BOX E: เสริมสร้างความแข็งแกร่งการดำเนินงานตามแผนรองรับผลกระทบด้านสังคม จากภาวะเศรษฐกิจที่กำลังตกต่ำ รัฐบาลได้ปรับเป้าหมายแผนรองรับผลกระทบด้านสังคมโดยจัดอันดับที่มีความสำคัญสูงในงบประมาณปี 2541/42 1) แผนงานหลัก ที่ได้รับการจัดสรรงบประมาณปี 2541/42 - ขยายวงเงินโครงการเงินกู้เพื่อการศึกษา เพื่อให้นักเรียนนักศึกษาในครอบครัวที่ไม่มีเงินเสียค่าเล่าเรียน สามารถเรียนต่อในโรงเรียนและมหาวิทยาลัยได้เพิ่มขึ้นอีกจำนวน 100,000 คน (งบประมาณเพิ่มจาก 18.3 พันล้านบาท เป็น 20 พันล้านบาท) - คงไว้ซึ่งโครงการภาครัฐที่ก่อให้เกิดการจ้างงาน ได้แก่ โครงการประปา ชลประทาน และโครงสร้างพื้นฐาน - ขยายความช่วยเหลือรักษาพยาบาลแบบให้เปล่าและปรับปรุงบริการด้านสาธารณสุขในชนบทให้ครอบคลุมผู้รับบริการเพิ่มขึ้นอีก 3 ล้านคน - ขยายโครงการสินเชื่อรายย่อย (10,000 บาทต่อราย) ให้แก่ผู้ว่างงาน ที่ประสงค์จะประกอบกิจการของตนเอง (งบประมาณรายจ่ายเพิ่มอีก 300 ล้านบาท) 2) แผนงานรองสนับสนุนแผนงานหลัก - ปรับปรุงและขยายโครงการลงทุนของรัฐวิสาหกิจ โดยเน้นโครงการด้านโครงสร้างพื้นฐาน ทั้งในเขตชนบทและเขตเมือง (ขยายวงเงินเพิ่มขึ้นอีก 50 พันล้านบาท เทียบเท่ากับร้อยละ 1 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ) - ขยายเวลาการรับสิทธิประโยชน์ด้านการรักษาพยาบาล ทุพพลภาพ ตาย และการคลอดบุตร ให้แก่คนว่างงานซึ่งเป็นผู้ประกันตนในกองทุนประกันสังคมออกไปอีก จาก 6 เดือนเป็น 12 เดือนนับตั้งแต่ถูกเลิกจ้าง โดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคมศกนี้ มาตรการนี้จะช่วยเหลือคนว่างงานได้เพิ่มขึ้นอีกประมาณ 100,000 คน โดยมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น 1 พันล้านบาท - พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานฉบับใหม่มีผลบังคับใช้ ตั้งแต่วันที่ 19 สิงหาคม ซึ่งกำหนดให้นายจ้างจ่ายเงินชดเชยการเลิกจ้างให้แก่ลูกจ้างที่ทำงานมานาน (อายุงานมากกว่า 6 ปีขึ้นไป) เพิ่มขึ้นจาก 6 เดือนเป็นสูงสุด 10 เดือน นอกจากนี้ ยังกำหนดให้มีกองทุนสงเคราะห์ลูกจ้าง เพื่อช่วยผู้ถูกเลิกจ้างซึ่งนายจ้างเดิมถูกประกาศล้มละลายและไม่สามารถจ่ายค่าชดเชยการเลิกจ้างได้ - เร่งการเบิกจ่ายภายใต้โครงการลงทุนด้านสังคม ซึ่งได้รับเงินกู้จากธนาคารโลกและกองทุนความร่วมมือทางเศรษฐกิจโพ้นทะเล (โครงการ SIP) และธนาคารพัฒนาเอเชีย (โครงการ Social Sector Loan) โดยมีวงเงินกู้รวมทั้งสิ้น 26 พันล้านบาท และมีระยะเวลาการเบิกถอนภายใน 3 ปี ทั้งนี้ โครงการซึ่งมีกำหนดดำเนินการในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้านี้ ได้แก่ - การฝึกอบรมแรงงานจำนวน 120,000 คน - โครงการสร้างงานขนาดเล็กในชนบท - ให้ทุนการศึกษาในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาจำนวนไม่เกิน 200,000 ทุน - ขยายบริการด้านสาธารณสุขสำหรับผู้ที่ไม่ได้รับการคุ้มครองโดยกองทุนประกันสังคม การเบิกจ่ายเงินกู้ในเดือนที่เหลือของปีงบประมาณ 2540/41 และปีงบประมาณ 2541/42 คาดว่าจะมีจำนวน 12 พันล้านบาท - ในการจัดตั้งระบบบำนาญกรณีชราภาพ รัฐบาลจะจัดทำแผนงานและตารางเวลาการดำเนินงานให้สมบูรณ์ ภายในสิ้นเดือนธันวาคม 2541