การประชุมสภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ ๒๒ ปีที่ ๑ ครั้งที่ ๒๘ (สมัยสามัญนิติบัญญัติ) วันพุธที่ ๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๔๘ เริ่มขึ้นเมื่อเวลา ๑๓.๓๓ นาฬิกา โดยมีรองศาสตราจารย์ลลิตา ฤกษ์สำราญ รองประธานสภาผู้แทนราษฎร คนที่สอง เป็นประธานการประชุม เมื่อครบองค์ประชุม ประธานฯ ได้ดำเนินการประชุมตามระเบียบวาระการประชุมดังนี้ ๑. กระทู้ถาม (ไม่มี) ๒. เรื่องที่ประธานจะแจ้งต่อที่ประชุม ๒.๑ รับทราบเรื่องที่วุฒิสภาได้ลงมติเห็นชอบด้วยกับร่างพระราชบัญญัติ ซึ่งสภาผู้แทนราษฎรได้ลงมติเห็นชอบแล้ว จำนวน ๒ ฉบับ คือ - ร่างพระราชบัญญัติกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….- ร่างพระราชบัญญัติธนาคารอาคารสงเคราะห์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….๒.๒ รับทราบเรื่องที่วุฒิสภาได้ลงมติให้ขยายเวลาการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ ออกไปเป็นกรณีพิเศษอีก ๓๐ วัน นับแต่วันที่ ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๔๘ ตามมาตรา ๑๗๔ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย จำนวน ๒ ฉบับ คือ- ร่างพระราชบัญญัติกำหนดความผิดเกี่ยวกับห้างหุ้นส่วนจดทะเบียน ห้างหุ้นส่วนจำกัด บริษัทจำกัด สมาคม และมูลนิธิ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. (กำหนดโทษปรับของห้างหุ้นส่วนจำกัดที่ไม่ดำเนินการจดทะเบียน การเปลี่ยนแปลงหุ้นส่วนผู้จัดการ)- ร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. (กำหนดหลักการจดทะเบียนของห้างหุ้นส่วนสามัญ)๒.๓ รับทราบเรื่องนายกรัฐมนตรีได้รับร่างพระราชบัญญัติเกี่ยวด้วยการเงินไว้พิจารณาให้คำรับรอง ๔ ฉบับ คือ- ร่างพระราชบัญญัติเตือนภัยพิบัติแห่งชาติ พ.ศ. ….- ร่างพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….- ร่างพระราชบัญญัติสุขภาพจิต พ.ศ. ….- ร่างพระราชบัญญัติพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ พ.ศ. ….ที่ประชุมรับทราบ๓. รับรองรายงานการประชุม (ไม่มี) เรื่องที่มีมติให้เลื่อนขึ้นมาพิจารณาก่อน- ร่างพระราชบัญญัติสถิติ พ.ศ. …. (คณะรัฐมนตรีเป็นผู้เสนอ) จะเป็นการพิจารณาต่อจากการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ ๒๒ ปีที่ ๑ ครั้งที่ ๒๖ (สมัยสามัญนิติบัญญัติ) เป็นพิเศษ วันพุธที่ ๑๖ พฤศจิกายน ๒๕๔๘ประธานฯ กล่าวต้อนรับคณะอาจารย์และนักศึกษา สาขารัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม จังหวัดพิษณุโลก จำนวน ๒๕๐ คน ที่เข้ามาเยี่ยมชมการประชุม