เมื่อพูดถึง "โลมา" หลายคนมักนึกถึงภาพสัตว์ที่แหวกว่ายอย่างอิสระในท้องทะเลกว้าง แต่ความจริงแล้ว โลกของเรายังมีโลมาอีกกลุ่มที่ปรับตัวให้อาศัยอยู่ในแม่น้ำสายสำคัญต่างๆ ซึ่งเป็นโลมาที่หายากและกำลังเผชิญวิกฤตอย่างหนัก และเนื่องในวันที่ 24 ตุลาคม ของทุกปีเป็น "วันโลมาน้ำจืดโลก" (World Freshwater Dolphin Day) สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย (TEI) โดยนางสาวนวลพรรณ คณานุรักษ์ นักวิจัย ได้ลิสต์โลมาน้ำจืดที่เหลืออยู่มาให้ พร้อมเชิญชวนทุกคนร่วมตระหนักถึงสถานการณ์อันน่าห่วงใยของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมผู้เฉลียวฉลาดที่อาศัยอยู่ในแหล่งน้ำจืด
โดยปัจจุบันทั่วโลกมีโลมาน้ำจืดเหลืออยู่เพียง 6 สายพันธุ์เท่านั้น ได้แก่
ปัจจุบันโลมาน้ำจืดเหล่านี้มีสถานะใกล้สูญพันธุ์ เพราะถูกคุกคามจากการพัฒนาแหล่งน้ำ เช่นการสร้างเขื่อนที่ทำให้ที่อยู่อาศัยดั้งเดิมถูกจำกัด การจราจรทางน้ำและเสียงที่รบกวนการอยู่อาศัย ปัญหามลพิษทางน้ำจากสารเคมีทางการเกษตร อุตสาหกรรม และการทำเหมืองแร่ที่ทำให้เกิดโลหะหนักอย่าง ปรอท ปนเปื้อนในแหล่งน้ำ รวมถึงการติดเครื่องมือประมง และการถูกล่าเพื่อเอาน้ำมันและนื้อมาเป็นอาหาร
คุณรู้หรือไม่ว่า โลมาน้ำจืดถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความอุดมสมบูรณ์ของแม่น้ำ เนื่องจากโลมาน้ำจืดเป็น "นักล่าสูงสุด" (Apex Predator) ในระบบนิเวศ การมีอยู่ของพวกมันจึงเป็นดัชนีชี้วัดคุณภาพและความอุดมสมบูรณ์ของแม่น้ำสายนั้นๆ การลดจำนวนลงอย่างน่าใจหายของโลมาน้ำจืด จึงเป็นสัญญาณเตือนที่ชัดเจนว่าแหล่งน้ำจืดทั่วโลกกำลังเผชิญปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ทวีความรุนแรงมากขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตทุกชนิด รวมถึงมนุษย์ที่ต้องพึ่งพาแหล่งน้ำเหล่านี้ด้วย
ในขณะที่หลายประเทศที่เป็นแหล่งอาศัยกำลังเร่งมือแก้ไขปัญหาและสร้างความร่วมมือเพื่อป้องกันการสูญพันธุ์ สถาบันสิ่งแวดล้อมไทยหรือ TEI ในฐานะองค์กรพัฒนาเอกชนที่ขับเคลื่อนงานด้านสิ่งแวดล้อม ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสนับสนุนการดูแลรักษาและฟื้นฟูแหล่งน้ำจืดซึ่งเป็นบ้านของโลมาน้ำจืด ส่งเสริมการพัฒนาและจัดการแหล่งน้ำอย่างยั่งยืน รวมถึงการจัดการขยะและของเสียป้องกันการรั่วไหลลงแหล่งน้ำ เพื่อให้โลมาน้ำจืดยังคงแหวกว่ายอยู่ในระบบนิเวศที่เหมาะสมได้ต่อไป
อ้างอิงข้อมูล
1) www.worldwildlife.org/resources/facts/freshwater-dolphin-species-and-facts/2) www.riverdolphins.org/river-dolphins-worldwide/