ทริสเรทติ้งคงอันดับเครดิตองค์กรของสหกรณ์ออมทรัพย์วชิรพยาบาล จำกัด (สอ.วชพ.) ที่ระดับ “BBB+” ด้วยแนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงผลประกอบการทางการเงินที่มั่นคงของ สอ.วชพ. ตลอดจนฐานสมาชิกที่แข็งแกร่ง สินเชื่อที่มีคุณภาพดี และสิทธิพิเศษด้านกฎระเบียบที่สหกรณ์ได้รับการยกเว้นภาษีและมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ อย่างไรก็ตาม ความแข็งแกร่งของอันดับเครดิตลดทอนลงบางส่วนจากเกณฑ์การกำกับดูแลสหกรณ์ออมทรัพย์ทั่วไปที่ค่อนข้างอ่อนแอ รวมทั้งการที่ สอ.วชพ. มีการกระจุกตัวของเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์อื่น และความไม่สอดคล้องกันของโครงสร้างสินทรัพย์และหนี้สิน
การประเมินอันดับเครดิตยังพิจารณาถึงความพร้อมของ สอ.วชพ. ต่อการเปลี่ยนแปลงด้านกฎระเบียบภายหลังจากที่กฎระเบียบใหม่ที่ใช้ควบคุมการดำเนินงานของสหกรณ์ออมทรัพย์มีผลบังคับใช้ด้วย
ประเด็นสำคัญที่กำหนดอันดับเครดิต
ความพร้อมของ สอ.วชพ. ต่อการเปลี่ยนแปลงด้านกฎระเบียบ
กฎระเบียบใหม่ที่ใช้ควบคุมการดำเนินงานของสหกรณ์ออมทรัพย์คือพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) สหกรณ์ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2562 มีผลบังคับใช้เมื่อเดือนพฤษภาคม 2562 ในเบื้องต้นแล้ว พ.ร.บ. ดังกล่าวใช้ในการกำกับดูแลสหกรณ์ให้เข้มงวดขึ้นทั้งในกิจกรรมที่เกี่ยวกับการรับฝากเงิน การให้กู้ยืม และการลงทุนของสหกรณ์ออมทรัพย์ ทริสเรทติ้งเห็นว่ากฎระเบียบใหม่นี้เป็นก้าวสำคัญที่จะช่วยบรรเทาความกังวลเกี่ยวกับความมั่นคงในระยะยาวของสหกรณ์ออมทรัพย์ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญองค์ประกอบหนึ่งของระบบการเงินไทย
ทริสเรทติ้งมองว่า สอ.วชพ. มีการเตรียมความพร้อมที่จะรับมือกับกฎระเบียบใหม่ได้โดยไม่มีประเด็นกังวลร้ายแรงเกี่ยวกับผลกระทบต่อการดำเนินงานของ สอ.วชพ. ทริสเรทติ้งคาดว่าการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบอาจจะเป็นอุปสรรคต่อโอกาสในการเติบโตและจะทำให้ผลประกอบการทางการเงินของ สอ.วชพ. อ่อนแอลงในระยะสั้น ยกตัวอย่างเช่น นโยบายการลงทุนและเกณฑ์ในการตั้งสำรองสำหรับสภาพคล่องและหนี้สูญที่เข้มงวดขึ้นในกฎระเบียบใหม่จะทำให้การลงทุนของ สอ.วชพ. มีความยืดหยุ่นน้อยลงและผลตอบแทนจากสินทรัพย์ก็ลดลงด้วย อย่างไรก็ตาม ทริสเรทติ้งมิได้คาดหวังว่าผลกระทบต่อความสามารถในการทำกำไรของ สอ.วชพ. จะทำให้มุมมองต่อความแข็งแกร่งทางการเงินของ สอ.วชพ. เปลี่ยนแปลงไป ในทางกลับกัน กฎระเบียบใหม่น่าจะช่วยสร้างความแข็งแกร่งในการบริหารความเสี่ยงและสร้างเสถียรภาพในระยะยาวให้แก่ สอ.วชพ. ได้ด้วยเช่นกัน
สหกรณ์ออมทรัพย์จะยังคงได้รับสิทธิพิเศษภายใต้กฎระเบียบใหม่