สภาผู้แทนราษฎรสมาชิกฯ ได้อภิปรายไม่เห็นด้วยกับร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้ดังนี้ คือ ๑. สถิติต่าง ๆ ไม่เพียงพอต่อการตัดสินใจในการบริหารประเทศ ๒. ในมาตรา ๑๙ และมาตรา ๒๐ ที่เปลี่ยนแปลงไปจากร่างเดิม เพราะการใช้กฎหมายเพื่อเรียกข้อมูลเดิมมาใช้ ไม่สามารถใช้ตัดสินใจ ในการแก้ปัญหาได้ แต่สิ่งที่ทำให้สังคมกังวลคือ ในมาตรา ๙ ที่ระบุว่า หน่วยงานใดจะดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อจัดทำสถิติในเรื่องใด ให้แจ้งสำนักงานสถิติแห่งชาติทราบ พร้อมรายละเอียดเกี่ยวกับโครงการ แผนงาน และระเบียบวิธีในการจัดทำไม่น้อยกว่า ๕ วัน ก่อนที่จะดำเนินการ มาตรานี้จะเป็นปัญหาในการสำรวจประชามติที่เป็นกระจกสะท้อนถึงการดำเนินงานในทางการเมือง ส่วนมาตรา ๑๐ นั้น ห้ามสถาบันทางวิชาการของรัฐ ทำการสำรวจความคิดเห็นของประชาชน ซึ่งขัดแย้งกับกฎหมาย รัฐธรรมนูญ มาตรา ๔๒ สมาชิกฯ ได้อภิปรายสนับสนุนร่างพระราชบัญญัตินี้อย่างกว้างขวาง กรณี การเก็บรวบรวมข้อมูลที่เป็นจริง สะดวก และควบคุมได้ และมีเจตนารมย์เพื่อเป็นข้อมูลในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทย แต่ขอให้สภาฯ ระบุรายละเอียดตัวเลขข้อมูลสถิติที่สามารถอ้างอิงได้ให้ชัดเจน ซึ่งหน่วยงานอื่นสามารถจะขอไปใช้ประโยชน์ได้ กรรมาธิการฯ อภิปรายถึงเจตนารมย์ของพระราชบัญญัติฉบับนี้ว่า เพื่อให้เกิดความคล่องตัว ที่ไม่เกี่ยวกับการสำรวจความคิดเห็น ความรู้สึกของประชาชน แต่ประการใด สำหรับมาตรา ๙ นั้น เป็นการแก้ปัญหาที่ทุกหน่วยงานมีการทำสถิติไว้ แต่ไม่ได้ประกาศให้ประชาชนได้รับทราบโดยทั่วกัน ถ้ามีหน่วยงานใดจะทำการสำรวจสถิติเรื่องเดิมอีกก็สามารถขอข้อมูลไปศึกษาเพื่อเป็นประโยชน์ต่อไปได้มีการลงมติรับหลักการ ๒๘๒ เสียง คณะรัฐมนตรีเสนอให้ตั้งกรรมาธิการวิสามัญ จำนวน ๓๕ คน รัฐบาล ๕ คน พรรคไทยรักไทย ๒๒ คน พรรคประชาธิปัตย์ ๖ คน และพรรคชาติไทย ๒ คน และกำหนดระยะเวลาการแปรญัตติ ๗ วัน ตามข้อบังคับ ๔. เรื่องที่กรรมาธิการพิจารณาเสร็จแล้ว- ร่างพระราชบัญญัติความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัย พ.ศ. …. ชื่อร่างพระราชบัญญัติฯ ไม่มีการแก้ไข คำปรารภ ไม่มีการแก้ไข มาตรา ๑ ไม่มีการแก้ไข มาตรา ๒ มีการแก้ไข มีผู้ขอสงวนคำแปรญัตติ นายนคร มาฉิม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดพิษณุโลก พรรค ประชาธิปัตย์ ขอสงวนคำแปรญัตติ เนื่องจากได้ขอแก้ไขเพิ่มเติมคำปรารภเพื่อให้ครอบคลุมกับผู้บริโภคทุกส่วน จากเดิม โดยที่เป็นการสมควรให้มีกฎหมายว่าด้วยความรับผิดจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัย