สมาคมการค้ายาสูบไทยเรียกร้องรัฐบาลแก้ไขปัญหาสินค้าบุหรี่ผ่านแดน หลังกรมศุลกากรจับบุหรี่ปลอมจากกัมพูชาในไทยเกือบ 20 ล้านมวน ซึ่งมีปลายทางไปเม็กซิโก สะท้อนความเสี่ยงที่ไทยอาจถูกมองเป็นแหล่งส่งออกบุหรี่ผิดกฎหมายระดับโลก
เมื่อวันที่ 18 กันยายน 2568 กรมศุลกากรจับกุมตู้คอนเทนเนอร์ขนบุหรี่ผิดกฎหมายกว่า 19.2 ล้านมวนที่ท่าเรือแหลมฉบัง โดยมีต้นทางจากกัมพูชาและปลายทางที่เม็กซิโก ซึ่งสมาคมการค้ายาสูบไทยชื่นชมการปฏิบัติงานของกรมศุลกากรในครั้งนี้ พร้อมชี้ว่าการขนส่งสินค้าผ่านแดน โดยเฉพาะบุหรี่ มีความเสี่ยงสูงต่อการลักลอบสินค้าหนีภาษีกลับเข้าตลาดไทย เนื่องจากขั้นตอนตรวจสอบที่พยายามเอื้อให้เกิดความอำนวยความสะดวกในการค้าระหว่างประเทศ แต่กลับเป็นการเปิดช่องโหว่ให้กลุ่มผู้ทุจริตนำเข้าสินค้าผิดกฎหมาย
นางสาวธัญญศรัณ แสงทอง ผู้อำนวยการบริหารสมาคมการค้ายาสูบไทย กล่าวว่า "ปัญหาบุหรี่ผิดกฎหมายส่งผลกระทบต่อทั้งตลาดภายในประเทศและภาพลักษณ์ของไทยในต่างประเทศ โดยพบว่าสำนักข่าวต่างชาติรายงานข่าวการจับกุมบุหรี่เถื่อนและบุหรี่ปลอมที่ระบุว่าเป็นสินค้าจากไทย ทั้งที่จริงแล้วสินค้าเหล่านี้มีต้นทางจากประเทศเพื่อนบ้านและเพียงแค่ขนผ่านประเทศไทยเท่านั้น"
นางสาวธัญญศรัณ ยกตัวอย่างว่า "ในช่วงเวลาที่ผ่านมา มีกรณีจับกุมตู้คอนเทนเนอร์ที่บรรทุกบุหรี่ปลอมในประเทศกาบอง อินเดีย กรีซ ฮ่องกง บังคลาเทศ ซึ่งเมื่อตรวจสอบเส้นทางพบว่ามีการขนส่งออกจากไทย ในขณะที่แท้จริงแล้วสินค้าดังกล่าวมีต้นทางผลิตจากกัมพูชาซึ่งเป็นฐานการผลิตสินค้าปลอมระดับโลกโดยเฉพาะบุหรี่มายาวนาน โดยข่าวที่ออกมาอาจเป็นการสร้างความเข้าใจผิดร้ายแรงต่อภาพลักษณ์ของไทยจากประชาคมโลก ซ้ำเติมความเสียหายต่อชื่อเสียง และอาจส่งผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือทางเศรษฐกิจ การค้า รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ" โดยการติดตามข่าวสารระหว่างประเทศ สมาคมฯ พบว่ามีหลายกรณีที่สื่อต่างชาติรายงานการตรวจยึดบุหรี่ผิดกฎหมายและอ้างว่า "มาจากประเทศไทย" เช่น
- 15 สิงหาคม 2568 - กาบอง ศุลกากรตรวจยึดบุหรี่ปลอมกว่า 400 ลังใหญ่ ต้นทางกัมพูชา แต่ใช้ท่าเรือแหลมฉบังเป็นจุดส่งออก
- 3 กุมภาพันธ์ 2568 - อินเดีย (เจนไน) ตรวจพบบุหรี่เถื่อนกว่า 460,000 มวนในตู้สินค้าที่สำแดงว่าเป็นเตาผิงตั้งโต๊ะ เดินทางออกจากไทย
- 10 มกราคม 2568 - กรีซ (ไพรีอัส) ยึดบุหรี่เถื่อน 9.39 ล้านมวนที่ขนส่งจากไทยไปยังสโลวาเกีย โดยซ่อนในกระเป๋าลาก
- 2 ธันวาคม 2567 - ฮ่องกง พบตู้คอนเทนเนอร์บุหรี่ผิดกฎหมายกว่า 10 ล้านมวน สำแดงว่าเป็นสินค้าอุปโภคบริโภค เดินทางจากไทย
- 24 ตุลาคม 2567 - ฮ่องกง ยึดบุหรี่เถื่อนกว่า 8 ล้านมวนในตู้สินค้าที่แจ้งว่าเป็นเส้นก๋วยเตี๋ยว มีเส้นทางจากไทย
- 3 กรกฎาคม 2567 - ฮ่องกง ตรวจพบกว่า 20.5 ล้านมวนบุหรี่เถื่อนและยาสูบแปรรูป 3.5 ตัน มูลค่ากว่า 120 ล้านดอลลาร์สหรัฐ นำเข้าจากไทย
- 28 มิถุนายน 2567 - บังกลาเทศ ยึดบุหรี่5 ล้านมวนที่ระบุเอกสารว่าเป็นเครื่องกรองน้ำ นำเข้าจากไทย
- 11 กันยายน 2566 - ฮ่องกง พบการลักลอบบุหรี่ 10 ล้านมวนจากไทยระหว่างทางไปจีน โดยสำแดงเป็นวัสดุรีไซเคิล
- 21 มกราคม 2564 - ฮ่องกง ยึดบุหรี่เถื่อน 17.3 ล้านมวนจากตู้สินค้าทางทะเลสองตู้ที่เดินทางจากไทย
"สมาคมการค้ายาสูบไทยขอเรียกร้องให้กระทรวงการคลัง โดยรัฐมนตรีเอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ และอธิบดีกรมศุลกากรคนใหม่ นางสาวกุลยา ตันติเตมิท เร่งแก้ไขปัญหาการลักลอบนำเข้าสินค้าผ่านแดนและอุดช่องโหว่ทางกฎหมาย ทบทวนแก้ไขกฎระเบียบที่เกี่ยวข้องเพื่อควบคุมการอนุญาตการผ่านแดนของสินค้าเสี่ยงสูงทั้งบุหรี่เถื่อนและบุหรี่ปลอมอย่างเข้มข้น เพื่อป้องกันไม่ให้ประเทศไทยถูกเข้าใจผิดว่าเป็นแหล่งต้นทางของบุหรี่เถื่อนหรือแม้กระทั่งเป็นทางผ่านของบุหรี่เถื่อนไปยังประเทศอื่นๆ ทั้งๆ ที่ไทยเป็นผู้ได้รับผลกระทบจากขบวนการอาชญากรรมข้ามชาติจากประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียนมาโดยตลอด" นางสาวธัญญศรัณ กล่าวสรุป