ทริสเรทติ้งคงอันดับเครดิตองค์กรของสำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน (องค์การมหาชน) (สพพ.) ที่ระดับ “AAA” ด้วยแนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงบทบาทของ สพพ. ซึ่งมีฐานะเป็นองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐ (Government-related Entity – GRE) ที่มีความสัมพันธ์กับรัฐบาลไทยในระดับ “สูงสุด” (Integral) อันดับเครดิตยังสะท้อนถึงมุมมองของทริสเรทติ้งว่าบทบาทของ สพพ. ในการดำเนินนโยบายสาธารณะระหว่างประเทศนั้น “มีความสำคัญมากที่สุด” (Critical) ต่อรัฐบาลอีกด้วย ทั้งนี้ ทริสเรทติ้งเชื่อว่าโอกาสที่ สพพ. จะได้รับการสนับสนุนทางการเงินเป็นกรณีพิเศษจากรัฐบาลเมื่อ สพพ. มีปัญหาทางการเงินนั้นมีความเป็นไปได้ในระดับสูง
ประเด็นสำคัญที่กำหนดอันดับเครดิต
เป็นองค์กรที่มีความสัมพันธ์ในระดับสูงสุดกับรัฐบาลไทย
อันดับเครดิตองค์กรของ สพพ. สะท้อนถึงสถานะของ สพพ. ในการเป็นองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐ ซึ่งมีความสัมพันธ์ในระดับสูงสุดกับรัฐบาลไทย ทั้งนี้ ภายใต้ “เกณฑ์การจัดอันดับเครดิตองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐ” ของทริสเรทติ้งนั้น การกำหนดอันดับเครดิตของ สพพ. มาจากการประเมินระดับความสัมพันธ์ของ สพพ. ที่มีกับรัฐบาลและความสำคัญของ สพพ. ที่มีต่อรัฐบาล
ทั้งนี้ สพพ. ได้รับการประเมินว่ามีความสัมพันธ์กับรัฐบาลไทยในระดับสูงสุดโดยมีปัจจัยสนับสนุนจากการมีรัฐบาลเป็นเจ้าของและมีอำนาจเต็มในการควบคุมการบริหารงานโดยสิ่งที่สะท้อนการควบคุมจากภาครัฐคือคณะกรรมการสำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน (คพพ.) ซึ่งมีสมาชิกเป็นตัวแทนจากหน่วยงานของรัฐบาลและการที่ สพพ. อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงการคลัง
สพพ. มีบทบาทพิเศษในการดำเนินนโยบายทางสังคม การเมือง และเศรษฐกิจระหว่างประเทศในนามของรัฐบาลเพื่อส่งเสริมความร่วมมือทางเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้านและประเทศอื่นๆ โดยกิจกรรมดังกล่าวไม่ได้อยู่บนพื้นฐานในเชิงพาณิชย์ ดังนั้น จึงมีความเป็นไปได้ต่ำที่หน่วยงานในภาคเอกชนจะสามารถดำเนินบทบาทของ สพพ. ได้
ในความเห็นของทริสเรทติ้งมองว่าหากเกิดการผิดนัดชำระหนี้เพียงครั้งเดียวก็อาจจะก่อให้เกิดความเสียหายอย่างร้ายแรงต่อชื่อเสียงของรัฐบาลได้เนื่องจากหนี้สินของ สพพ. จัดเป็นหนี้สาธารณะ จากข้อมูลของสำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) ระบุว่าหนี้สินของ สพพ. เป็นหนี้สาธารณะที่รัฐบาลไม่ค้ำประกัน ซึ่งภายใต้แผนการบริหารหนี้สาธารณะนั้น สพพ. จะต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐบาลก่อนที่จะมีการก่อหนี้ใดๆ
มีการพึ่งพาเงินสนับสนุนจากรัฐบาล
ทริสเรทติ้งคาดว่ารัฐบาลจะยังคงให้เงินสนับสนุนสำหรับการดำเนินงานตามปกติอย่างต่อเนื่องแก่ สพพ. ต่อไป โดยเงินสนับสนุนจากรัฐบาลถือเป็นแหล่งเงินทุนหลักในการดำเนินกิจกรรมของ สพพ. ในการปล่อยสินเชื่อ รวมถึงการให้ความช่วยเหลือทางการเงินและวิชาการแก่ประเทศผู้รับ ทั้งนี้ เงินอุดหนุนที่ สพพ. ได้รับในแต่ละปีนั้นจะขึ้นอยู่กับความต้องการในการใช้เงินทุนในอนาคตและปริมาณเงินสดที่ สพพ. มีอยู่ในปัจจุบัน นอกจากนี้ ในงบกำไรขาดทุนของ สพพ. ยังจัดให้เงินอุดหนุนจากรัฐบาลเป็นรายรับอีกด้วย
ในระหว่างปีงบประมาณ 2560 ถึงปีงบประมาณ 2562 เงินอุดหนุนจากรัฐบาลมีสัดส่วนคิดเป็นเกือบประมาณ 80% ของรายได้รวมของ สพพ. ในขณะที่ส่วนที่เหลือเกือบทั้งหมดเป็นรายได้จากดอกเบี้ยสุทธิ โดยสัดส่วนกว่าสองในสามของค่าใช้จ่ายของ สพพ. ประกอบด้วยเงินให้เปล่าแก่ผู้ขอรับความช่วยเหลือและค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการให้ความช่วยเหลือด้านวิชาการ ตามมาด้วยค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน (22%) และค่าใช้จ่ายดอกเบี้ย (11%)
