ทริสเรทติ้งคงอันดับเครดิตองค์กรของสหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (สอ.รพ.) ที่ระดับ “BBB+” โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงสถานะของ สอ.รพ. ในการเป็นผู้ให้บริการทางการเงินแก่สมาชิกสหกรณ์ซึ่งเป็นข้าราชการหรือลูกจ้างประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อันดับเครดิตยังได้รับแรงหนุนจากสถานะทางเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจในฐานะเป็นหน่วยงานราชการ ตลอดจนเงินให้กู้ยืมของ สอ.รพ. ที่มีคุณภาพดี และความสามารถของคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. ที่สร้างผลประกอบการทางการเงินในระดับที่น่าพอใจ สิทธิพิเศษด้านกฎระเบียบที่สหกรณ์ออมทรัพย์ได้รับช่วยให้ สอ.รพ. มีคุณภาพสินเชื่อที่ดี อีกทั้งยังมีความได้เปรียบในการแข่งขันเหนือสถาบันการเงินทั่วไปด้วย
อย่างไรก็ตาม ความแข็งแกร่งของ สอ.รพ. ลดทอนลงบางส่วนจากนโยบายเชิงรุกในการระดมเงินทุนที่พึ่งพิงเงินฝากจากสมาชิกสมทบเป็นอย่างมาก ในขณะที่ความเสี่ยงที่ต้องพึ่งพิงบุคคลสำคัญเพียงรายเดียวในคณะผู้บริหารนั้นปรับตัวดีขึ้นแต่ยังคงมีอยู่ โดย สอ.รพ. มีการพัฒนาและปรับปรุงนโยบายและกระบวนการดำเนินงานที่เป็นมาตรฐานยิ่งขึ้น ทั้งนี้ โครงสร้างเงินทุนที่ค่อนข้างอ่อนแอเมื่อเทียบกับสหกรณ์ขนาดใหญ่ที่ก่อตั้งมานานยังคงมีผลกดดันต่ออันดับเครดิต นอกจากนี้ กฎระเบียบต่าง ๆ ที่เปลี่ยนแปลงไปและที่จะปรับเปลี่ยนในอนาคตก็จะมีผลกระทบต่อผลประกอบการทั้งทางด้านการดำเนินงานและการเงินของ สอ.รพ. ด้วย แต่ในทางกลับกันก็จะสร้างความแข็งแกร่งในการดำเนินงานและช่วยควบคุมความเสี่ยงให้แก่สหกรณ์ได้ในระยะยาว อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบที่จะลดทอนสิทธิพิเศษต่าง ๆ ที่สหกรณ์ออมทรัพย์ได้รับอยู่ในปัจจุบันก็จะเป็นปัจจัยกดดันต่ออันดับเครดิตด้วยเช่นกัน
ประเด็นสำคัญที่กำหนดอันดับเครดิต
สิทธิพิเศษด้านกฎระเบียบช่วยยกระดับความสามารถในการแข่งขัน
ทริสเรทติ้งคาดว่าสิทธิพิเศษด้านกฎระเบียบต่าง ๆ จะยังคงอยู่ต่อไปท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของกฎระเบียบสหกรณ์ออมทรัพย์ สิทธิพิเศษทางกฎหมายช่วยให้สหกรณ์ออมทรัพย์มีข้อได้เปรียบเหนือสถาบันการเงินอื่น ๆ กล่าวคือ สหกรณ์ออมทรัพย์และสมาชิกได้รับการยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภท ในขณะที่เงินกู้ที่ให้แก่สมาชิกสามัญของ สอ.รพ. ซึ่งมีคุณภาพเครดิตที่ค่อนข้างดีนั้นก็เป็นผลจากการให้กู้ภายใต้ข้อตกลงกับนายจ้างหรือหน่วยงานต้นสังกัดซึ่งเป็นหลักปฏิบัติตามปกติของสหกรณ์ออมทรัพย์ทั่วไป ส่วนการชำระคืนเงินกู้นั้นสามารถใช้วิธีหักเงินเดือนของสมาชิกสามัญ ทั้งนี้ ตามกฎหมายสหกรณ์ออมทรัพย์ สอ.รพ. ยังมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ ด้วยยกเว้นสถานการณ์ภายใต้ข้อผูกพันทางกฎหมายเฉพาะกรณี สิทธิประโยชน์ด้านกฎหมายช่วยลดความเสี่ยงด้านเครดิตของเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกของ สอ.รพ. และยังช่วยดำรงกระแสเงินสดรับจากการชำระคืนเงินกู้แก่ สอ.รพ. ด้วยอีกส่วนหนึ่ง
ทริสเรทติ้งมีมุมมองต่อกฎระเบียบที่มีการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบันและที่จะเปลี่ยนแปลงในอนาคตว่าน่าจะมีผลในเชิงบวกต่อธุรกิจสหกรณ์ กล่าวคือ การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบจะทำให้เกิดมาตรการควบคุมความเสี่ยงที่ดียิ่งขึ้นซึ่งจะช่วยสร้างความแข็งแกร่งให้แก่การดำเนินงานและการเงินของสหกรณ์ออมทรัพย์
