ทั้งนี้ อิทธิพลของเทรนด์ Urbanization มีแนวโน้มที่จะทำให้เกิดรูปแบบของการใช้ชีวิต พฤติกรรมการบริโภคสินค้าและบริการ แตกต่างจากรูปแบบเดิมๆ ที่เน้นเพื่อการยังชีพและอาจจะส่งผลกระทบต่อสภาพสังคมและเศรษฐกิจโลกในระยะข้างหน้า ดังนั้น การรู้เท่าทันเทรนด์ Urbanization ซึ่งปัจจุบันเริ่มปรากฏชัดขึ้นและเห็นการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นบ้างแล้วจะมีส่วนช่วยผู้ประกอบการ โดยเฉพาะ SMEs ในการเตรียมรับมือและปรับตัวไปพร้อมๆ กับการแสวงหาโอกาสทางธุรกิจใหม่ๆ ที่กำลังจะเกิดขึ้น
ในช่วงปี 2557-2593 คาดว่าอินเดียจะเป็นประเทศที่มีประชากรอาศัยในเขตเมืองเพิ่มขึ้นมากที่สุดของโลกถึง 404 ล้านคน รองลงมา คือ จีน 292 ล้านคน และไนจีเรีย 212 ล้านคน ขณะที่หากพิจารณาแยกเป็นรายประเทศพบว่า ในปี 2573 จีนเป็นประเทศซึ่งมีเมืองขนาดใหญ่ที่มีประชากรมากกว่า 5 ล้านคนถึง 17 เมือง อาทิ Shanghai, Beijing, Chongqing, Guangzhou และ Tianjin เป็นต้น และอินเดียมี 9 เมือง อาทิ Delhi, Mumbai, Kolkata, Bangalore, Chennai เป็นต้น ดังนั้น การผลิตสินค้าและบริการเพื่อเน้นส่งออกไปยังเมืองและประเทศกลุ่มดังกล่าว คาดว่าจะช่วยกระตุ้นมูลค่าการค้าให้เพิ่มขึ้น
เพื่อให้เห็นภาพชัดขึ้นและจุดประกายความคิดให้ผู้ประกอบการสามารถนำไปวางแผนการผลิตและการตลาดได้อย่างเหมาะสมต่อไป จะขอยกตัวอย่าง Lifestyles สำคัญ 3 ประการของสังคมเมือง ตลอดจนธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นสินค้าหรือบริการที่กำลังได้รับความนิยม ดังนี้
- กระแสวิถีชีวิตที่เร่งรีบ ผู้บริโภคที่อาศัยในเมืองใหญ่ของโลกต้องปรับตัวให้เข้ากับการใช้ชีวิตประจำวันที่เร่งรีบ ทั้งการทำงานที่ต้องแข่งกับเวลา รวมถึงหลายประเทศยังต้องเผชิญกับปัญหาจราจรติดขัด ดังนั้น การเลือกซื้ออาหารพร้อมรับประทาน (Ready to Eat) และอาหารพร้อมปรุง (Ready to Cook) แทนการซื้ออาหารสดกลับไปประกอบเองที่บ้านจึงตอบโจทย์ผู้บริโภคกลุ่มนี้ได้ดี โดยเฉพาะในแง่ของความสะดวกและสามารถอุ่นรับประทานได้ทันที อีกทั้ง ปัจจุบันอาหารประเภทดังกล่าวยังมีให้เลือกหลากหลาย ทั้งอาหารคาวและอาหารหวาน จึงได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ล่าสุดผู้ประกอบการไทยมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวปรุงสุกบรรจุซองที่สามารถรับประทานได้ทันทีโดยไม่ต้องอุ่น มีหลายเมนูให้เลือก เช่น ข้าวผัด ข้าวพะแนง ซึ่งตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคในเมืองได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ การที่ผู้บริโภคในเมืองใหญ่ของโลกนิยมนัดเจรจาธุรกิจ และสังสรรค์กับเพื่อน ในระหว่างพักจากการทำงาน หรือรับประทานอาหารกับครอบครัวในวันหยุด ส่งผลให้ธุรกิจภัตตาคารและร้านอาหาร มีแนวโน้มขยายตัวดีเช่นกัน
