กรุงเทพฯ--12 มิ.ย.--จุฬาฯ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี การประชุมวิชาการและแสดงนิทรรศการ ทรัพยากรไทย : อนุรักษ์และพัฒนา ด้วยจิตสำนึกแห่งนักวิจัยไทยหลักการและเหตุผล พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นความสำคัญของการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชมาเป็นเวลานานก่อนที่คำว่าความหลากหลายทางชีวภาพ (biological diversity) และการอนุรักษ์ (conservation) จะเป็นที่รู้จักกันดีในประเทศไทย จากการเสด็จแปรพระราชฐานไปประทับ ณ วังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ในปี พ.ศ.2503 เมื่อเสด็จผ่านอำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี ทอดพระเนตรเห็นต้นยางนาขนาดใหญ่ขึ้นเป็นจำนวนมาก ทรงมีพระราชดำริที่จะสงวนป่ายางนานี้ไว้ด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ แต่มีราษฎรเข้ามาทำไร่และสวนในบริเวณดังกล่าว จึงทำให้ไม่สามารถจัดถวายได้ตามพระราชประสงค์ จึงทรงพระราชทานให้เก็บเมล็ดยางนาไปเพาะที่พระตำหนักเปี่ยมสุข วังไกลกังวล หัวหิน แล้วได้นำต้นยางนาที่เพาะได้ นำมาปลูกในสวนจิตรลดา ในวันประสูติของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฏราชกุมาร ที่ 28 กรกฎาคม 2504 จำนวน 1250 ต้น และทรงมีพระราชดำริให้นำพรรณไม้จากภูมิภาคต่างๆ ทั่วประเทศ มาปลูกไว้ในสวนจิตรลดาเพื่อเป็นแหล่งศึกษา ในปี 2528 ทรงมีพระราชดำริให้ทำการอนุรักษ์ต้นขนุนให้พระบรมมหาราชวัง ซึ่งได้ดำเนินโครงการอนุรักษ์พรรณไม้ในพระราชวังต่างๆ โดยการเลี้ยงเนื้อเยื่อ ต่อมาในปี 2529 พระราชทานพระราชดำริให้มีการอนุรักษ์และขยายพันธุ์หวาย รวมทั้งดำเนินการจัดสร้างสวนพืชสมุนไพรในโครงการส่วนพระองค์ฯ สวนจิตรลดา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสืบต่องานอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยทรงมีพระราชดำริกับท่านเลขาธิการพระราชวัง ให้มีการดำเนินการอนุรักษ์พืชพรรณของประเทศ ในเดือนมิถุนายน พ.ศ.2535 ดำเนินโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ จัดสร้างธนาคารพืชพรรณสำหรับการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ การเก็บรักษาโดยการเลี้ยงเนื้อเยื่อ รวมทั้งการศึกษาด้านชีวโมเลกุลในปี พ.ศ.2536 ได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ในการอนุรักษ์พืชพรรณไม้เก่า เช่น ทุเรียนที่จังหวัดนนทบุรี พระราชทานแนวทางการอนุรักษ์พันธุ์พืชที่มิใช่พืชเศรษฐกิจ ให้มีการอนุรักษ์พืชพรรณไม้ตามเกาะเนื่องจากมีผู้สนใจน้อย แนวทางในการสร้างจิตสำนึกในเยาวชนที่ให้เห็นความงดงาม ความน่าสนใจ ที่จะอนุรักษ์พืชพรรณต่อไปโดยไม่ให้เกิดความเครียด การจัดทำข้อมูลที่เป็นภาพสีเพื่อสะดวกในการอ้างอิงค้นคว้า รวมทั้งพระราโชวาทในการประชุมประจำปีในวันที่ 14 สิงหาคม 2540 ที่ให้หน่วยงานต่างๆ ที่ร่วมกันทำการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติที่ไม่ซ้ำซ้อนกัน ทรงเน้นการสอนให้เด็กเกิดความรักหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติการนำเอาธรรมชาติมาเป็นสื่อการเรียนการสอน การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติที่ไม่ใช่เพียงการปลูกป่าปลูกต้นไม้เท่านั้น ทรงให้เรียนรู้ในเรื่องพืชพรรณไม้ที่มีอยู่รอบตัว รวมทั้งการดำเนินงานให้คำนึงถึงเรื่องของกฎหมายและสิทธิต่างๆ รวมทั้งมาตรฐานของงาน ที่มิใช่ดำเนินงานในประเทศเท่านั้น ต้องติดต่อกับต่างประเทศเพื่อให้เกิดการยอมรับ เป็นการสร้างความเจริญให้ประเทศ การดำเนินกิจกรรมของโครงการฯในการปกปักพันธุกรรมพืชสำรวจเก็บราบรวม ปลูกรักษา อนุรักษ์และใช้ประโยชน์ ศูนย์ข้อมูลพันธุกรรมพืช วางแผนพัฒนาพันธุ์พืช สร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช และกิจกรรมพิเศษสนับสนุนการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยนำพระราชดำริพระราโชวาท มาเป็นกรอบในการดำเนินงาน จากพระราชกระแสที่ให้ดำเนินการสำรวจทรัพยากรบนเกาะแสมสาร เมื่อวันที่ 22 เมษายน 2541 โดยให้ดำเนินการตั้งแต่ยอดเขาจนถึงใต้ทะเล อันเนื่องจากพระราชกระแสรับสั่งนี้จึงทำให้โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ มีความสัมพันธ์กับทรัพยากรกายภาพและทรัพยากรชีวภาพต่างๆ ที่หลายหลาก มีการศึกษาสำรวจ อนุรักษ์และพัฒนา เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่มหาชนชาวไทยขณะนี้กิจกรรมของโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ ได้ดำเนินการอยู่ในช่วงของ 5 ปีที่สอง (1 มิถุนายน 2540 -31 พฤษภาคม 2545) และมีการจัดประชุม "สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน" ระดับประเทศ ไปแล้ว ณ อาคารสารนิเทศ 50 ปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ระหว่างวันที่ 12-14 ตุลาคม 2543 สืบเนื่องจากที่มีหน่วยราชการ มหาวิทยาลัย สถาบันการศึกษาจำนวนมาก ได้เข้ามาสนองพระราชดำริเข้าร่วมดำเนินการ ในโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ จึงเห็นควรให้มีการแสดงนิทรรศการและประชุมวิชาการ "ทรัพยากรไทย : อนุรักษ์และพัฒนา ด้วยจิตสำนึกแห่งนักวิจัยไทย" เพื่อนำเสนอผลงานของคณะปฏิบัติงานวิทยากรกลุ่มต่างๆ ให้ได้รับทราบการดำเนินงาน แลกเปลี่ยนความรู้ประสบการณ์ ร่วมกันหาแนวทางในการอนุรักษ์พัฒนาทรัพยากรไทย ให้คงอยู่และเกิดประโยชน์แก่มหาชนไทยต่อไป และเนื่องในวโรกาสเฉลิมฉลองการสถาปนามหาวิทยาลัยครบ 84 ปี ใน พ.ศ.2544 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงเข้าร่วมสนองพระราชดำริพร้อมกับหน่วยงาน มหาวิทยาลัยและสถาบันต่างๆ จัดแสดงนิทรรศการและประชุมวิชาการดังกล่าวณ ศาลาพระเกี้ยว และห้องประชุมสารนิเทศ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในระหว่างวันที่ 21-24 มิถุนายน ศกนี้วัตถุประสงค์ 1. เพื่อเป็นการสนองพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในการอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากร ของประเทศ 2. เพื่อเผยแพร่ผลการปฏิบัติงานของคณะปฏิบัติงานวิทยาการจาก หน่วยงาน มหาวิทยาลัย สถาบันการศึกษาต่างๆ ที่ร่วมสนองพระราชดำริในโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ 3. เพื่อให้หน่วยงานต่างๆ ที่ดำเนินงานในการอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ ได้นำเสนอผลงาน รับทราบการดำเนินงานซึ่งกันและกัน ได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนความรู้ประสบการณ์ ความคิดเห็น 4. เพื่อร่วมกันปรึกษาหารือแนวทางที่จะร่วมกันสนองพระราชดำริ ในการให้เกิดเครือข่ายที่ถาวรเพื่อการอนุรักษ์พัฒนาทรัพยากรให้เกิดประโยชน์แก่มหาชนชาวไทยต่อไปการแสดงนิทรรศการ ณ ศาลาพระเกี้ยว ชั้นล่าง นิทรรศการแสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรไทย การเปลี่ยนแปลงเนื่องจากการพัฒนาทำให้เกิดการเสียสมดุลทางธรรมชาติ การแก้ไขให้ทรัพยากรฟื้นคืนสภาพ การสร้างจิตสำนึกให้เยาวชนและประชาชนทั่วไปเกิดความรัก หวงแหน ร่วมกันรักษาทรัพยากรของประเทศและการพัฒนาทรัพยากรเพื่อนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อมหาชนชาวไทยต่อไป