นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ รมว.พลังงาน เปิดเผยว่า การประชุมรัฐมนตรีอาเซียนด้านพลังงาน ครั้งที่ 37 และการประชุมอื่นที่เกี่ยวข้อง (ASEAN Ministers on Energy Meeting and Associated Meetings: 37th AMEM) ในวันนี้พิจารณาและรับรอง Joint Ministerial Statement of 37th AMEM หรือ ร่างถ้อยแถลงร่วมของการประชุมรัฐมนตรีอาเซียนด้านพลังงาน ครั้งที่ 37 เป็นถ้อยแถลงร่วมสรุปผลการประชุม
ร่างดังกล่าวประกอบด้วยสาระหลัก คือ การดำเนินงานและความสำเร็จของประเทศสมาชิกอาเซียนเพื่อการบรรลุเป้าหมายตามแผนปฏิบัติการความร่วมมือ ด้านพลังงานของอาเซียน APAEC พ.ศ. 2559-2568 โดยในระยะที่ 1 พ.ศ. 2559-2563 ให้ ความสำคัญในเรื่องหลักๆ ดังนี้
1. การลดความเข้มของการใช้พลังงานในอาเซียน โดยได้เพิ่มเป้าหมายการลดความเข้มการใช้พลังงานให้ได้ 24.4% หลังจากที่เมื่อปี 2560 ทำได้ในระดับ 21.7% บรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้ 20% ภายในปี 2563 แล้ว
2. การเพิ่มสัดส่วนพลังงานหมุนเวียนในภาพรวมการใช้พลังงาน ที่จะยังคงเดินหน้าผลักดันต่อ หลังจากที่สัดส่วนการใช้พลังงานหมุนเวียนยังทำได้เพียง 13.4% ในปัจจุบันจากเป้าหมาย 23% ในปี 2568
3. การขยายโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานให้ครอบคลุมในภูมิภาคมากขึ้น ส่งผลดีต่อความมั่นคง ด้านพลังงานในภาพรวมของภูมิภาค
ทั้งนี้ ประเทศไทยได้ผลักดันความสำเร็จของประเด็นสำคัญด้านพลังงานในช่วงที่ไทยเป็นประธานอาเซียน ปี 2562 (Key Priority Deliverables) ได้สำเร็จตามเป้าหมาย ที่วางไว้ เช่น การศึกษาความเป็นไปได้ในการขยายการซื้อขายไฟฟ้าแบบพหุภาคี ที่ดำเนินการในส่วนของไทย ลาว และมาเลเซีย และอาจจะขยายไปยังสิงคโปร์ในอนาคต ,การศึกษาแนวทางการเพิ่มสัดส่วนพลังงานทดแทนในโครงข่ายสายส่งไฟฟ้าอาเซียน โดยผลการศึกษาที่เกิดขึ้น จะเป็นข้อมูลและแนวทางสำหรับการวางนโยบายและกรอบความร่วมมือของ อาเซียนต่อไป
นายสนธิรัตน์ กล่าวว่า สำหรับการประชุมรัฐมนตรีอาเซียนด้านพลังงานกับทบวงพลังงานระหว่างประเทศ (IEA) ได้หารือในเรื่องภาพอนาคตพลังงานของภูมิภาคอาเซียน สถานการณ์และสภาวะปัญหาทางด้านพลังงาน โดยมีการคาดการณ์ว่าอาเซียนจะมีการเติบโตของการใช้พลังงานอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการเติบโตของการใช้พลังงานสะอาด ทั้งนี้ เพื่อให้อาเซียนสามารถรับมือกับประเด็นความเสี่ยงด้านความมั่นคงด้านพลังงานในอนาคตได้ มีข้อเสนอแนะให้ อาเซียนมุ่งพัฒนานโยบายการส่งเสริมการลงทุนในด้านโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานให้เพียงพอ ต่อความต้องการใช้พลังงานในอนาคต และ IEA ยินดีให้การสนับสนุนในความร่วมมือกับอาเซียนต่อไป
ส่วนการหารือร่วมกับทบวงพลังงานหมุนเวียนระหว่างประเทศ(IRENA)ในประเด็นบทบาทของพลังงาน ทดแทนทั้งในบริบทโลกและในภูมิภาค และการเตรียมการรับมือกับยุคแห่งการเปลี่ยนผ่านด้าน พลังงาน ไปสู่พลังงานสะอาดในอนาคต ซึ่งทุกประเทศต้องมีการพัฒนานโยบาย การลงทุน และการสร้างนวัตกรรม เพื่อให้สามารถผลิตและใช้พลังงานสะอาดได้มากขึ้นในอนาคต ซึ่งทาง IRENA ยินดีที่จะสนับสนุนกิจกรรมภายใต้ ASEAN-IRENA MOU ต่อไป
สำหรับวาระสุดท้ายของการประชุมในวันนี้คือ การเตรียมความพร้อมในการประชุมรัฐมนตรี พลังงานบวกสาม (ASEAN+3 จีน เกาหลีใต้ และญี่ปุ่น) ครั้งที่ 16 และการประชุมรัฐมนตรี พลังงานแห่งเอเชียตะวันออก (EASEMM) ครั้งที่ 13 รวมถึงแถลงการณ์เป็นเจ้าภาพจัดการประชุม รัฐมนตรีอาเซียนด้านพลังงาน ครั้งที่ 38 ณ กรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม
นายสนธิรัตน์ กล่าวว่า การหารือระดับทวิภาคีวันนี้ ไทยหารือร่วมกับสิงคโปร์ และ ลาว โดยในส่วนสิงคโปร์จะมีความร่วมมือที้งในส่วนพลังงานหมุนเวียนและการแลกเปลี่ยนซื้อขายพลังงานในระดับภูมิภาค (Grid Connectivity) ซึ่งก็พร้อมที่จะร่วมมือกันศึกษาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน ตลอดจนแลกเปลี่ยนเทคโนโลยีระบบความเย็น (Cooling) ให้เกิดประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะมองว่าจะเป็นทิศทางการใช้ที่เพิ่มขึ้น
ส่วนการหารือกับลาว ซึ่งเป็นประเทศผู้ผลิตไฟฟ้าของอาเซียนและเป็นประเทศหลักที่ช่วยยกระดับการซื้อขายไฟฟ้าเชื่อมโยงโครงข่ายไฟฟ้าพหุภาคีในโครงการลาว-ไทย-มาเลเซีย (LTM-PIP) ก็ได้หารือเพื่อขยายขอบเขตการดำเนินการต่อไปอย่างไร ส่วนการซื้อขายไฟฟ้าระหว่างกันนั้นก็จะพิจารณาความพร้อมของทั้งสองฝ่ายเพื่อสร้างความแข็งแกร่งไปพร้อมกัน จากปัจจุบันที่มี MOU ซื้อขายไฟฟ้าแล้วส่วนหนึ่ง
อย่างไรก็ตามการประชุมครั้งนี้อาเซียนไม่ได้มีการหารือหรือแสดงความกังวลต่อปัญหาสงครามการค้าระหว่างจีนและสหรัฐ มีเพียงการแลกเปลี่ยนในหลายมิติที่จะให้เกิดความเชื่อมโยงและการทำงานร่วมกันที่มีความเข้มแข็งของภูมิภาคอาเซียนที่ยังมีการเติบโตในเรื่องการใช้พลังงานที่ค่อนข้างสูง ซึ่งก็จะต้องมีการปรับตัวและหันมาเพิ่มสัดส่วนการใช้พลังงานหมุนเวียนเพิ่มขึ้น