วันรณรงค์ตรวจเอชไอวี (Voluntary Counseling and Testing Day: VCT Day) "เอชไอวี ตรวจเร็ว รู้ทัน ป้องกันได้ ตรวจได้ด้วยตนเอง" ร่วมรณรงค์สร้างความตระหนักตลอดเดือนกรกฎาคม
ประเทศไทยแสดงเจตนารมณ์อย่างมุ่งมั่นในการยุติปัญหาเอดส์ภายในปี พ.ศ. 2573 โดยขับเคลื่อนยุทธศาสตร์แห่งชาติว่าด้วยการยุติปัญหาเอดส์ พ.ศ. 2560 - 2573 ภายใต้เป้าหมาย "ไม่ติด-ไม่ตาย-ไม่ตีตรา"
เอชไอวี ตรวจเร็ว : ประชาชนไทยทุกคนสามารถรับบริการตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวีได้ฟรีปีละ 2 ครั้ง ที่โรงพยาบาลภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เพียงแค่นำบัตรประชาชนไปยื่นขอตรวจที่โรงพยาบาลใกล้บ้าน หลังจากมีความเสี่ยงประมาณ 30 วัน ใช้เวลาตรวจไม่นาน และสามารถรู้ผลได้ภายในวันเดียว หากไม่สะดวกเดินทางไปโรงพยาบาล ปัจจุบันมีทางเลือกที่สะดวกมากขึ้น คือ ชุดตรวจเอชไอวีด้วยตนเอง (HIV Self-Test) ซึ่งสามารถตรวจได้ในสถานที่ที่รู้สึกปลอดภัยและสบายใจ ใช้เวลาตรวจไม่นาน และให้ผลเบื้องต้นได้อย่างรวดเร็วภายใน 20 นาที
เอชไอวี รู้ทัน : ภายหลังการตรวจเอชไอวี จะทำให้เราทราบสถานะของตนเอง หากพบว่าติดเชื้อจะได้เข้าสู่กระบวนการรักษาด้วยยาต้านไวรัสฟรี ครอบคลุมทุกสิทธิการรักษา ตั้งแต่วันแรกที่ได้รับการวินิจฉัย (Same day ART) ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อฉวยโอกาสและส่งเสริมให้มีสุขภาพดีขึ้น หากผลการตรวจไม่พบเชื้อ จะช่วยคลายความกังวลและได้รับคำปรึกษาในการป้องกันการติดเชื้อในอนาคต เพื่อให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างมั่นใจและปลอดภัย
เอชไอวี ป้องกันได้ : การตรวจเอชไอวีเร็ว และรู้สถานะการติดเชื้อเอชไอวีตั้งแต่ระยะเริ่มแรก มีความสำคัญอย่างมากต่อการป้องกันควบคุมโรค เมื่อรู้สถานะการติดเชื้อเอชไอวีเร็วตั้งแต่เชื้อเอชไอวียังมีจำนวนน้อย ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายจะยังไม่ถูกทำลายมาก และเข้าสู่ระบบรักษาเร็วจะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายดีขึ้นได้โดยเร็ว ผู้ติดเชื้อจะไม่ป่วยด้วยโรคแทรกซ้อนและเสียชีวิตจากเอดส์
เอชไอวีสามารถป้องกันได้ หากมีความรู้ความเข้าใจและใช้วิธีการป้องกันอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ โดยเฉพาะการใช้ถุงยางอนามัยอย่างถูกวิธีกับทุกคน ทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ในทุกช่องทาง นอกจากนี้ยังมีทางเลือกในการป้องกันอื่น ๆ เพิ่มเติม เช่น การใช้ยาป้องกันก่อนการสัมผัสเชื้อเอชไอวีหรือเพร็พ (Pre-Exposure Prophylaxis: PrEP) การใช้ยาป้องกันหลังการสัมผัสเชื้อเอชไอวีหรือเป็ป (Post-Exposure Prophylaxis: PEP) การป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ถือเป็นก้าวสำคัญในการลดจำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่ และสนับสนุนเป้าหมายของประเทศในการยุติปัญหาเอดส์
เอชไอวี ตรวจได้ด้วยตนเอง : การตรวจคัดกรองเอชไอวีด้วยตนเอง เป็นอีกทางเลือกที่สะดวก ปลอดภัย และเป็นส่วนตัว โดยสามารถเก็บตัวอย่างจากเลือดปลายนิ้วหรือสารน้ำในช่องปาก เพื่อตรวจและแปลผลเบื้องต้นได้ภายใน 1 - 20 นาที (ระยะเวลาขึ้นอยู่กับแต่ละยี่ห้อชุดตรวจที่เลือกใช้) ทั้งนี้ ควรเลือกใช้ชุดตรวจที่ขึ้นทะเบียนจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ซึ่งการตรวจสามารถทำได้หลังจากมีความเสี่ยง 21 - 90 วัน ขึ้นอยู่กับประเภทของชุดตรวจ โดยประชาชนสามารถขอรับชุดตรวจเอชไอวีด้วยตนเองได้ฟรีที่หน่วยบริการหรือคลินิกเวชกรรมที่ขึ้นทะเบียนกับ สปสช. สำหรับผู้ที่มีสมาร์ตโฟนสามารถขอรับชุดตรวจผ่านแอปเป๋าตังในเมนูสุขภาพ หากผลตรวจพบเชื้อ ควรไปตรวจยืนยันที่โรงพยาบาลและเข้าสู่กระบวนการรักษาทันที หากผลตรวจไม่พบเชื้อ จะได้คลายกังวลและควรเลือกใช้วิธีป้องกันที่เหมาะสมกับตนเอง เพื่อให้ผลเป็นลบตลอดไป
นายแพทย์เฉลิมพล โอสถพรมมา ผู้อำนวยการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 12 จังหวัดสงขลา กล่าวว่า เนื่องในวันรณรงค์ตรวจเอชไอวี (VCT Day) ตรงกับวันที่ 1 กรกฎาคม ของทุกปี กลุ่มโรคติดต่อเรื้อรัง โดยงานโรคเอดส์, กลุ่มห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ด้านควบคุมโรค, กลุ่มสื่อสารความเสี่ยงโรคและภัยสุขภาพ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 12 จังหวัดสงขลา ร่วมกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสงขลา จัดกิจกรรมประชาสัมพันธ์เชิญชวนตรวจเอชไอวี ให้ความรู้เรื่องเอชไอวี สนับสนุนสื่อและถุงยางอนามัย รวมทั้งบริการตรวจเอชไอวี ด้วยชุดตรวจเอชไอวีด้วยตนเอง (HIV Self-Test) ณ วิทยาลัยเทคนิคสงขลา ในวันที่ 1 กรกฎาคม 2568 และ ณ วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา ในวันที่ 2 กรกฎาคม 2568 เพื่อให้เยาวชนได้รับความรู้ที่ถูกต้องในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ส่งเสริมให้การตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวี ให้เป็นเรื่องปกติทั้งนี้ หากมีข้อสงสัยสามารถโทรศัพท์สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สายด่วน กรมควบคุมโรค โทร.1422