สิทธิพิเศษต่าง ๆ ที่สหกรณ์ออมทรัพย์ได้รับอันได้แก่ การยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภทและการมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ จะยังคงมีอยู่ต่อไปภายใต้กฎระเบียบใหม่ กล่าวคือ สหกรณ์ออมทรัพย์และสมาชิกได้รับการยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภท เช่น ภาษีดอกเบี้ยออมทรัพย์ ภาษีมูลค่าเพิ่ม และภาษีจากเงินลงทุน ตาม พ.ร.บ. สหกรณ์นั้น สอ.วชพ. ยังมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ ในการได้รับดอกเบี้ยและการได้รับชำระคืนเงินกู้อีกด้วย ซึ่งช่วยให้สหกรณ์ออมทรัพย์มีข้อได้เปรียบในการให้กู้แก่สมาชิกเหนือกว่าสถาบันการเงินอื่น ๆ ในขณะที่เงินกู้ส่วนใหญ่ที่ให้แก่สมาชิกสามัญของสหกรณ์ออมทรัพย์ขั้นปฐมภูมินั้นดำเนินการภายใต้ข้อตกลงกับนายจ้างหรือหน่วยงานต้นสังกัดว่าการชำระดอกเบี้ยหรือเงินต้นของเงินกู้ตามงวดนั้นสามารถใช้วิธีหักจากเงินเดือนของสมาชิกได้ ส่งผลให้สหกรณ์ออมทรัพย์ขั้นปฐมภูมิส่วนใหญ่มีคุณภาพเครดิตที่ดีและช่วยลดความเสี่ยงด้านค่าใช้จ่ายหนี้เสียของเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกของสหกรณ์ด้วย
มีฐานสมาชิกที่แข็งแกร่ง
สมาชิกสามัญส่วนใหญ่ของ สอ.วชพ. เป็นเจ้าหน้าที่และลูกจ้างของหน่วยงานภาครัฐที่มีสถานะเครดิตที่ดี ความมั่นคงของงานและเงินเดือนที่สม่ำเสมอของสมาชิกเป็นปัจจัยบ่งชี้ถึงฐานสมาชิกสามัญที่มั่นคงของ สอ.วชพ. และความสามารถในการจ่ายชำระคืนหนี้ของสมาชิก การมีฐานสมาชิกที่มั่นคงทำให้ฐานทุนของ สอ.วชพ. เติบโตอย่างสม่ำเสมอจากการที่สมาชิกสามัญสามารถซื้อหุ้นเพิ่มได้ทุกเดือน ผลที่ตามมาก็คือ สอ.วชพ. สามารถเพิ่มฐานเงินฝาก ตลอดจนพอร์ตสินเชื่อ และทุนเรือนหุ้นที่ชำระแล้วได้อย่างมั่นคงมาโดยตลอด
ข้อด้อยของการกำกับดูแล
การกำกับดูแลสหกรณ์ออมทรัพย์มีความเข้มงวดน้อยกว่าเมื่อเทียบกับธนาคารพาณิชย์และสถาบันการเงินซึ่งมีการกำกับดูแลที่ใกล้ชิดและเข้มงวดมากกว่า ในมุมมองของทริสเรทติ้งเห็นว่ากรณีดังกล่าวเป็นข้อด้อยสำคัญที่สร้างข้อจำกัดให้แก่สถานะอันดับเครดิตของสหกรณ์ออมทรัพย์ในประเทศไทย ถึงแม้ว่ากรอบกฎระเบียบใหม่จะช่วยควบคุมกิจการของสหกรณ์ได้เข้มงวดยิ่งขึ้น แต่กฎระเบียบดังกล่าวก็ไม่ได้รับประกันว่าสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งหมดจะยึดมั่นกับกฎระเบียบใหม่ได้จริงหรือไม่ การบังคับใช้กฎระเบียบทั้งหลายให้มีประสิทธิภาพได้นั้นจะต้องมีการติดตามตรวจสอบอย่างเข้มงวดและอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้สหกรณ์ออมทรัพย์ปฏิบัติตาม ซึ่งดูเหมือนว่าจะยังไม่เกิดขึ้นในเร็ว ๆ นี้
การกระจุกตัวของเงินให้กู้ยืม
ในมุมมองของทริสเรทติ้งเห็นว่า สอ.วชพ. มีความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้ยืมอย่างมีนัยสำคัญอันเนื่องมาจากมีการให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์รายอื่นในจำนวนที่ค่อนข้างมาก โดยเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์อื่นมีสัดส่วนถึง 83% ของเงินให้กู้ยืมรวม ณ เดือนมีนาคม 2562 ทั้งนี้ ณ ช่วงเวลาดังกล่าว เงินที่ สอ.วชพ. ให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์รายใหญ่ 10 อันดับแรกมีสัดส่วนคิดเป็น 34% ของเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์อื่นโดยรวม สาเหตุเนื่องจากสอ.วชพ. มีฐานเงินฝากจากสมาชิกค่อนข้างมากกว่าความต้องการสินเชื่อของสมาชิก ซึ่งส่งผลให้ สอ.วชพ. มีเงินรับฝากส่วนเกินซึ่ง สอ.วชพ. ได้นำไปให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ในการนี้ สอ.วชพ. คาดหวังว่าเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์อื่นน่าจะให้ผลตอบแทนที่สูงกว่าผลตอบแทนจากการลงทุนทั่วไป อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์อื่นของ สอ.วชพ. ลดทอนลงไปบ้างจากการมีเกณฑ์ในการพิจารณาให้กู้ยืมที่ระมัดระวัง
