นายอาคม เติมพิทยาไพสิฐ รมว.คมนาคม เปิดเผยว่า กระทรวงคมนาคมเตรียมจัดทำแผนแม่บทลงทุนโครงข่ายรถไฟฟ้า ระยะที่ 2 จำนวน 10 สาย ขยายโครงข่ายย่อยเชื่อมโยงโครงข่ายใหญ่ เพื่อช่วยเพิ่มทางเลือกให้กับผู้โดยสาร และช่วยลดความเสี่ยงการเดินทางในอนาคตหากเกิดเหตุรถไฟฟ้าขัดข้อง และยังคงขยายโครงข่ายจากภายในเมืองออกไปสู่ชานเมือง โดยเส้นทางที่จะดำเนินการจะอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ทิศตะวันออกเฉียงใต้ ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ และทิศตะวันตกเฉียงใต้
"ขณะนี้อยู่ระหว่างว่าจ้างที่ปรึกษามาช่วยวิเคราะห์เส้นทาง จะเป็นแผนระยะ 10 ปี โดยแผนจะทำให้เสร็จในปีงบประมาณ 60" นายอาคม กล่าวในงานสัมมนา "รถไฟฟ้ามาหา...นคร พลิกโฉมเมืองเร่งเครื่องลงทุน"
รมว.คมนาคม กล่าวว่า โครงข่ายรถไฟฟ้าในกรุงเทพและปริมณฑล 10 สายที่ลงทุนไปกว่า 5 แสนล้านบาท ซึ่งเป็นโครงข่ายหลัก ได้แก่ โครงข่ายที่เป็นวงกลมคือสายสีน้ำเงิน โครงข่ายจากฝั่งตะวันออกไปตะวันตก คือ สายสีส้ม ฝั่งทางเหนือไปฝั่งใต้ คือ สายสีเขียว จากลำลูกกา (เหนือ) ไปสมุทรปราการ (ใต้) และสายสีม่วง บางใหญ่-เตาปูน-ราษฎร์บูรณะ
แต่โครงข่ายเหล่านั้นยังไม่เพียงพอ หากเกิดเหตุรถไฟฟ้าขัดข้องก็มีทางเลือกแค่ต่อรถโดยสารประจำทาง จึงจำเป็นต้องมีโครงข่ายย่อยเพื่อเป็นทางเลือก โดยจะอยู่ในแผนแม่บทระยะที่ 2 เพราะประชากรในกรุงเทพราว 13-14 ล้านคน มีประชากรที่มีทะเบียนบ้านในกรุงเทพฯ 6 ล้านคน ประชากรแฝง 4-5 ล้านคน อีก 3-4 เป็นประชากรที่อยู่รอบนอกกรุงเทพฯ แต่เดินทางเข้ามาทำงานในกรุงเทพฯ
รมว.คมนาคม กล่าวว่า โครงการรถไฟฟ้า 10 สาย ไม่ใช่แค่ขายฝัน วันนี้เป็นความจริงแล้ว เพราะนับจากปี 59 จนถึงปี 65 จะทยอยเปิดให้บริการเดินรถไฟฟ้าได้ทุกปี โดยในปี 59 คือ วันที่ 6 ส.ค.นี้ เปิดเดินรถไฟฟ้าสายสีม่วง ช่วงเตาปูน-บางใหญ่, ในปี 60 จะเปิดเดินรถ 1 สถานีเชื่อมสถานีเตาปูน-สถานีบางซื่อ, ในปี 61 เปิดเดินรถสายสีเขียว ช่วงแบริ่ง-สมุทรปราการ ซึ่งเริ่มทยอยวิ่ง โดยสถานีไหนเสร็จก็เปิดเดินรถ,
จากนั้นในปี 62 จะเปิดเดินรถสายสีเขียว ช่วงหมอชิต-คูคต และเปิดเดินรถสายสีน้ำเงินส่วนต่อขยาย ช่วงหัวลำโพง-บางแค และช่วงบางซื่อ-ท่าพระ, ปี 63 จะเปิดเดินรถสายสีแดง ช่วงบางซื่อ-รังสิต และช่วงบางซื่อ-หัวหมาก, สายสีชมพู ช่วงแคราย-มีนบุรี, สายสีเหลือง ช่วงลาดพร้าว-สำโรง, สายสีเขียวส่วนต่อขยาย ช่วงสมุทรปราการ-บางปู และช่วงคูคต-ลำลูกกา, ปี 64 จะเปิดเดินรถสายสีน้ำเงิน ช่วงบางแค- พุทธมณฑลสาย 4 และปี 65 จะเปิดเดินรถสายสีม่วง ช่วงเตาปูน-ราษฎร์บูรณะ และสายสีส้มตะวันตก ช่วงตลิ่งชัน-ศูนย์วัฒนธรรม
