของภาคธุรกิจอยู่คู่กับสังคมญี่ปุ่นมายาวนาน สมาชิกของ Keidanren ล้วนเป็นบริษัทขนาดใหญ่ของประเทศ มีการทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพ ทำให้ Keidanren สามารถผลักดันเรื่องต่างๆ เช่น การปฎิรูปโครงสร้างประเทศ กฎหมาย ระบบภาษี ตลอดจนนวัตกรรมต่างๆ และท่าทีในการดำเนินความสัมพันธ์ด้านต่างประเทศทั้งในระดับทวิภาคี ภูมิภาค และพหุภาคี ซึ่งรัฐบาลญี่ปุ่นในแต่ละยุคนำไปผนวกเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายภาครัฐ ขณะเดียวกัน Nippon Keidanren ก็เกื้อหนุนพรรคการเมืองที่บริหารประเทศผ่านระบบการให้เงินสนับสนุนพรรคการเมือง ตลอดช่วงการบริหารประเทศของพรรค Liberal Democratic Party (LDP) เป็นเวลายาวนานถึง 50 ปี Nippon Keidanren จึงใกล้ชิดสนิทสนมและสนับสนุนพรรค LDP อย่างออกหน้าออกตา
นับตั้งแต่ปี 2538 Nippon Keidanren ได้นำ Annual Policy Assessment System มาใช้ โดยจะประเมินนโยบายแต่ละด้านของพรรคการเมืองต่างๆ ซึ่งรวมถึงเรื่อง ระบบภาษี นโยบายการคลัง สวัสดิการสังคม จากนั้นจะให้คะแนนต่อนโยบายของพรรคต่างๆ เป็น 5 ระดับ ตั้งแต่ A ถึง E สำหรับเป็น guideline แก่สมาชิกในการพิจารณาให้เงินอุดหนุนแต่ละพรรคการเมือง ด้วยความสัมพันธ์อันดีที่หยั่งลึกกับพรรครัฐบาลมานาน ทำให้เมื่อปี 2551 Nippon Keidanren ให้เงินอุดหนุนพรรค LDP ซึ่งบริหารประเทศในขณะนั้น เป็นวงเงินรวมสูงถึง 2.7 พันล้านเยน ขณะที่ให้แก่พรรค Democratic Party of Japan (DPJ พรรคฝ่านค้านในช่วงเดียวกัน) เพียง 100 ล้านเยน แต่ด้วยภาวะเศรษฐกิจตกต่ำในญี่ปุ่นที่เกิดต่อเนื่องมายาวนาน ทำให้ประชาชนต้องการเห็นการเปลี่ยนแปลง ในรัฐบาล การเลือกตั้งทั่วไปเมื่อเดือนสิงหาคม 2552 จึงเป็นการพลิกผันทางการเมืองครั้งใหญ่ของญี่ปุ่น พรรค DPJ ได้รับเลือกด้วยคะแนนท่วมท้น เป็นการเปลี่ยนขั้วของพรรคการเมืองที่เข้าบริหารประเทศ
DPJ ภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรี Mr. Yukio Hatoyama ได้ประกาศเปลี่ยนแปลงนโยบายหลายด้าน รวมทั้งต้องการยกเลิกระบบการบริจาคเงินสนับสนุนพรรคการเมืองของบริษัทและองค์กรธุรกิจ เพื่อลดอำนาจและบทบาทการชี้นำของเอกชน นอกจากนี้ยังมีการแสดงออกถึงมุมมอง และความเห็นเชิงนโยบายที่แตกต่างกันอย่างมากระหว่าง Nippon Keidanren และฝ่ายบริหารของรัฐบาล เช่น การล้มเลิกโครงการสาธารณะของรัฐเพื่อนำเงินไปใช้จ่ายอุดหนุนครัวเรือนภายใต้นโยบาย “From Concrete to People” และการกำหนดมาตรการเพื่อลดปัญหาโลกร้อน เป็นต้น Mr. Fujio Mitarai จึงตัดสินใจยุติไม่ให้ความแตกแยกทางความคิดระหว่าง Nippon Keidanren กับ พรรค DPJ ไม่ให้ลุกลามขยายตัวออกไปมากกว่านี้ และประกาศเมื่อต้นเดือนมีนาคม 2553 โดยแสดงความเห็นว่าระบบการประเมินนโยบายของพรรคเมืองที่ Keidanren จัดทำอยู่ เป็นระบบที่ไม่ยืนหยุ่นและประกาศหยุดบทบาทขององค์กรในเรื่องดังกล่าว เพื่อเปิดให้สมาชิกเลือกตัดสินใจบริจาคเงิน
อย่างอิสระ โดยให้เหตุผลว่า การบริจาคเงินเป็นส่วนหนึ่งของการตอบแทนสังคมการยุติบทบาทของ Keidanren ในการเป็นตัวกลางการบริจาคเงินแก่พรรคการเมืองคาดว่าน่าจะเป็นการหาทางออกเพราะคาดเดาผิดว่า พรรค LDP จะยืนหยัดอยู่ได้ภายใต้กระแสกดดันให้มีการเปลี่ยนแปลง และเปิดโอกาสให้สมาชิกสามารถค่อยๆ หาทางสร้างความสัมพันธ์กับพรรค DPJ อย่างไรก็ดี เชื่อว่า Keidanren จะยังคงอิทธิพลขององค์กรในการชักใยเบื้องหลังเพื่อเป็นปากเสียงให้แก่สมาชิกของตนต่อไป เหตุการคล้ายกันนี้ได้เคยเกิดขึ้นมาแล้วเมื่อปี 2536 ซึ่งรัฐบาลผสมที่ไม่ใช่พรรค LDP ได้รับเลือกเข้ามาบริหารประเทศ ผลที่ตามมาคือยอดเงินบริจาคที่ให้แก่พรรคการเมืองลงต่ำลงอย่างมาก และอิทธิพลของ Keidanren ก็ลดน้อยลงอย่างมากด้วยในครั้งนี้ก็เช่นกัน คาดว่าเงินสนับสนุนจากภาคธุรกิจที่จะให้แก่พรรคการเมืองน่าจะลดลงมาก
Nippon Keidanren เองก็อยู่ในช่วงการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ เนื่องจากนาย Fujio Mitarai ประธานของCanon Inc. ซึ่งเป็นประธานของ Nippon Keidanren คนปัจจุบันกำลังจะหมดวาระลงในเดือนพฤษภาคมนี้ นาย Hiromasa Yonekura ประธานของ Sumitomo Chemical Co. Ltd. วัย 72 ปี ได้รับเลือกเป็นประธาน Nippon Keidanren คนต่อไป นาย Yonekura ได้ชื่อว่าเป็นผู้บริหารที่แข็งแกร่งและเป็นนักเจรจาที่ดี เป็นผู้นำพาบริษัทให้ประสบความสำเร็จในเวทีระดับนานาชาติในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ดังนั้น การสานความสัมพันธ์กับรัฐบาลใหม่และการรักษาสถานะขององค์กรเพื่อให้สามารถทรงอิทธิพลต่อเศรษฐกิจของประเทศต่อไป จึงเป็นงานที่ท้าทายและควรจับตามองอย่างใกล้ชิด
สำนักงานส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ณ กรุงโตเกียว
ที่มา: http://www.depthai.go.th