น.ส.ชุติมา บุณยประภัศร รมช.พาณิชย์ เปิดเผยว่า ในช่วงการประชุมรัฐมนตรีเศรษฐกิจอาเซียนอย่างไม่เป็นทางการ (AEM Retreat) วันที่ 22-23 เม.ย.นี้ ที่จ.ภูเก็ต รัฐมนตรีเศรษฐกิจได้รับทราบความคืบหน้าการเจรจาจัดทำความตกลงหุ้นส่วนยุทธศาสตร์เศรษฐกิจระดับภูมิภาค (RCEP) ระหว่างอาเซียน 10 ประเทศ และ 6 คู่เจรจา ประกอบด้วย จีน, อินเดีย, ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้, ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ โดยพบว่ายังมีข้อติดขัดในบางเรื่อง และอาเซียนยังไม่มีท่าทีร่วมกันเป็นหนึ่งเดียวกัน ซึ่งรัฐมนตรีเศรษฐกิจจะพยายามผลักดันให้อาเซียนมีท่าทีร่วมกันให้ได้ ก่อนที่จะนำไปเจรจากับคู่เจรจา 6 ประเทศ
สำหรับเรื่องที่อาเซียนยังไม่มีท่าทีร่วมกัน เช่น การคุ้มครองการลงทุน เนื่องจากยังไม่สามารถตกลงกันได้ว่าจะใช้วิธีการใดระงับข้อพิพาทระหว่างนักลงทุนของสมาชิก RCEP กับรัฐบาลของประเทศผู้รับการลงทุน หากรัฐบาลออกนโยบายหรือมาตรการที่มีผลกระทบต่อการลงทุน เช่น จะเปิดให้นักลงทุนฟ้องร้องรัฐบาลผู้เปิดรับการลงทุนได้หรือไม่ หรือจะมีกระบวนการหารือกระบวนการระงับข้อพิพาททางเลือก หรือกระบวนอนุญาโตตุลาการ ฯลฯ
นอกจากนี้ ยังมีเรื่องกฎถิ่นกำเนิดสินค้าที่ยังไม่สามารถตกลงกันได้ว่าจะกำหนดสัดส่วนการใช้วัตถุดิบภายในประเทศสมาชิก RCEP ในอัตราเท่าใด เพื่อให้สินค้าที่ผลิตได้สามารถได้รับสิทธิประโยชน์จากการลดหย่อนภาษีนำเข้า หรือไม่ต้องเสียภาษีนำเข้า ซึ่งบางประเทศต้องการให้กำหนดสัดส่วนสูง เช่น 60% แต่บางประเทศต้องการให้ต่ำกว่านี้ รวมถึงเรื่องพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ที่มีบางประเด็นยังตกลงกันไม่ได้
รมช.พาณิชย์ กล่าวว่า สำหรับความคืบหน้าการเจรจาในภาพรวม ล่าสุดการเปิดตลาดการค้าสินค้า การค้าบริการ และการลงทุนมีความคืบหน้าไปมาก โดยเป้าหมายที่จะให้สมาชิกลดภาษีสินค้า 90-92% ของรายการสินค้า และมูลค่าสินค้าที่ค้าขายระหว่างกันนั้น สำหรับอาเซียนลดได้ตามเป้าหมายแล้ว ส่วนคู่เจรจาทั้ง 6 ประเทศที่มีความตกลงการค้าเสรี (FTA) กับอาเซียน ก็เปิดให้อาเซียนตามเป้าหมาย แต่คู่เจรจาทั้ง 6 ประเทศที่ไม่เคยทำ FTA ร่วมกันมาก่อน เช่น จีน-อินเดีย, จีน-ญี่ปุ่น, จีน-เกาหลี ฯลฯ ยังเปิดไม่ถึงเป้าหมาย ส่วนใหญ่จะเปิดประมาณ 80% ซึ่งต้องหารือแบบทวิภาคีกันต่อไป
อย่างไรก็ดี คู่เจรจาต้องส่งข้อเสนอการเปิดตลาดภายในเดือนมิ.ย.นี้ และคณะกรรมการเจรจาจัดทำ RCEP ต้องสรุปให้เสร็จภายในเดือนก.ค. ก่อนนำเสนอให้รัฐมนตรี RCEP พิจารณาในเดือน ส.ค.ในการประชุมที่ประเทศออสเตรเลีย
"เรื่องการเปิดตลาดสินค้า บริการ และลงทุน ถ้าสมาชิกที่ยังไม่มี FTA กัน สามารถเจรจากันได้ ก็น่าจะทำให้การเจรจา RCEP ในภาพรวมคืบหน้าไปได้ 70-80% แล้ว จากขณะนี้คืบหน้าประมาณ 50% ส่วนที่เหลือนอกนั้นก็ไม่น่าจะมีเรื่องอะไรยากแล้ว และน่าจะสรุปผลการเจรจาได้ทันในปีนี้ ตามเป้าหมายผู้นำ 16 ประเทศ" รมช.พาณิชย์ระบุ