ในทางกลับกัน การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบก็อาจจะเป็นอุปสรรคต่อการเติบโตและทำให้ผลประกอบการทางการเงินของสหกรณ์ออมทรัพย์อ่อนแอลงในระยะใกล้ได้เช่นกัน การเติบโตที่รวดเร็วและผลกำไรในระดับสูงไม่ใช่เป้าหมายหลักของสหกรณ์ออมทรัพย์ อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบใดใดที่จะลดทอนสิทธิพิเศษของสหกรณ์ออมทรัพย์ไม่ว่าจะเป็นผลประโยชน์ทางภาษีหรือบุริมสิทธิ์ในการเรียกร้องจากรายได้รายเดือนของสมาชิกนั้นจะมีผลกระทบในเชิงลบต่ออันดับเครดิตของ สอ.รพ.
หน่วยงานต้นสังกัดมีความแข็งแกร่ง
คุณภาพเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจซึ่งเป็นหน่วยงานต้นสังกัดรวมถึงความมั่นคงในหน้าที่การงานของสมาชิกในฐานะเป็นข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่ประจำของหน่วยงานราชการช่วยทำให้จำนวนสมาชิกสามัญของสหกรณ์และเงินได้รายเดือนของสมาชิกมีเสถียรภาพซึ่งช่วยรักษาระดับความสามารถในการชำระคืนหนี้ของสมาชิก ความมีเสถียรภาพดังกล่าวจะช่วยให้ สอ.รพ. มีเงินทุนที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากการที่สมาชิกสามัญมีภาระผูกพันรายเดือนที่จะต้องซื้อหุ้นของสหกรณ์เพิ่มเติมทุกเดือน
การพึ่งพิงแหล่งเงินทุนจากภายนอกในระดับสูง
ทริสเรทติ้งคาดว่าฐานเงินทุนของ สอ.รพ. จะยังคงพึ่งพิงแหล่งเงินทุนภายนอกจากสมาชิกสมทบในระยะยาว เฉพาะข้าราชการและเจ้าหน้าที่ประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเท่านั้นที่สามารถเป็นสมาชิกสามัญของ สอ.รพ. ได้ โดยเงื่อนไขดังกล่าวเป็นเรื่องปกติสำหรับสหกรณ์ออมทรัพย์ทั่วไป นอกจากนี้ สอ.รพ. ยังมีสมาชิกสมทบเหมือนสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ ด้วยเช่นกัน การมีอัตราดอกเบี้ยที่ดึงดูดใจและการได้รับการยกเว้นภาษีเงินได้จากดอกเบี้ยรับช่วยให้ สอ.รพ. สามารถระดมเงินทุนจำนวนมากด้วยเงินฝากออมทรัพย์จากสมาชิกสมทบ
หากพิจารณาจากเงินฝากจากสมาชิกทั้งหมด ณ เดือนมิถุนายน 2561 จะเห็นว่าประมาณ 90% เป็นเงินฝากจากสมาชิกสมทบและอีก 10% มาจากสมาชิกสามัญ ผลจากการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบที่ผ่านมาทำให้ สอ.รพ. ทยอยลดเงินรับฝากจากสหกรณ์อื่นลง ความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของ สอ.รพ. ขึ้นอยู่กับอัตราการฝากต่อของเงินฝากเมื่อครบกำหนด โดยเฉพาะเงินฝากที่มาจากสมาชิกสมทบซึ่งไม่มีความสัมพันธ์ใดใดกับทั้ง สอ.รพ. และโรงพยาบาลตำรวจ และไม่มีผลประโยชน์อื่นใดนอกเหนือจากอัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ดีเท่านั้น ดังนั้น สอ.รพ. จึงยังคงมีความเสี่ยงด้านสภาพคล่องอยู่ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. ได้พยายามลดทอนความเสี่ยงดังกล่าวลงโดยการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องให้เพียงพอและคงวงเงินกู้ยืมที่มีกับสถาบันการเงินอื่น ๆ เอาไว้โดยยังไม่เบิกใช้ ทริสเรทติ้งคาดว่าตราบใดที่ สอ.รพ. ยังคงมีสิทธิพิเศษทางภาษีที่สามารถเสนออัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ดึงดูดใจและยังคงนโยบายการลงทุนที่ระมัดระวังเพื่อที่จะดำรงสัดส่วนสินทรัพย์สภาพคล่องให้อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเอาไว้ได้ ตราบนั้นระดับความเสี่ยงด้านสภาพคล่องก็จะอยู่ในระดับที่ยอมรับได้