รมว.คมนาคม กล่าวว่า ในช่วงเวลา 2 ปีของรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ได้ให้ความสำคัญที่จะเร่งรัดและผลักดันโครงการลงทุนทุกมิติ และเน้นไปที่ระบบราง ได้แก่ รถไฟฟ้าโครงข่ายในกรุงเทพฯ และปริมณฑล รถไฟระหว่างเมือง คือรถไฟทางคู่ และรถไฟความเร็วสูง 4 เส้นทาง
ขณะเดียวกัน กระทรวงคมนาคมได้รับนโยบายจากนายกรัฐมนตรีให้ใช้ประโยชน์จากสองข้างทางของรถไฟความเร็วสูง รถไฟทางคู่ และรถไฟฟ้า เพื่อสร้างรายได้เพิ่มขึ้นลดภาระงบประมาณการลงทุนมหาศาล โดยจะเปิดให้เอกชนเข้ามาพัฒนาพื้นที่ในเชิงธุรกิจ ทั้งในตัวสถานี หรือบริเวณรอบๆ สถานีรถไฟฟ้า โดยกรมโยธาธิการ และ กทม.จะเข้ามามีส่วนร่วมด้วย
ด้านนายชัยวัฒน์ ทองคำคูณ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) กล่าวว่า ขณะนี้ สนข.อยู่ระหว่างศึกษาแผนแม่บทลงทุนโครงข่ายรถไฟฟ้า ระยะที่ 2 โดยจะทบทวนแผนแม่บทฯ ระยะที่ 1, พิจารณา 10 สายที่จะเติมเต็มโครงข่าย รวมทั้งทบทวนปัญหาการดำเนินงานโครงการในระยะที่ 1 เช่น การเข้าพื้นที่ และ มูลค่าโครงการระยะที่ 2 ที่จะเพิ่มมากขึ้น เช่น จากค่าเวนคืนที่สูงขึ้น
"Concept ของแผนแม่บทระยะที่ 2 เป็นเครื่องมือในการพัฒนาผังเมือง และอาจไปเติมเต็มของแผนแม่บทระยะที่ 1 และจะเป็นการวางแผนจัดการเมืองอย่างเป็นระบบ"นายชัยวัฒน์ กล่าว
ขณะเดียวกันจะต้องปฏิรูปรถโดยสารประจำทางให้เป็น Feeder โดยยึดตามแนวเส้นทางรถไฟฟ้าเพื่อให้สอดคล้องทึ่ใช้ในการเดินทาง โดยกรมการขนส่งทางบกจะเป็นแม่งานในการปรับเส้นทางรถโดยสารประจำทางที่จะยึดเส้นทางรถไฟฟ้าเป็นระบบหลัก
ผู้อำนวยการ สนข. กล่าวว่า เมื่อรถไฟฟ้าเปิดให้บริการเดินรถได้ครบ 10 สายในปี 65 โครงข่ายรถไฟฟ้าจะช่วยการแก้ไขปัญหาจราจร โดยเป้าหมายหลักต้องการลดการใช้รถส่วนบุคคลลงมาที่สัดส่วน 40% จาก 70% ในปัจจุบัน แล้วมาใช้รถสาธารณะคือ รถไฟฟ้าและรถโดยสารประจำทางมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นมา 60% จากปัจจุบันอยู่ที่ 30% หากเป็นเช่นนี้จะทำให้การเดินทางมีประสิทธิภาพ ช่วยประหยัดพลังงาน และสิ่งแวดล้อมดีขึ้น รวมทั้งลดอุบัติเหตุบนท้องถนนด้วย
ผู้อำนวยการ สนข. กล่าวว่า สนข.อยู่ระหว่างจัดจ้างที่ปรึกษาในการจัดทำแผนแม่บทลงทุนระบบโครงข่ายรถไฟฟ้าระยะที่ 2 คาดว่าจะได้ตัวที่ปรึกษาไม่เกินเดือน ธ.ค.นี้ หลังจากนั้นจะใช้ระยะเวลาราว 1 ปี หรือในปี 60 ในการจัดทำแผนแม่บทฯ ระยะที่ 2