นายบุณยฤทธิ์ กัลยาณมิตร ปลัดกระทรวงพาณิชย์ ในฐานะประธานคณะกรรมการมาตรฐานสินค้า เปิดเผยว่า คณะกรรมการฯ ได้เห็นชอบร่างมาตรฐานสินค้าข้าวสีไทยให้เป็นมาตรฐานสมัครใจ (มาตรฐานแนะนำ) ตามข้อเสนอของคณะทำงานพิจารณามาตรฐานข้าวไทย ซึ่งประกอบด้วยผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องกับสินค้าข้าวได้จัดทำร่วมกัน โดยมาตรฐานดังกล่าว จะมีผลบังคับใช้ภายหลังมีประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว
สำหรับมาตรฐานสินค้าข้าวสีไทย ทั้งข้าวเจ้าและข้าวเหนียว ได้แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มสี คือ กลุ่มข้าวสีดำ สีม่วงดำ และสีม่วง ได้แก่ ข้าวเจ้าพันธุ์ไรซ์เบอร์รี่ ข้าวเจ้าพันธุ์หอมนิล ข้าวเหนียวพันธุ์ก่ำล้านนา ข้าวเหนียวพันธุ์ลืมผัว เป็นต้น และกลุ่มข้าวสีแดง ได้แก่ ข้าวเจ้าพันธุ์สังข์หยด ข้าวเจ้าพันธุ์หอมแดง (ข้าวเจ้าพันธุ์หอมมะลิแดง) เป็นต้น
ส่วนชั้นคุณภาพของข้าวสี มีดังนี้ ประเภทข้าวเจ้ามี 2 ชั้น คือ ชั้นดีเลิศ (Prime quality) และชั้นดีพิเศษ (Superb quality) สำหรับข้าวเหนียวมี 4 ชั้น คือ ชั้นดีเลิศ (Prime quality) ชั้นดีพิเศษ (Superb quality) ชั้นดี (Best quality) และชั้นมาตรฐาน (Standard quality) ทั้งนี้ ข้าวสีทุกประเภท/ชั้นต้องมีมาตรฐาน ความชื้นไม่เกิน 14.0% ไม่มีแมลงที่ยังมีชีวิตอยู่ เป็นข้าวเมล็ดยาวมีความยาวเฉลี่ยของข้าวเต็มเมล็ดที่ไม่มีส่วนใดหักเกินกว่า 6.2 มิลลิเมตร และพื้นสีของข้าวต้องสม่ำเสมอตามธรรมชาติของกลุ่มสีนั้นๆ
"กระทรวงพาณิชย์ ได้เล็งเห็นความสำคัญของข้าวสี ซึ่งมีอัตลักษณ์คุณลักษณะพิเศษที่แตกต่างจากข้าวทั่วไป มีคุณค่าทางโภชนาการสูง เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดผู้บริโภคที่ให้ความสำคัญด้านสุขภาพ รวมทั้งให้ข้าวสีเป็นทางเลือกการผลิตข้าวสีของเกษตรกรชาวนา ตลอดจนส่งเสริมการพัฒนาวิจัยข้าวสีพันธุ์ใหม่ๆ ของทั้งภาคเอกชนและภาครัฐบาล อาทิ พันธุ์ข้าวไรซ์เบอร์รี่ พันธุ์มะลินิลสุรินทร์ และพันธุ์ทับทิมชุมแพ เป็นต้น จึงได้ผลักดันให้มีการจัดทำมาตรฐานข้าวสีไทยขึ้นมา" นายบุณยฤทธิ์กล่าว
อย่างไรก็ตาม เพื่อให้มาตรฐานข้าวสีไทยเป็นที่รู้จักและยอมรับ กระทรวงพาณิชย์จะจัดประชุมสัมมนาเชิงปฏิบัติการตรวจสอบคุณภาพข้าวสีให้แก่บริษัทผู้ประกอบธุรกิจตรวจสอบมาตรฐานสินค้า และผู้ตรวจสอบมาตรฐานสินค้า รวมทั้งเร่งประชาสัมพันธ์เผยแพร่มาตรฐานสินค้าข้าวสีไทย เพื่อสร้างความเข้าใจมาตรฐานสินค้าข้าวสีไทยให้แก่ผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งในประเทศและต่างประเทศ ได้ทราบโดยทั่วกันในโอกาสต่อไป
ทั้งนี้ ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา การส่งออกข้าวสีมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจาก 6,019 ตัน ในปี 2551 เป็น 12,126 ตัน ในปี 2560 หรือเพิ่มขึ้น 101% หรือเพิ่มเท่าตัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้าวกล้องดำ มีอัตราการขยายตัวเพิ่มสูงขึ้นจาก 68 ตัน ในปี 2551 เป็น 1,779 ตัน ในปี 2560 เพิ่มขึ้น 26 เท่าตัว สำหรับราคาส่งออกข้าวสีเฉลี่ยตันละ 907 เหรียญสหรัฐ ในปี 2551 เป็นเฉลี่ยตันละ 1,245 เหรียญสหรัฐ ในปี 2560 หรือเพิ่มขึ้น 1.4 เท่า