เงินให้กู้ยืมมีคุณภาพที่ดี
จากกรอบกฎหมายสหกรณ์ออมทรัพย์ในปัจจุบัน ทริสเรทติ้งคาดว่า สอ.รพ. จะมีคุณภาพเงินให้กู้ยืมที่ดี สอ.รพ. ได้ขยายปริมาณเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 โดยคาดหวังว่าเงินให้กู้ยืมดังกล่าวจะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเงินลงทุนของ สอ.รพ. เอง เนื่องจากจวบจนถึงปัจจุบัน ความต้องการเงินกู้ยืมจากสมาชิกของ สอ.รพ. ยังอยู่ในระดับต่ำอันเป็นผลมาจากสถานะของสมาชิกสามัญที่มีการเงินมั่นคงอยู่แล้วและเกณฑ์การให้สินเชื่อของ สอ.รพ. ที่มีการควบคุมความเสี่ยงให้แก่สมาชิกแต่ละราย
เงินให้กู้รวมของ สอ.รพ. รักษาระดับอยู่ที่ 52%-57% ของสินทรัพย์รวมในช่วงรอบปีบัญชี 2556-2560 ปรับเพิ่มขึ้นจาก 44% ของสินทรัพย์รวมในช่วงรอบปีบัญชี 2553-2555 โดย 94% ของเงินให้กู้ยืมทั้งหมด ณ เดือนมิถุนายน 2561 เป็นเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ในขณะที่ส่วนที่เหลือเป็นเงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญของ สอ.รพ. เอง สอ.รพ. สามารถจัดการกับความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นได้โดยการขยายฐานลูกค้า ทั้งนี้ เงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่น 10 อันดับแรกคิดเป็น 33% ของเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นโดยรวม ณ เดือนมิถุนายน 2561 ซึ่งลดลงจากระดับมากกว่า 50% ในปี 2558 กฎระเบียบเกี่ยวกับเงินให้กู้ยืมแก่ลูกหนี้รายใดรายหนึ่งที่เพิ่งประกาศใช้นั้นจะช่วยลดความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้ยืมลงอีก ทั้งนี้ สอ.รพ. ไม่มีเงินให้กู้ยืมที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (ค้างชำระมากกว่า 90 วัน) มาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2550 ทั้งจากเงินที่ให้กู้แก่สหกรณ์อื่นและเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญ
โครงสร้างเงินทุนที่อ่อนแอ
โครงสร้างเงินทุนของ สอ.รพ. อยู่ในระดับที่อ่อนแอจากนโยบายการระดมทุนในเชิงรุก แม้ว่าทุนของ สอ.รพ. จะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง แต่การขยายฐานเงินฝากในเชิงรุกซึ่งส่วนใหญ่มาจากสมาชิกสมทบนั้นยังคงกดดันอัตราส่วนทุนต่อสินทรัพย์รวมของ สอ.รพ. แม้ว่าอัตราส่วนดังกล่าวจะเพิ่มขึ้นเป็น 10.4% ณ เดือนมิถุนายน 2561 หลังจาก สอ.รพ. ลดฐานเงินฝากจากสหกรณ์อื่นลง ระดับดังกล่าวก็ยังคงอยู่ในระดับค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับสหกรณ์ที่ก่อตั้งมายาวนานซึ่งมีอัตราส่วนประมาณ 40% อนึ่ง ด้วยนโยบายการระดมทุนที่ใช้เงินรับฝากเป็นหลัก โครงสร้างเงินทุนของ สอ.รพ. จะคงอยู่ในระดับต่ำเช่นนี้ต่อไปในระยะยาว
ความเสี่ยงจากการพึ่งพิงบุคคลสำคัญในคณะผู้บริหารลดลงแต่ยังคงมีอยู่
สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกที่ถือหุ้นในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาตคือ 10% ของทุนชำระแล้วมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2552 สถานะทางการเงินและผลประกอบการของ สอ.รพ. ค่อนข้างขึ้นอยู่กับสมาชิกสำคัญรายหนึ่งในคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. พยายามพัฒนาและปรับปรุงนโยบายและกระบวนการดำเนินงานให้เป็นมาตรฐานยิ่งขึ้น รวมทั้งใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการสนับสนุนกิจกรรมของธุรกิจหลักทั้งหมดของ สอ.รพ. ซึ่งจะช่วยลดทอนความเสี่ยงจากการต้องพึ่งพิงบุคคลใดบุคคลหนึ่งมากเกินไป