เงินให้กู้ยืมมีคุณภาพดี
เงินให้กู้ยืมที่มีคุณภาพดีของ สอ.วชพ. บ่งชี้ได้จากการมีอัตราส่วนของเงินให้กู้ยืมที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (เงินให้กู้ยืมที่ค้างชำระมากกว่า 90 วัน) อยู่ในระดับต่ำ ทั้งนี้ สอ.วชพ. มีอัตราส่วนเงินให้กู้ยืมที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้เพิ่มขึ้นเป็น 0.43% ของเงินให้กู้ยืมรวม ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2561 จาก 0.15% ของเงินให้กู้ยืมรวม ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2560 แต่โดยรวมแล้วยังถือว่าเป็นอัตราส่วนที่ค่อนข้างต่ำ
เงินให้กู้ยืมที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ที่เพิ่มขึ้นนี้มาจากเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์ออมทรัพย์รายหนึ่งจำนวนทั้งสิ้น 33 ล้านบาท ซึ่ง
ทริสเรทติ้งมองว่าเป็นกรณีเฉพาะที่เกิดขึ้นค่อนข้างยากและไม่ส่งผลกระทบต่อความเสื่อมถอยของคุณภาพสินทรัพย์ไปมากกว่านี้จากกรณีดังกล่าว
ความไม่สอดคล้องกันของโครงสร้างสินทรัพย์และหนี้สิน
สอ.วชพ. มีการใช้เงินทุนจากธนาคารพาณิชย์ในรูปของเงินกู้ยืมระยะสั้นที่ค้ำประกันโดยหลักทรัพย์จากเงินลงทุน ณ เดือนมีนาคม 2562 เงินกู้ยืมระยะสั้นจากธนาคารพาณิชย์มีสัดส่วนคิดเป็น 19.9% ของยอดหนี้สินและส่วนของทุนทั้งหมดของ สอ.วชพ. ในขณะที่สินทรัพย์ระยะสั้นมีสัดส่วนคิดเป็นเพียง 5.5% ของสินทรัพย์รวม ในมุมมองของทริสเรทติ้งเห็นว่า สอ.วชพ. มีความเสี่ยงด้านสภาพคล่องในระดับสูงจากความไม่สอดคล้องกันของโครงสร้างสินทรัพย์และหนี้สิน
ทริสเรทติ้งยังมีมุมมองต่อเงินทุนจำนวนมากจากผู้ให้กู้ยืมจากภายนอกว่ามีเสถียรภาพน้อยกว่าเงินทุนที่ สอ.วชพ. ได้รับจากสมาชิกของตนเองทั้งในรูปของเงินรับฝากและทุน หรือแม้แต่เงินรับฝากจากสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น แม้ว่า สอ.วชพ. จะมีปริมาณเงินลงทุนที่มากเพียงพอต่อการชำระหนี้เงินกู้ยืมระยะสั้นจากภายนอก แต่การขายเงินลงทุนนั้นก็มีความเสี่ยงทางด้านราคาและการขาดทุนจากกรณีที่เกิดการบังคับขายเงินลงทุน
สมมติฐานกรณีพื้นฐาน
• เงินทุนจะเติบโตในอัตราเฉลี่ย 5% ต่อปีในช่วงปีบัญชี 2562-2565
• เงินให้กู้ยืมจะเติบโตในอัตราเฉลี่ย 3.5% ต่อปีในช่วงปีบัญชี 2562-2565
• ส่วนต่างดอกเบี้ยจะอยู่ในช่วง 1.0%-1.2% ในช่วงปีบัญชี 2562-2565
แนวโน้มอันดับเครดิต
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงความคาดหวังของทริสเรทติ้งว่า สอ.วชพ. จะสามารถรักษาฐานสมาชิกที่แข็งแกร่งและจะยังคงสร้างผลตอบแทนในระดับที่น่าพอใจต่อไปได้ นอกจากนี้ ทริสเรทติ้งยังคาดหวังว่า สอ.วชพ. จะสามารถปรับตัวและปฏิบัติตามกฎระเบียบใหม่ได้อีกด้วย
ปัจจัยที่อาจทำให้อันดับเครดิตเปลี่ยนแปลง