เปลี่ยนเป็น โดยที่เป็นการสมควรให้มีกฎหมายว่าด้วยความรับผิดจากสินค้าที่คุณภาพไม่มีมาตรฐานและ ไม่ปลอดภัย สมาชิกฯ ได้อภิปรายกันอย่างกว้างขวางในกรณีของมาตรา ๒ ทำไมต้องมีเงื่อนเวลา ๙๐ วัน หลังจากประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว จึงจะใช้บังคับได้ และมาตรา ๔ คำนิยามของคำว่า “สินค้า” “ความเสียหาย” “สินค้าไม่ปลอดภัย” และ “อาคาร” หมายความว่าอย่างไร นายธีระวัฒน์ จันทรสมบูรณ์ ในฐานะกรรมาธิการ จากสำนักงานคณะกรรมการ คุ้มครองผู้บริโภค ชี้แจงว่า คำปรารภเดิมมีความครอบคลุมที่กว้างอยู่แล้ว นายสุภาพ คลี่กระจาย ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการฯ อภิปรายต่อ ข้อซักถามเงื่อนเวลาว่า ที่ต้องมีการกำหนดเงื่อนเวลาไว้นั้น เพราะมีบางเรื่อง บางมาตรา ต้องกำหนดเป็นกฎกระทรวง และให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทำความเข้าใจกับประชาชนก่อน ถือเป็นเวลาที่เหมาะสม ประธานฯ จึงให้มีการลงมติเห็นชอบกับคำปรารภโดยไม่มีการแก้ไขดังนี้ เห็นชอบตามกรรมาธิการฯ ๒๒๑ เสียง ไม่เห็นชอบ ๑๓ เสียง งดออกเสียง ๒ เสียง จากนั้นประธานฯ ดำเนินการประชุมโดยเรียงลำดับตามมาตราดังนี้ มาตรา ๓ ไม่มีการแก้ไข มาตรา ๔ ไม่มีการแก้ไข กรรมาธิการฯ ขอแก้ไขคำจำกัดความในมาตรา ๔ คำว่า “สินค้าไม่ปลอดภัย” ในบรรทัดที่ ๔ ตัดคำว่า รวมทั้ง ทิ้งไป ยังคงเป็น ลักษณะการใช้งาน การเก็บรักษา การกำจัดทำลาย และการใช้บริการตามปกติ ธรรมดาของสินค้า อันควรมีความปลอดภัยในระดับที่วิญญูชน พึงคาดหวังได้ และขอแก้ไขเพิ่มเติมคำจำกัดความ “ผลิต” เพิ่มคำว่า “ปลูกสร้าง” เข้าไปหลังคำว่า “ทำ” ทุกอย่างเหมือนเดิม เพื่อความสมบูรณ์ ที่ประชุมมีการลงมติเห็นด้วยกับการแก้ไขในมาตรา ๔ ของกรรมาธิการฯ ๒๖๖ เสียง มาตรา ๕ ไม่มีการแก้ไข มีผู้ขอสงวนคำแปรญัตติ มาตรา ๖ มีการแก้ไข มาตรา ๗ มีการแก้ไข มีผู้ขอสงวนคำแปรญัตติ นายนคร มาฉิม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดพิษณุโลก พรรค ประชาธิปัตย์ ขอสงวนคำแปรญัตติ และขอตัดความในมาตรา ๗ ซึ่งเงื่อนไขในมาตรา ๗ นั้น การพิสูจน์ความรับผิด จะเป็นหน้าที่ของผู้บริโภค สมาชิกฯ อภิปรายอย่างกว้างขวางในกรณีมาตรา ๗ (๒) ถามกรรมาธิการฯ ถ้าสินค้าไม่ปลอดภัย ปล่อยให้ออกมาขายได้อย่างไร และกำหนดมาตรฐานความปลอดภัยอย่างไร กรรมาธิการฯ อภิปรายต่อข้อซักถาม มาตรา ๗(๒) ว่า ที่เขียนข้อยกเว้น ความรับผิดให้กับผู้ประกอบการไว้ มีเหตุผลสำคัญคือ มีความต้องการให้ผู้บริโภคมีส่วนช่วยป้องกันความเสียหายจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัยอีกด้านหนึ่งด้วย