ในหัวข้อ "ทรัพย์สยามมากมี พื้นปฐพีมีค่าอนันต์ ของขวัญจากผืนน้ำฟากฟ้าทะเลไทย สมดุลที่ขาดหาย แก้ไขคืนชีวิต และร่วมสร้างจิตสำนึก" อันประกอบด้วยนิทรรศการเกี่ยวกับปัจจุบัน อนาคตและการจัดการ ในพื้นที่การศึกษาดังต่อไปนี้ 1. ทรัพย์สยามมากมี แสดงความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร จากผืนป่าสู่พันธุกรรมพืช ณ พื้นที่โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชเขาวังเขมร อำเภอไทยโยค จังหวัดกาญจนบุรี 2. พื้นปฐพีมีค่าอนันต์ แสดงความหลากหลายทางชีวภาพ ณ พื้นที่เขาเขียว เขาชมพู่ สวนสัตว์เปิดเขาเขียว อำเภอศรีราชาจังหวัดชลบุรี ที่มีลักษณะค่อนข้างสมบูรณ์ แต่ถูกล้อมรอบด้วยเมืองและภูกตัดขาดออกจากป่าผืนเดิมเนื่องจากการเจริญของเมืองเข้ามาล้อมรอบ 3. ของขวัญจากผืนน้ำ แสดงความหลากหลายทางชีวภาพบนพื้นที่เกาะต่างๆ ในทะเล อ่างไทย ณ พื้นที่บริเวณเกาะกูด เกาะคราม เกาะริ้น เกาะไผ่ ฯลฯ 4. ฟากฟ้าทะเลไทย แสดงความหลากหลายทางชีวภาพบนเกาะ ในผืนน้ำ และฟากฟ้าทะเลไทย ที่ยังคงมีความอุดมสมบูรณ์ แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ 4.1 ทรัพยากรบนเกาะในทะเลฝั่งอันดามัน และทะเลไทยตอนใต้ ณ เกาะบอน เกาะตาชัย เกาะกระ 4.2 นำเสนอทรัพยากรบนหมู่เกาะแสมสาร 5. สมดุลที่ขาดหาย แสดงทรัพยากรบนหมู่เกาะแสมสาร เกาะในน่านน้ำทะเลอ่าวไทย และอันดามันที่ถูกนำไปใช้ประโยชน์ในการท่องเที่ยว และการที่ทรัพยากรใต้น้ำถูกรบกวนจากผลของการท่องเที่ยว กับการนำเสนอเป้าหมายในการแก้ไขเพื่อฟ้นคืนสภาพ และการสร้างจิตสำนึกในการที่จะสร้างเกาะแสมสารให้เป็นพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติในอนาคต 6. แก้ไขคืนชีวิต นำเสนอผืนป่าที่ถูกทำลาย และวิธีการแก้ไขให้ฟื้นคืนสภาพ จากทฤษฎีการปลูกป่าตามแนวพระราชดำริฯ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จากการศึกษา ณ พื้นที่โครงการสร้างป่าตามแนวพระราชดำริและป่าพันธุกรรมพืช อุทยานแห่งชาติทับลาน อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา 7. ร่วมสร้างจิตสำนึก แสดงทรัพยากรที่ถูกเก็บรักษาและการสร้างจิตสำนึก จากกาศึกษา ณ พื้นที่ป่าในเมืองในพื้นที่โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช บ้านหนองระเวียง อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา ที่ได้นำมาใช้ในงานสร้างจิตสำนึก ค่ายเยาวชนและพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติ กับงานอนุรักษ์การแสดงนิทรรศการ ณ ศาลาพระเกี้ยวชั้นบน ประกอบด้วย ส่วนที่ 1 การแสดงนิทรรศการของโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ ส่วนที่ 2 จัดแสดงผลงานการศึกษาของหน่ายงานต่างๆ ที่ร่วมสนองพระราชดำริ ในงานกิจกรรมหลักของโครงการ 8 กิจกรรม ดังนี้ 2.1 กิจกรรมปกปักพันธุกรรมพืชมิให้สูญสิ้นไป 2.2 กิจกรรมสำรวจเก็บรวบรวมพันธุกรรมพืช 2.3 กิจกรรมปลูกรักษาพันธุกรรมพืช 2.4 กิจกรรมอนุรักษืและใช้ประโยชน์พันธุกรรมพืช 2.5 กิจกรรมศูนย์ข้อมูลพันธุกรรมพืช 2.6 กิจกรรมวางแผนพัฒนาพันธุ์พืช 2.7 กิจกรรมสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช 2.8 กิจกรรมพิเศษสนับสนุนงานอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ส่วนที่ 3 แสดงนิทรรศการของหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรคล้ายคลึงกับโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ แต่ยังมิได้เข้ามาร่วมดำเนินงานในลักษณะของการวางแผนร่วมกันได้แก่ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และ ฯลฯกิจกรรมบริเวณโถงกลาง ศาลาพระเกี้ยวชั้นล่าง มีดังนี้วันพฤหัสที่ 21 มิ.