แนวโน้มอันดับเครดิต
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงการคาดการณ์ว่า สอ.รพ. จะสามารถรักษาฐานเงินฝากและมีผลประกอบการที่สามารถสร้างผลตอบแทนให้แก่สมาชิกสามัญได้ในระดับที่น่าพอใจ
ปัจจัยที่อาจทำให้อันดับเครดิตเปลี่ยนแปลง
แนวโน้มการเพิ่มอันดับเครดิตมีค่อนข้างจำกัดจากกรอบการดำเนินงานของกระบวนการสหกรณ์ออมทรัพย์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ในทางตรงกันข้าม นโยบายดำเนินงานและการเงินในเชิงรุกของ สอ.รพ. หรือการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบที่จะลดทอนสิทธิพิเศษของสหกรณ์ออมทรัพย์ก็อาจมีผลกระทบในเชิงลบต่ออันดับเครดิตของ สอ.รพ. ได้
บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด/ www.trisrating.com ติดต่อ santaya@trisrating.com โทร. 0-2098-3000 อาคารสีลมคอมเพล็กซ์ ชั้น 24 191 ถ. สีลม กรุงเทพฯ 10500 ? บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2561 ห้ามมิให้บุคคลใด ใช้ เปิดเผย ทำสำเนาเผยแพร่ แจกจ่าย หรือเก็บไว้เพื่อใช้ในภายหลังเพื่อประโยชน์ใดๆ ซึ่งรายงานหรือข้อมูลการจัดอันดับเครดิต ไม่ว่าทั้งหมดหรือเพียงบางส่วน และไม่ว่าในรูปแบบ หรือลักษณะใดๆ หรือด้วยวิธีการใดๆ โดยที่ยังไม่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ก่อน การจัดอันดับเครดิตนี้มิใช่คำแถลงข้อเท็จจริง หรือคำเสนอแนะให้ซื้อ ขาย หรือถือตราสารหนี้ใดๆ แต่เป็นเพียงความเห็นเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความน่าเชื่อถือของตราสารหนี้นั้นๆ หรือของบริษัทนั้นๆ โดยเฉพาะ ความเห็นที่ระบุในการจัดอันดับเครดิตนี้มิได้เป็นคำแนะนำเกี่ยวกับการลงทุน หรือคำแนะนำในลักษณะอื่นใด การจัดอันดับและข้อมูลที่ปรากฏในรายงานใดๆ ที่จัดทำ หรือพิมพ์เผยแพร่โดย บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้จัดทำขึ้นโดยมิได้คำนึงถึงความต้องการด้านการเงิน พฤติการณ์ ความรู้ และวัตถุประสงค์ของผู้รับข้อมูลรายใดรายหนึ่ง ดังนั้น ผู้รับข้อมูลควรประเมินความเหมาะสมของข้อมูลดังกล่าวก่อนตัดสินใจลงทุน บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้รับข้อมูลที่ใช้สำหรับการจัดอันดับเครดิตนี้จากบริษัทและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่เชื่อว่าเชื่อถือได้ ดังนั้น บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด จึงไม่รับประกันความถูกต้อง ความเพียงพอ หรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใดๆ ดังกล่าว และจะไม่รับผิดชอบต่อความสูญเสีย หรือความเสียหายใดๆ อันเกิดจากความไม่ถูกต้อง ความไม่เพียงพอ หรือความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์นั้น และจะไม่รับผิดชอบต่อข้อผิดพลาด หรือการละเว้นผลที่ได้รับหรือการกระทำใดๆโดยอาศัยข้อมูลดังกล่าว ทั้งนี้ รายละเอียดของวิธีการจัดอันดับเครดิตของ บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด เผยแพร่อยู่บน Website: http://www.trisrating.com/th/rating-information-th2/rating-criteria.html