สศข.7 แจง สาเหตุหลักที่ตลาดกลางข้าวล้มเลิกกิจการเป็นจำนวนมาก เผย เพราะข้อจำกัดที่ตลาดกลางไม่สามารถออกใบประทวนข้าวได้ มีการแข่งขันกันสูง และถูกโกงจนเกิดหนี้สิน แนะทุกฝ่ายหันร่วมมือ ผลักดันตลาดกลางข้าวให้เป็นศูนย์กลางระหว่างเกษตรกรกับโรงสี ช่วยแก้ปัญหาเกษตรกรถูกเอารัดเอาเปรียบ
นายชวพฤฒ อินทรเทศ ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรเขต 7 (สศข.7) จังหวัดชัยนาท สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงสาเหตุสำคัญที่ทำให้ปัจจุบันตลาดกลางสินค้าเกษตรโดยเฉพาะตลาดกลางข้าว หรือท่าข้าวได้ลดลงเป็นจำนวนมาก ซึ่งตลาดกลางพืชผลการเกษตรนั้น เกิดขึ้นจากการรัฐบาลมีนโยบายให้การสนับสนุนการจัดตั้งตลาดกลางพืชผลการเกษตรโดยเฉพาะตลาดกลางข้าว หรือท่าข้าว มาแล้วประมาณ 20 ปี เพื่อเป็นสถานที่อำนวยความสะดวกให้กับผู้ซื้อและผู้ขายจำนวนมากที่จะได้มีการแข่งขันต่อรองราคากันอย่างเสรี โดยผู้ซื้อไม่ต้องตระเวนไปหาซื้อข้าวตามแหล่งผลิต และเสียค่าใช้จ่ายสูง ขณะที่ผู้ขายเองก็สามารถขายได้ราคาสูงจากการแข่งขันการประมูลของพ่อค้า
แต่จากการตรวจสอบข้อมูลในปัจจุบัน กลับพบว่า ตลาดกลางข้าว มีการเลิกกิจการกันไปเป็นจำนวนมาก ซึ่งจากการสอบถาม ออกติดตามข้อมูล พบว่า สาเหตุหลักสืบเนื่องมาจาก นโยบายรับจำนำข้าว ที่ตลาดกลางไม่สามารถออกใบประทวนและแปรรูปข้าวได้ ขณะที่โรงสีทำได้ โดยเฉพาะช่วงที่ราคารับจำนำสูงกว่าราคาตลาดมาก ทำให้เกษตรกรที่จะจำนำต้องขายข้าวผ่านโรงสี ก็จะถูกโรงสีเอารัดเอาเปรียบ อีกทั้งโรงสีมีการแข่งขันรับซื้อข้าวด้วยการมี “ค่าเหยียบเบรก” ให้กับรถบรรทุกเมื่อขนข้าวของเกษตรกรเข้าโรงสีโครงการรับจำนำข้าวจึงทำให้การแข่งขันด้านราคาของโรงสีหายไป ดังนั้นจึงต้องชักจูงด้วยการให้ค่าตอบแทนพิเศษกับรถบรรทุกที่นำข้าวเข้าโรงสีตันละ 100 บาท และบางโรงเพิ่มราคารับซื้อพิเศษให้กับเกษตรกรตันละ 100-200 บาท จากราคารับจำนำ ซึ่งค่าใช้จ่ายต่างๆที่เกิดขึ้นเมื่อเทียบกับค่าจ้างสีที่รัฐบาลจ่ายตันละ 400-500 บาทแล้วโรงสีจะขาดทุน ดังนั้น โรงสีจึงหาทางออกด้วยการโกงน้ำหนัก ถ้าเกษตรกรไม่สนใจตรวจสอบก็จะถูกพ่อค้าเอารัดเอาเปรียบโกงน้ำหนักจากการชั่งข้าวได้ง่าย
นอกจากนี้ ความล้มเหลวในการบริหารจัดการ เนื่องจากเมื่อมีตลาดกลางเกิดขึ้นมาก การแข่งขันก็ยิ่งรุนแรง ตลาดกลางบางแห่งให้เครดิตการนำข้าวออกจากตลาดกลางไปก่อนโดยยังชำระค่าข้าวไม่หมดและเมื่อตลาดถูกโกง จึงเกิดหนี้สินเป็นจำนวนมากจนต้องเลิกกิจการในที่สุด ซึ่งแนวทางการแก้ไขในเรื่องดังกล่าวเพื่อไม่ให้เกษตรกรถูกเอารัดเอาเปรียบนั้น หลายฝ่ายควรต้องร่วมมือกัน ในการส่งเสริมและสนับสนุนให้มีตลาดกลางข้าวดำเนินกิจการต่อไป ด้วยการพัฒนาให้ตลาดกลางเป็นตัวเชื่อมระหว่างเกษตรกรกับโรงสี โดยการให้ตลาดกลางข้าวเป็นแหล่งรวบรวมข้าวจากเกษตรกรแล้วส่งมอบให้โรงสีที่เสนอราคาดีที่สุด ซึ่งจะทำให้ช่วยแก้ปัญหาการเอารัดเอาเปรียบเรื่องราคาและการคำนวณน้ำหนักผลผลิตได้ดี นายชวพฤฒ กล่าวทิ้งท้าย
--สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร--