สศก. เปิดเวทีรับฟังความคิดเห็น เฟ้นหลักเกณฑ์ในการกำหนดขอบเขตของสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อมภาคการเกษตร พร้อมวิเคราะห์ข้อได้เปรียบเสียเปรียบของไทย หากมีการเปิดเสรีการค้าสินค้าและบริการ เพื่อให้ได้ประโยชน์ในการปกป้องและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ย้ำ ในขณะเดียวกันทุกภาคส่วน ตั้งแต่เกษตรกร ผู้ผลิต ผู้ค้าขาย ทั้งการส่งออกและนำเข้าสินค้า ตลอดจนผู้บริโภคภายในประเทศต้องได้รับประโยชน์ร่วมกัน
นายอภิชาต จงสกุล เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงการจัดประชุมเพื่อระดมความคิดเห็น เรื่อง “โอกาสหรือภัยคุกคามของการเปิดเสรีการค้าสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อมภาคเกษตร ณ โรงแรมรามาการ์เด้นส์ กรุงเทพฯ ว่า กระแสโลกาภิวัตน์ในปัจจุบัน ได้ทำให้มีความเปลี่ยนแปลง และเกิดประเด็นใหม่ๆ มากมายที่จะต้องมีการติดตาม และเกาะกระแสให้ทันอยู่ตลอดเวลาโดยไม่อาจหลีกเลี่ยง ทั้งในระดับปัจเจก ระดับสังคมเล็ก ๆ จนถึงสังคมระดับประเทศ และระหว่างประเทศ ที่เห็นชัดอยู่ในขณะนี้คือปัญหาโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติ โดยมีแนวโน้มความถี่และความรุนแรงมากขึ้น เป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบกลับมาสู่ประชาคมโลกโดยไม่มีการแบ่งกั้นพรมแดน ผลกระทบจากปัญหาสิ่งแวดล้อมดังกล่าว ทำให้นานาชาติทุกวงการ ทั้งภาคเกษตร ภาคอุตสาหกรรม และภาคการบริโภค พยายามหาวิธีการเพื่อลดกิจกรรมที่จะเป็นตัวเร่งให้เกิดความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อม
ปัจจุบันทุกภาคส่วน ได้หันมาสนใจประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อมมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีการนำมาเชื่อมโยงกับประเด็นการค้าระหว่างประเทศภายใต้กรอบต่างๆ โดยสหภาพยุโรปและสหรัฐอเมริกา ได้ร่วมกันยื่นข้อเสนอต่อที่ประชุมองค์การการค้าโลก World Trade Organization หรือ WTO ในระหว่างการเจรจาการค้าโลกรอบโดฮา ณ นครเจนีวา เมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2550 ขอให้มีการเจรจาลดภาษีสินค้าและบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมแก่ประเทศสมาชิก WTO นอกจากนี้ สหภาพยุโรปยังมีนโยบายเศรษฐกิจด้านอื่นที่ครอบคลุมเรื่องการคุ้มครองสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีการกำหนดนิยามและประเภทของ “สินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อม” ว่า “สินค้าอะไรบ้างที่จะถือว่าเป็นสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อม” ที่จะนำมาเจรจาลดภาษีระหว่างกัน ซึ่งอาจมีข้อกังวลว่าสมาชิก WTO บางประเทศอาจใช้ประเด็นสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อม มาเป็นข้ออ้างในการคุ้มครองสินค้าและบริการในประเทศของตน หรือใช้โอกาสนี้ในการนำเข้าผลิตภัณฑ์ที่มีวัตถุประสงค์ในการใช้งานหลายอย่าง หรือสินค้า Multiple Use ในอัตราภาษีนำเข้าต่ำ โดยอ้างว่าเป็นการนำเข้าสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อม โดยในกรอบความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเปค สถานการณ์ล่าสุดเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2554 ผู้นำเอเปค ได้รับรองให้สมาชิกเอเปคร่วมกันกำหนดสินค้าและบริการสิ่งแวดล้อมในกรอบเอเปค หรือ Environmental Goods and Services หรือ EGS ภายในปี พ.ศ. 2555 เพื่อนำมาใช้ลดภาษีลงเหลือไม่เกินร้อยละ 5 หรือน้อยกว่า ภายในหรือก่อนปี พ.ศ. 2558 โดยมีวัตถุประสงค์ให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน ขณะนี้ สมาชิกเอเปคบางส่วนได้เริ่มมีการกำหนดรายการสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อมภาคการเกษตรบ้างแล้ว โดยส่วนใหญ่จะมุ่งหวังผลประโยชน์ทางการค้า มากกว่าการคำนึงถึงการรักษาสิ่งแวดล้อมเป็นวัตถุประสงค์หลัก
สำหรับประเทศไทย การกำหนดขอบเขตของสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อมยังไม่มีความชัดเจน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อมภาคเกษตร ซึ่งจากการหารือกับหลายหน่วยงานทั้งภายในและภายนอกกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ยังมีความคิดเห็นที่หลากหลาย เนื่องจากแต่ละหน่วยงานยังไม่แน่ใจว่าควรต้องพิจารณาโดยใช้หลักการใดมากำหนดสินค้าและบริการสิ่งแวดล้อมสำหรับภาคเกษตรของไทย เพื่อให้ได้ประโยชน์ในแง่ของการปกป้องและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ในขณะเดียวกันจะต้องคำนึงถึงการได้รับประโยชน์ของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ตั้งแต่เกษตรกรผู้ผลิต ผู้ค้าขาย ทั้งการส่งออกและนำเข้าสินค้า และผู้บริโภคภายในประเทศ ดังนั้น เพื่อเตรียมการทำงานในเรื่องนี้ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ในฐานะที่มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนข้อมูลสินค้าเกษตร สำหรับการค้าระหว่างประเทศ จึงจำเป็นต้องเร่งศึกษาข้อเท็จจริง รับฟังข้อมูล รวมทั้งการวิเคราะห์ผลได้ ผลเสีย อย่างรอบคอบ ในการกำหนดขอบเขตของสินค้าและบริการด้านสิ่งแวดล้อมภาคการเกษตร รวมทั้งการเปิดเสรีการค้าของสินค้าเหล่านี้ จึงได้จัดให้มีการประชุมในครั้งนี้ขึ้น เพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่างผู้เข้าร่วมประชุมกับวิทยากร เพื่อให้ได้มุมมองที่ครอบคลุม เลขาธิการ กล่าว
--สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร--