นพ.อำนวย กาจีนะ อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า เนื่องจากการเจริญเติบโตของเขตเมืองอย่างต่อเนื่องในหลายทศวรรษที่ผ่านมา ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิต วัฒนธรรมของประชาชนมีโรคภัยไข้เจ็บที่แตกต่างไปจากในอดีต ประกอบกับการเปิดเสรีอาเซียนทำให้มีประชากรต่างถิ่น ต่างประเทศ เดินทางผ่านกรุงเทพฯ และเขตเมืองใหญ่อื่นๆ เพิ่มขึ้นด้วยการคมนาคมที่สะดวกรวดเร็ว ล้วนเป็นปัจจัยที่เอื้อให้เกิดการแพร่กระจายของโรคและภัยสุขภาพต่างๆ อย่างรวดเร็ว
กรมควบคุมโรค เล็งเห็นความสำคัญของการดำเนินงานเฝ้าระวังและป้องกันควบคุมโรคในเมืองใหญ่ที่ต้องมีระบบการจัดการที่ทันสมัย และอาศัยการระดมทรัพยากร บุคลากร องค์ความรู้ นวัตกรรมใหม่ๆ จากแหล่งต่างๆ มาผสมผสานให้เหมาะสมกับพื้นที่ อาทิ การพัฒนารูปแบบการจัดการแก้ไขปัญหาไข้เลือดออกในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล (Bangkok Dengue Unit: BDU) เป็นการทำงานร่วมกันระหว่างกรมควบคุมโรค กับกรุงเทพมหานคร ภาคเอกชนและประชาชน มีการพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคไข้เลือดออก ด้วยชุดซอฟต์แวร์ชื่อ "ทันระบาด" สำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อสำรวจแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายที่รวดเร็ว ประมวลผลให้ทราบทันทีและใช้เตือนภัย ป้องกันควบคุมโรคที่เกิดจากยุงลายเป็นพาหะ รวมทั้งได้จัดทำแอพพลิเคชั่นฟรีบนมือถือ ชื่อ "พิชิตลูกน้ำยุงลาย" สำหรับประชาชน เพื่อใช้เป็นเครื่องมือประเมินความเสี่ยงจากยุงลายในบ้านและชุมชน และสอนวิธีกำจัดลูกน้ำยุงลายในภาชนะชนิดต่างๆ
นอกจากนี้ ยังมีภารกิจในการตอบสนองต่อสถานการณ์ฉุกเฉินทางด้านสาธารณสุขที่มีโอกาสเกิดขึ้นบ่อยในเมืองหลวงร่วมกับหน่วยงานต่างๆ เช่น การรับมือผู้ป่วยโรคติดเชื้อทางเดินหายใจตะวันออกกลาง (MERS) การลดปัญหาการบาดเจ็บและเสียชีวิตจากการจราจรทางถนน โดยสร้างความร่วมมือและพัฒนากลไกการทำงานระหว่างภาคส่วนต่างๆ
นพ.อำนวย กล่าวต่อว่า งานเฝ้าระวังป้องกันควบคุมโรคในพื้นที่กรุงเทพมหานครและเขตเมืองใหญ่ มีความพิเศษเฉพาะแตกต่างจากพื้นที่ชนบท มีหน่วยบริการทางการแพทย์ทั้งภาครัฐและเอกชนจำนวนมาก รวมถึงมีภาคีเครือข่ายต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพหลายแห่ง การทำงานของสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง (สปคม.) กรมควบคุมโรคได้มอบหมายภารกิจการพัฒนานโยบาย และวิจัยรูปแบบการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคและภัยสุขภาพในเขตเมือง ซึ่งนอกจากประชาชนในพื้นที่แล้ว ภารกิจยังครอบคลุมประชากรเคลื่อนย้าย แรงงานต่างด้าว ตลอดจนนักท่องเที่ยวเดินทาง และหน่วยงานนี้จะมีหน้าที่ดำเนินการตามกฎหมาย
รวมทั้งกำกับติดตามการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นๆ ที่มีหน้าที่ในการบังคับใช้กฎหมายที่กรมควบคุมโรครับผิดชอบ ได้แก่ กฎหมายว่าด้วยโรคติดต่อ กฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองสุขภาพผู้ไม่สูบบุหรี่ กฎหมายว่าด้วยการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมถึงกฎหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อช่วยให้ประชาชนในเขตเมืองมีสุขภาพทีดี