ดร.ประดิษฐพงษ์ สุขสิริถาวรกุล Director & Vice President บริษัท ฮิตาชิ เอนเนอร์ยี่ (ประเทศไทย) จำกัด ได้ส่งมอบอุปกรณ์สาธิต SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) ตามมาตรฐาน IEC 61850 ให้กับ รองศาสตราจารย์ ดร.ธงชัย ฟองสมุทร คณบดีคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) ด้านการสนับสนุนการศึกษา การวิจัย และพัฒนาเทคโนโลยี เพื่อเพิ่มประสบการณ์การเรียนรู้เชิงปฏิบัติการ
ความร่วมมือระหว่างสถาบันการศึกษาและภาคอุตสาหกรรมในการแลกเปลี่ยนความรู้และทรัพยากร ถือเป็นรากฐานสำคัญของระบบพลังงานที่ยั่งยืนในอนาคต และยังมีบทบาทสำคัญในการเตรียมความพร้อมให้กับวิศวกรในอนาคต ผ่านการศึกษาและการพัฒนาทักษะสหวิทยาการที่จำเป็นสำหรับการเปลี่ยนผ่านพลังงาน การสนับสนุนและการส่งมอบระบบ SCADA ให้กับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เพื่อวัตถุประสงค์ทางการศึกษานี้ ช่วยเพิ่มประสบการณ์การเรียนรู้เชิงปฏิบัติการให้นักศึกษาได้สัมผัสประสบการณ์จริงในการจัดการระบบพลังงานที่ซับซ้อน การดำเนินงานนี้สอดคล้องกับเป้าหมายของความร่วมมือระหว่างสถาบันการศึกษาและภาคอุตสาหกรรมในการสร้างห้องปฏิบัติการ 'มีชีวิต' ที่นักศึกษาสามารถประยุกต์ใช้ความรู้ทางทฤษฎีเพื่อนำมาปรับใช้ในสถานการณ์จริง
SCADA เป็นระบบควบคุมและเก็บข้อมูลจากอุปกรณ์ต่าง ๆ ในสถานีไฟฟ้าย่อย เพื่อให้สามารถมอนิเตอร์และควบคุมระบบไฟฟ้าได้จากศูนย์ควบคุมและอุปกรณ์จากระยะไกลได้
บทบาทของ SCADA ในสถานีไฟฟ้าย่อย
1. เฝ้าระวังและควบคุมการจ่ายไฟฟ้า
- ตรวจสอบสถานะเบรกเกอร์, หม้อแปลง, รีเลย์ ฯลฯ
- สั่งเปิด-ปิดอุปกรณ์จากศูนย์ควบคุมกลาง
2. เก็บข้อมูลการทำงานของระบบ (Data Acquisition)
- เช่น แรงดันไฟฟ้า กระแส กำลังไฟฟ้า ค่าผิดปกติ
3. วิเคราะห์และแจ้งเตือนเหตุขัดข้อง (Alarm & Event)
- แจ้งเตือนเมื่ออุปกรณ์มีปัญหา หรือเกิดเหตุขัดข้อง
- เก็บ Log เพื่อตรวจสอบย้อนหลัง
4. ควบคุมการทำงานอัตโนมัติร่วมกับรีเลย์ป้องกัน (Protection & Automation)
- ใช้ข้อมูลจากอุปกรณ์ IEDs เพื่อควบคุมแบบ real-time
ประโยชน์ของการใช้ SCADA ร่วมกับ IEC 61850
1. การสื่อสารที่เป็นระบบเดียวกัน (Unified Communication)
- ใช้ภาษาและโปรโตคอลเดียวกันในการเชื่อมต่ออุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น IEDs, HMI, RTU เป็นต้น
2. เพิ่มความเร็วในการควบคุมและวิเคราะห์ข้อมูล
- ลดเวลาในการส่งข้อมูลจากอุปกรณ์ไปยังศูนย์ควบคุม
3. ลดค่าใช้จ่ายในระยะยาว
- ลดการใช้สายสัญญาณแบบเดิม
- เพิ่มความสะดวกในการปรับเปลี่ยนระบบในอนาคต
4. รองรับการทำงานแบบอัตโนมัติและ Smart Grid
- รองรับการควบคุมแบบ real-time และระบบอัจฉริยะ