ซึ่งผู้ประกอบการจะพ้นผิดได้ต้องพิสูจน์ ให้ได้ว่า ผู้เสียหายรู้ชัดเจนอยู่แล้วว่าจะเกิดความเสียหายนั้นกับตน แต่ยังเสี่ยงเข้ารับความเสียหายจาก สินค้านั้นโดยปราศจากเหตุผลอันสมควร เมื่อผู้สงวนคำแปรญัตติไม่ติดใจ ประธานฯ จึงไม่ให้ลงมติเห็นชอบกับการแก้ไขของกรรมาธิการฯ และดำเนินการตามระเบียบวาระการประชุมต่อไป มาตรา ๘ มีการแก้ไข มีผู้ขอสงวนคำแปรญัตติ สมาชิกฯ อภิปรายอย่างกว้างขวาง กรณีมาตรา ๘ วรรค ๒ เป็นการบัญญัติที่กว้างไปหรือไม่ และเปลี่ยนจาก ”ส่วนประกอบ” เป็น “ชิ้นส่วน” เพราะเหตุใด และในมาตรา ๘ (๒) คำว่า คาดเห็น นั้น เป็นภาษากฎหมายหรือไม่ กรรมาธิการฯ อภิปรายเกี่ยวกับมาตรา ๘ วรรค ๑ ว่า เป็นเรื่องของเจ้าของธุรกิจกับเจ้าของโรงงานผลิตไม่ได้ตัดความรับผิดของผู้ประกอบธุรกิจออกไป ซึ่งถ้าผู้เสียหายฟ้อง ก็ฟ้องได้ทั้งเจ้าของธุรกิจและเจ้าของโรงงานผลิต แต่ถ้าผู้ผลิตพิสูจน์ได้ตามมาตรา ๘ (๑) และ (๒) ก็พ้นผิด และกรรมาธิการฯ ขอเพิ่มเติมว่า ผู้ผลิตชิ้นส่วนหรือส่วนประกอบของสินค้า ไม่ต้องรับผิด เมื่อพิสูจน์ได้ว่าความไม่ปลอดภัยของสินค้ามิได้เกิดจากความไม่ปลอดภัยของชิ้นส่วนหรือส่วนประกอบของสินค้านั้น แต่เกิดจากการออกแบบ การประกอบหรือการกำหนดวิธีใช้ วิธีคำปรึกษา วิธีกำจัดทำลาย คำเตือน หรือการให้ข้อมูลเกี่ยวกับสินค้าของผู้ผลิตสินค้า สำหรับคำว่า คาดเห็น นั้นมีใช้ในมาตรา ๒๒๒ ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๙ มีการแก้ไข มีผู้ขอสงวนคำแปรญัตติ มาตรา ๑๐ มีการแก้ไข มีผู้ขอสงวนคำแปรญัตติ สมาชิกฯ อภิปรายอย่างกว้างขวางกรณีมาตรา ๑๐ วรรค ๒ ถือเป็นการ ผลักภาระให้แก่ผู้บริโภค หรือผู้ฟ้องแทนผู้บริโภคหรือไม่ ขอให้ตัดตั้งแต่ “แต่ไม่รวมถึงความรับผิดในค่าฤชาธรรมเนียมในชั้นที่สุด” และมาตรา ๑๐ (๒) “ซึ่งเป็นสมาชิกของสมาคมนั้น” ออกไป เพราะเป็นการ ปิดกั้นประชาชน ส่วนใหญ่ของประเทศที่ไม่ได้เป็นสมาชิกของสมาคมนั้น กรรมาธิการฯ อภิปรายต่อข้อซักถามของสมาชิกฯ และให้คงไว้ เพราะจะเป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภคที่ฟ้องแล้วชนะคดี ศาลจะให้จำเลยชดใช้ค่าฤชาธรรมเนียมศาลแทนโจทก์ และอภิปรายต่อว่ามาตรา ๑๐ (๒) นี้ ได้เปิดโอกาสให้ผู้ได้รับความเสียหายจากการบริโภคเข้าถึงสำนักงาน คุ้มครองผู้บริโภคได้โดยง่ายขึ้น เพียงแต่ผู้เสียหายสมัครเข้าเป็นสมาชิกสมาคมฯ เท่านั้น สมาคมก็จะสามารถฟ้องแทนโดยได้รับการยกเว้นค่าฤชาธรรมเนียมมากมาย ในมาตรา ๑๐ นี้ เมื่อมีกรรมาธิการฯ เสียงส่วนน้อยขอสงวนคำแปรญัตติไว้ ประธานฯ จึงให้มีการลงมติเห็นด้วยกับการแก้ไขของกรรมาธิการเสียงส่วนใหญ่ ด้วยคะแนน ๒๔๕ เสียง มาตรา ๑๐/๑ กรรมาธิการฯ เสียงส่วนใหญ่เพิ่มเติมขึ้นมา และมีผู้ขอสงวนความคิดเห็นไว้ สมาชิกฯ อภิปรายกันอย่างกว้างขวางกรณีมาตรา ๑๐/๑ ที่ยังไม่มีผลบังคับ ในทางคดี เพราะไม่มีกฎหมายรองรับไว้ กรรมาธิการฯ เสียงส่วนใหญ่อภิปรายเกี่ยวกับการดำเนินคดีแบบกลุ่ม ซึ่งกำลังอยู่ในวาระ ๓ ของประมวลพิจารณาความแพ่งและพาณิชย์ และจะมีผลบังคับใช้ได้ทันในต้นปี ๒๕๔๙ ซึ่งกลุ่มบุคคลที่เป็นโจทก์ร่วม จะได้รับประโยชน์จากการดำเนินคดี โดยไม่ต้องมาศาลเอง มีการลงมติเห็นชอบกับการแก้ไขของกรรมาธิการฯ เสียงส่วนใหญ่ด้วย ๒๕๘ เสียง ไม่เห็นด้วย ๕ เสียง มาตรา ๑๑ มีการแก้ไข มีผู้ขอสงวนคำแปรญัตติ สมาชิกฯ อภิปรายกันอย่างกว้างขวาง กรณีความหมายของคำว่า “ค่าเสียหาย” กับ “ค่าสินไหมทดแทน” ต่างกันอย่างไร และหลักเกณฑ์ที่จะเรียกค่าเสียหายเพื่อการลงโทษนั้นในกฎหมายอื่นหรือไม่ กรรมาธิการฯ อภิปรายต่อกรณีค่าเสียหายเพื่อการลงโทษ มีใช้ในพระราชบัญญัติความลับทางการค้า พ.ศ. ๒๕๔๕ และการกำหนดการลงโทษไว้ ๒ เท่า มาตรา ๑๒ มีการแก้ไข มาตรา ๑๓ มีการแก้ไข มาตรา ๑๔ มีการแก้ไข กรรมาธิการฯ อภิปรายถึงมาตรา ๑๒ มาตรา ๑๓ ว่า เป็นเรื่องของอายุความ และมาตรา ๑๒ วรรคท้ายนั้น ขยายอายุความขึ้นเป็น ๑๐ ปี เพิ่มเข้ามา เพื่อจะเป็นการป้องปราม ผู้กระทำความผิด สำหรับความหมายของ “จำนวนเล็กน้อย” นั้น ให้ศาลใช้ดุลพินิจเป็นเรื่อง ๆ ไป มาตรา ๑๕ มีการแก้ไข มีผู้ขอสงวนคำแปรญัตติ นายนคร มาฉิม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดพิษณุโลก พรรคประชาธิปัตย์ ขอให้ตัดความในมาตรา ๑๕ เพราะมาตรานี้คำนึงถึงผู้ประกอบการมากกว่าผู้บริโภค และในมาตรา ๑๒ ขัดแย้งกับมาตรา ๑๕ นี้ด้วย และขอเพิ่มความรับผิดทางอาญาในมาตรา ๑๕ นี้ เพื่อเป็นความรับผิด ต่อสังคม กรรมาธิการฯ อภิปรายขอคงความในมาตรา ๑๕ ไว้ เพราะผู้ประกอบการ ได้ประกอบสินค้าภายใต้กฎหมายในขณะนั้นอย่างถูกต้อง เมื่อกฎหมายฉบับนี้ออกมาแล้วจะเอาผิดย้อนหลังนั้นถือว่าขาดความเป็นธรรมต่อผู้ประกอบการ ซึ่งมาตรานี้จะคุ้มครองถ้าสินค้านั้นผลิตและ มีอยู่ในตลาด ถ้าผู้ผลิตเห็นว่าสินค้าไม่ปลอดภัย ก็จะต้องเรียกเก็บคืน แต่ถ้ายังวางขายอยู่ และส่งมอบให้แก่ผู้บริโภคต้องรับผิดตามกฎหมายฉบับนี้ มาตรา ๑๖ ไม่มีการแก้ไข ที่ประชุมมีการลงมติเห็นชอบในวาระที่ ๒ ๒๖๑ เสียง และเห็นด้วยกับ ข้อสังเกตของกรรมาธิการฯ ๒๒๙ เสียง ให้ประธานฯ ส่งข้อสังเกตให้คณะรัฐมนตรี เพื่อรับทราบและดำเนินการต่อไป ปิดประชุมเวลา ๑๙.๓๘ นาฬิกา