แนวโน้มการเพิ่มอันดับเครดิตของ สอ.วชพ. มีค่อนข้างจำกัดจากกรอบการดำเนินงานของสหกรณ์ออมทรัพย์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบันซึ่งยังขาดการกำกับดูแลอย่างใกล้ชิดจากหน่วยงานที่รับผิดชอบ อย่างไรก็ตาม นโยบายในการบริหารจัดการสินทรัพย์และหนี้สินที่ระมัดระวังและเป็นไปอย่างต่อเนื่องก็อาจเป็นปัจจัยที่ช่วยส่งเสริมอันดับเครดิตได้ ในทางตรงกันข้าม นโยบายในการดำเนินงานและการเงินที่เป็นไปในเชิงรุกมากยิ่งขึ้น รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบใดใดที่จะลดทอนสิทธิพิเศษของสหกรณ์ออมทรัพย์ก็อาจมีผลกระทบในเชิงลบต่ออันดับเครดิตของ สอ.วชพ. ได้ด้วยเช่นกัน
เกณฑ์การจัดอันดับเครดิตที่เกี่ยวข้อง
- วิธีการจัดอันดับเครดิตสหกรณ์ออมทรัพย์, 30 มีนาคม 2558
บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด/ www.trisrating.com ติดต่อ santaya@trisrating.com โทร. 0-2098-3000 อาคารสีลมคอมเพล็กซ์ ชั้น 24 191 ถ. สีลม กรุงเทพฯ 10500 ? บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2562 ห้ามมิให้บุคคลใด ใช้ เปิดเผย ทำสำเนาเผยแพร่ แจกจ่าย หรือเก็บไว้เพื่อใช้ในภายหลังเพื่อประโยชน์ใดๆ ซึ่งรายงานหรือข้อมูลการจัดอันดับเครดิต ไม่ว่าทั้งหมดหรือเพียงบางส่วน และไม่ว่าในรูปแบบ หรือลักษณะใดๆ หรือด้วยวิธีการใดๆ โดยที่ยังไม่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ก่อน การจัดอันดับเครดิตนี้มิใช่คำแถลงข้อเท็จจริง หรือคำเสนอแนะให้ซื้อ ขาย หรือถือตราสารหนี้ใดๆ แต่เป็นเพียงความเห็นเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความน่าเชื่อถือของตราสารหนี้นั้นๆ หรือของบริษัทนั้นๆ โดยเฉพาะ ความเห็นที่ระบุในการจัดอันดับเครดิตนี้มิได้เป็นคำแนะนำเกี่ยวกับการลงทุน หรือคำแนะนำในลักษณะอื่นใด การจัดอันดับและข้อมูลที่ปรากฏในรายงานใดๆ ที่จัดทำ หรือพิมพ์เผยแพร่โดย บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้จัดทำขึ้นโดยมิได้คำนึงถึงความต้องการด้านการเงิน พฤติการณ์ ความรู้ และวัตถุประสงค์ของผู้รับข้อมูลรายใดรายหนึ่ง ดังนั้น ผู้รับข้อมูลควรประเมินความเหมาะสมของข้อมูลดังกล่าวก่อนตัดสินใจลงทุน บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้รับข้อมูลที่ใช้สำหรับการจัดอันดับเครดิตนี้จากบริษัทและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่เชื่อว่าเชื่อถือได้ ดังนั้น บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด จึงไม่รับประกันความถูกต้อง ความเพียงพอ หรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใดๆ ดังกล่าว และจะไม่รับผิดชอบต่อความสูญเสีย หรือความเสียหายใดๆ อันเกิดจากความไม่ถูกต้อง ความไม่เพียงพอ หรือความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์นั้น และจะไม่รับผิดชอบต่อข้อผิดพลาด หรือการละเว้นผลที่ได้รับหรือการกระทำใดๆโดยอาศัยข้อมูลดังกล่าว ทั้งนี้ รายละเอียดของวิธีการจัดอันดับเครดิตของ บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด เผยแพร่อยู่บน Website: http://www.trisrating.com/th/rating-information-th2/rating-criteria.html