นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีและรมว.มหาดไทย รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี กล่าวภายหลังการประชุมสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) และประชุมคณะรัฐมนตรีนัดพิเศษกรณีเหตุการณ์ความตึงเครียดชายแดนไทย-กัมพูชาว่า ฝ่ายกัมพูชาเปิดฉากยิงก่อนในเช้าวันนี้ จึงขอประณามกัมพูชาที่ไม่ยึดกฎหมายระหว่างประเทศ ใช้อาวุธระดับต่าง ๆ รวมถึงอาวุธหนักโดยไม่มีเป้าหมายชัดเจนทั้งปั๊มน้ำมัน ร้านสะดวกซื้อ 7-11 โรงพยาบาล
สถานการณ์ที่เกิดขึ้น เป็นเหตุการณ์ปะทะกัน เท่าที่รับรายงานจากหน่วยทหารที่เกี่ยวข้อง ยืนยันว่า กัมพูชาได้ยิงเข้ามาและเปิดฉากใส่ทหารไทยก่อน จนนำไปสู่เหตุการณ์บานปลาย จนถึงเวลานี้ก็มีการใช้อาวุธหนัก และยิงเข้ามาในเขตแดนประเทศไทย โดยไม่มีเป้าหมายที่ชัดเจน และเป็นการยิงที่เกี่ยวข้องกับพลเรือน ทำให้พลเรือนไทยเสียชีวิต ซึ่งขณะนี้มีตัวเลขผู้เสียชีวิต 11 ราย เป็นพลเรือน 10 ราย และทหาร 1 ราย มีผู้ได้รับบาดเจ็บ 28 คน โดย 24 คนเป็นพลเรือน อีก 4 เป็นทหาร
อย่างไรก็ตาม สิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นไม่ใช่การประกาศสงคราม เป็นแค่การปะทะกัน ไทยจะยังไม่ประกาศสงคราม และยังเชื่อมั่นว่าจะสามารถยึดหลักสันติวิธีในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นเหตุปะทะที่เกิดจากการยั่วยุ แต่สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นลักษณะที่มีการยั่วยุจากฝั่งกัมพูชามาโดยตลอด ซึ่งไทยต้องป้องกันตัวเอง และป้องกันอธิปไตยของประเทศ ถือเป็นหัวใจสำคัญยอมไม่ได้ที่จะมีลักษณะบุกรุกในการละเมิดอธิปไตยต่อประเทศไทย
นายภูมิธรรม กล่าวว่า ขณะนี้ไทยได้เตรียมการและแก้ไขปัญหาต่าง ๆ แล้ว โดยทางกองทัพได้ดำเนินการปกป้องอธิปไตยในพื้นที่อย่างเต็มที่ ซึ่งกองทัพภาคที่ 2 เป็นผู้รับผิดชอบ ขณะเดียวกัน รัฐบาลได้มอบอำนาจให้กองทัพดำเนินมาตรการต่าง ๆ ตามความจำเป็น โดยยึดหลักกฎหมายระหว่างประเทศ เพราะเมื่อสถานการณ์ฉุกเฉิน อาจจะไม่มีเวลามาขออนุญาต จึงต้องดำเนินการไปตามขอบเขต และแจ้งให้กับรัฐบาลทราบโดยเร็ว
นอกจากนี้ ในฐานะ รมว.มหาดไทย ได้สั่งการให้อพยพประชาชนออกจากพื้นที่แนวชายแดนที่เป็นจุดเสี่ยงใน 4 จังหวัด คือ อุบลราชธานี ศรีสะเกษ บุรีรัมย์ และสุรินทร์ อย่างน้อย 50 กม. ถือเป็นระยะที่ปลอดภัย และสั่งการให้ดูแลอพยพประชาชน ซึ่งมีแผนรองรับอยู่แล้ว และได้ดำเนินการอย่างเรียบร้อย ขณะที่มติที่ประชุมวันนี้และเป็นมติ ครม.ให้ดูแลประชาชนและเยียวยาผู้เสียชีวิต ผู้ได้รับบาดเจ็บอย่างดีที่สุด โดยเป็นไปตามระเบียบที่วางไว้
ขณะที่กระทรวงสาธารณสุข ได้ดำเนินการเปลี่ยนแปลงโรงพยาบาลอำเภอบริเวณชายแดนให้เป็นโรงพยาบาลสนาม และได้อพยพคนไข้ รวมถึงผู้ได้รับบาดเจ็บทั้งหมดไปสู่แนวหลัง และอยู่ในจุดที่ปลอดภัย ส่วนมาตรการกระทรวงการต่างประเทศได้ดำเนินการไปแล้ว ทั้งลดระดับทางการทูตกับกัมพูชา ถือว่าเป็นระดับที่รุนแรงแล้ว นอกจากนี้นายมาริษ เสงี่ยมพงศ์ รมว.ต่างประเทศ อยู่ที่นิวยอร์ก สหรัฐฯ และได้คุยกับเลขาธิการสภาความมั่นคงขององค์การสหประชาชาติ ตั้งแต่เมื่อคืนที่ผ่านมา จากนั้นได้รายงานและหารือกับรัฐบาลถึงแนวทางที่จะดำเนินการมาตรการในส่วนของกระทรวงการต่างประเทศ รวมทั้งชี้แจงสถานการณ์ให้เข้าใจ
ส่วนจะมีการพูดคุยระดับสองประเทศเพื่อให้เหตุการณ์ยุตินั้น นายภูมิธรรม กล่าวว่า ตอนนี้ต้องให้สถานการณ์ยุติก่อน เพราะไทยไม่ได้เป็นผู้เริ่ม ถ้าแสดงความจริงใจต่อกันสามารถพูดคุยกันได้ แต่ขณะนี้รู้สึกว่าฝ่ายกัมพูชาเป็นฝ่ายยั่วยุ ดังนั้นต้องดำเนินการตามครรลองที่เกิดขึ้น โดยในการปฏิบัติการจะให้ยุติโดยเร็วที่สุด