ย.2544 เวลา 09.00-12.00 น. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทำพิธี เปิดการแสดงนิทรรศการและเยี่ยมชมการแสดงนิทรรศการ การบรรเลงโดยวงดุริยางค์ราชนาวี (วงเล็ก)วันศุกร์ที่ 23 มิ.ย.2544 เวลา 10.00-12.00 น. กิจกรรมโดยหน่วยงานป่าไม้ เวลา 14.00-16.00 น. กิจกรรมโดยหน่ายงานกองทัพเรือวันเสาร์ที่ 23 มิ.ย.2544 เวลา 10.00-12.00 น. กิจกรรมการใช้ประโยชน์จากวัสดุธรรมชาติโดยสถาบันเทคโนโลยีราชมงคลฯ วิทยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เวลา 14.00-16.00 น. การแสดงกิจกรรมโดยชมรมวาดภาพทางวิทยาศาสตร์วันอาทิตย์ที่ 24 มิ.ย.2544 เวลา 10.00-12.00 น. การแสดงกิจกรรมโดยชมรมนักชีววิทยา อพ.สธ. เวลา 14.00-16.00 น. การแสดงกิจกรรมความสามารถของสัตว์ โดยสวนสัตว์เปิดเขาเขียว อนึ่ง ในวันศุกร์ที่ 22 มิ.ย.2544 เวลา 17.00-18.00 น. มีการบรรเลงโดยวงดุริยางค์ราชนาวีวงใหญ่ ณ บริเวณลานด้านข้างศาลาพระเกี้ยว ฝั่งตะวันตก (ด้านคณะเศรษฐศาสตร์ และ คณะพาณิชศาสตร์และการบัญชี)กำหนดการ การประชุมวิชาการ ณ ห้องประชุมสารนิเทศ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยวันพฤหัสที่ 21 มิ.ย.2544 เวลา 13.30-14.00 น. เปิดการประชุม เวลา 14.00-16.30 น. การอภิปราย "โอกาสในการเข้าร่วมสนองพระราชดำริในโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ" ผู้ร่วมการอภิปรายประกอบด้วย เลขาธิการสภาวิจัยแห่งชาติ ผู้อำนวยการ สวทช.ผู้อำนวยการ สกว ประธานคณะกรรมการบริหารโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริและ ผู้อำนวยการสำนักงบประมาณวันศุกร์ที่ 22 มิ.ย.2544 เวลา 09.00-16.30 น. การบรรยายกิจกรรมโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และการเปิดอภิปราย ในหัวข้อ "ทรัพยากรกับความหลากหลาย การอนุรักษ์และพัฒนา" ผู้บรรยายและผู้อภิปรายประกอบด้วย คณะผู้ปฏิบัติงานวิทยาการที่ทำการศึกษาในสิ่งที่มีชีวิตกลุ่มต่างๆ การบรรยายประกอบด้วยสิ่งที่ได้ทำมาแล้ว สิ่งที่ยังไม่ได้ดำเนินการ การแสดงความคิดเห็น จากหน่วยงานอื่นๆ ที่ยังไม่ได้เข้าร่วมโครงการ แนวคิด และความร่วมมือ และศักยภาพความร่วมมือที่จะเกิดขึ้นในอนาคตวันเสาร์ที่ 23 มิ.ย.2544 การอภิปรายจิตสำนึกแห่งนักวิจัยไทย และการประชุมระดมความคิด เวลา 09.00-12.00 น. การอภิปรายจิตสำนึกแห่งนักวิจัยไทย ผู้อภิปรายประกอบด้วย ดร.ทนงศักดิ์ มณีวรรณ ศาสตราจารย์ดร.วิสุทธิ์ ใบไม้ และ รองศาสตราจารย์ ดร.อภิวัฒน์ มุทิรางกูร เวลา 13.00-15.30 น. การประชุมระดมความคิด และการมีส่วนร่วมในการสนองพระราชดำริ ของนักวิทยาศาสตร์และองค์กรต่างๆ เวลา 15.30-16.00 น. ปิดการประชุมผู้รับผิดชอบในการจัดนิทรรศการและการประชุมวิชาการ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหน่วยงานอื่นๆ ที่ร่วมสนองพระราชดำริผู้สนใจขอทราบรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ผศ.ผุสตี ปริยานนท์ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โทร. 218-5372ผศ.ดร.มาลินี ฉัตรมงคลกุล ภาควิชาชีพวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โทร.218-5265ผศ.ดร.อรวรรณ สัตยาลัย ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โทร.218-5381อ.ดร.จุฑาพันธุ์ พิณสวัสดิ์ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โทร.218-5265โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ สวนจิตรลดา โทร. 282-1850, 282-0665--จบ---นห-