การสนับสนุนจากรัฐบาลเป็นปัจจัยเสริมอันดับเครดิต
ในมุมมองของทริสเรทติ้ง อันดับเครดิตองค์กรของ สพพ. สะท้อนจากความเป็นไปได้ที่จะได้รับความช่วยเหลือจากรัฐบาลอย่างทันท่วงทีและเพียงพอเมื่อประสบปัญหาทางการเงิน สพพ. ได้รับเงินอุดหนุนจากรัฐบาลผ่านการจัดทำงบประมาณประจำปีเพื่อให้ สพพ. มีเงินทุนเพียงพอในการดำเนินโครงการที่ได้รับความเห็นชอบ แต่อย่างไรก็ดี หาก สพพ. มีปัญหาไม่ได้รับชำระหนี้จากลูกหนี้ ทริสเรทติ้งยังเชื่อว่ารัฐบาลจะให้การสนับสนุนแก่ สพพ. อย่างเพียงพอต่อความสูญเสียที่อาจจะเกิดขึ้น การขยายวงเงินปล่อยกู้ของ สพพ. ทั้งหมดเป็นไปเพื่อสนับสนุนนโยบายของรัฐบาลและจะต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี โดยในเอกสารประกอบการขอความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีของแต่ละโครงการจะระบุข้อความที่อนุญาตให้ สพพ. ขอรับเงินสนับสนุนเพิ่มเติมจากรัฐบาลเพื่อให้เพียงพอในการชำระหนี้ในกรณีที่ผู้กู้ยืมเงินรายใดรายหนึ่งเกิดผิดนัดชำระหนี้
งบดุลแข็งแกร่ง ภารกิจประสบความสำเร็จพอสมควร
สพพ. ยังคงดำเนินนโยบายที่มีความระมัดระวังโดยได้กำหนดเพดานอัตราส่วนหนี้สินต่อทุนไว้ที่ระดับ 0.5 เท่า ทั้งนี้ ณ เดือนกันยายน 2562 อัตราส่วนดังกล่าวของ สพพ. อยู่ในระดับต่ำที่ 0.3 เท่า ทริสเรทติ้งยังคาดว่า สพพ. จะยังคงมุ่งเน้นโครงการสาธารณูปโภคพื้นฐานในประเทศกัมพูชาและประเทศเมียนมาเป็นหลักในช่วง 2-3 ปีข้างหน้า โดย ณ เดือนกันยายน 2562 สพพ. มีมูลค่าสินเชื่อที่ให้แก่ประเทศเพื่อนบ้านซึ่งไม่รวมรายได้ค้างรวมรับอยู่ที่ 8.68 พันล้านบาทอันประกอบด้วยรัฐบาลของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป. ลาว) ในสัดส่วน 93% ของสินเชื่อรวมและรัฐบาลของประเทศกัมพูชาในสัดส่วน 7% ซึ่งตัวเลขเพิ่มขึ้นจากระดับ 8.33 พันล้านบาท ณ เดือนกันยายน 2561
สพพ. สามารถลดความเสี่ยงจากความไม่สมดุลของอายุสินทรัพย์และหนี้สินและของอัตราดอกเบี้ยลงได้บางส่วน สพพ. ได้ออกพันธบัตรไม่ด้อยสิทธิ ไม่มีหลักประกันมูลค่า 1 พันล้านบาทซึ่งมีอายุครบกำหนด 10 ปีเมื่อไตรมาสที่ 3 ของปี 2562 เพื่อนำเงินไปชำระคืนวงเงินกู้บางส่วนที่มีกับธนาคารซึ่งมีระยะเวลาครบกำหนดชำระเหลือไม่ถึง 3 ปีและเพื่อรักษาต้นทุนทางการเงินแบบคงที่ในระดับที่ต่ำกว่าเอาไว้ นอกจากนี้ สพพ. ยังมีแผนการจะออกพันธบัตรเพิ่มเพื่อนำเงินไปชำระคืนวงเงินกู้ที่มีกับธนาคารที่เหลืออีกบางส่วนซึ่งใกล้จะครบกำหนดชำระอีกด้วย
สพพ. ยังมีเกณฑ์ภายในซึ่งกำหนดการถือครองเงินสดขั้นต่ำที่เพียงพอต่อภาระดอกเบี้ยในช่วงปีงบประมาณ 2563-2564 ในกรณีที่ สพพ. จำเป็นจะต้องดำเนินมาตรการพักชำระหนี้แก่ลูกหนี้ซึ่งได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โรคโควิด 19) ด้วยเช่นกัน
แนวโน้มอันดับเครดิต
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนการคาดการณ์ของทริสเรทติ้งว่า สพพ. จะยังคงรักษาสถานภาพในการเป็นองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐซึ่งมีความสัมพันธ์ในระดับสูงสุดกับรัฐบาล และยังคาดว่า สพพ. จะยังคงดำเนินบทบาทหน้าที่ในการเป็นส่วนหนึ่งของภาครัฐซึ่งดำเนินนโยบายเกี่ยวกับความร่วมมือในการพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้านโดยได้รับการสนับสนุนทางการเงินอย่างต่อเนื่องจากรัฐบาล
ปัจจัยที่อาจทำให้อันดับเครดิตเปลี่ยนแปลง
อันดับเครดิตและ/หรือแนวโน้มอันดับเครดิตของ สพพ. อาจเปลี่ยนแปลงไปหากทริสเรทติ้งเห็นว่าความสัมพันธ์และ/หรือความสำคัญของ สพพ. ที่มีต่อรัฐบาลนั้นเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
เกณฑ์การจัดอันดับเครดิตที่เกี่ยวข้อง
- เกณฑ์การจัดอันดับเครดิตองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐ, 30 กรกฎาคม 2563
สำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน (องค์การมหาชน) (สพพ.)
อันดับเครดิตองค์กร: AAA
แนวโน้มอันดับเครดิต: Stable