โอกาสทางธุรกิจ : สินค้าอาหารและขนมหวานไทยบรรจุกล่องหรือถุงพร้อมรับประทาน ขณะที่ธุรกิจภัตตาคาร ร้านอาหารไทย และโรงเรียนสอนทำอาหารไทย มีโอกาสขยายตัวตามความนิยมบริโภคอาหารไทยในกลุ่มผู้บริโภคชาวต่างชาติ
- กระแสใส่ใจดูแลสุขภาพและคำนึงถึงภาพลักษณ์ สภาพการทำงานและการใช้ชีวิตประจำวันที่เร่งรีบ ทำให้พบว่าบ่อยครั้งผู้บริโภคนิยมรับประทานอาหารประเภท Fast Food ระหว่างพักทำงาน ซึ่งเป็นอาหารที่มีแป้ง น้ำตาล และไขมันเป็นส่วนประกอบสูง เมื่อประกอบกับขาดการพักผ่อนและการออกกำลังกายอย่างเหมาะสม โรคต่างๆ จึงเกิดขึ้นตามมา โดยเฉพาะโรคในกลุ่ม Non-Communicable Diseases หรือ NCDs ทั้งโรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง สภาพการณ์ดังกล่าวส่งผลให้ปัจจุบันประชากรในเมืองใหญ่หันมาใส่ใจดูแลสุขภาพของตนเองมากขึ้น โดยหันมาเลือกรับประทานอาหาร Clean Food (อาหารที่ไม่ผ่านกระบวนการปรุงแต่งด้วยสารเคมี หรือผ่านกระบวนการแปรรูปน้อยที่สุด เพื่อรักษาสารอาหารสำคัญทั้งวิตามินและเกลือแร่ที่จำเป็นต่อร่างกายไว้) อีกทั้งปัจจุบันพบว่าสุภาพบุรุษที่อาศัยในเมืองใหญ่ของโลกหันมาดูแลภาพลักษณ์ของตนเองมากขึ้น จากเดิมที่ลักษณะดังกล่าวมักพบเฉพาะในสุภาพสตรีเท่านั้น ทำให้เกิดกลุ่มผู้บริโภคที่มีศักยภาพกลุ่มใหม่ คือ “Metrosexual” ซึ่งเป็นลักษณะของสุภาพบุรุษที่ใส่ใจดูแลรูปร่าง ใบหน้าและผิวพรรณให้ดูดีอยู่เสมอ ทำให้ผู้ผลิตผลิตภัณฑ์เสริมความงามแบรนด์ดังของโลก หันมาเน้นทำตลาดกับผู้บริโภคกลุ่มนี้มากขึ้น อาทิ น้ำหอม โฟมล้างหน้า ครีมกันแดด ครีมบำรุงผิวที่เข้ากับสภาพผิวของสุภาพบุรุษโดยเฉพาะ และด้วยศักยภาพของผู้บริโภคกลุ่มดังกล่าว ล่าสุดผู้ประกอบการไทยออกผลิตภัณฑ์แป้งทาหน้าที่มีส่วนช่วยดูดซับความมันบนใบหน้าของสุภาพบุรุษ เพื่อเจาะกลุ่มลูกค้าสุภาพบุรุษโดยเฉพาะ
โอกาสทางธุรกิจ : ธุรกิจโรงพยาบาล คลินิกเสริมความงาม คลินิกลดน้ำหนัก สถานออกกำลังกาย สินค้าเพื่อสุขภาพที่มีศักยภาพในการขยายตัว อาทิ วิตามิน อาหารเสริม อาหารว่าง (Snack Bar) ที่มีธัญพืชเป็นส่วนประกอบสำคัญ เครื่องดื่ม Functional Drink อาทิ ประเภทที่มีส่วนผสมของ Collagen ซึ่งมีสรรพคุณช่วยบำรุงผิวจากภายใน เครื่องดื่ม Energy Drink เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์บำรุงผิว
- กระแสนิยมเลี้ยงสัตว์เป็นเพื่อนคลายเหงา โดยเฉพาะสุนัข แมว และปลาสวยงาม ล่าสุด Euromonitor เปิดเผยว่าชาวอเมริกันซึ่งประชากรส่วนใหญ่อาศัยในเขตเมืองนิยมเลี้ยงแมวเป็นสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 33 รองลงมาเป็นสุนัข และปลา ด้วยสัดส่วนร้อยละ 32 และร้อยละ 26 ตามลำดับ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะผู้บริโภคที่อาศัยในเมือง นิยมแยกออกมาเป็นครอบครัวเดี่ยวมากขึ้น ขาดการพบปะพูดคุยกับคนรอบข้าง ทำให้การเลี้ยงสัตว์ไว้เป็นเพื่อนเป็นทางเลือกที่เหมาะกับคนเมืองเป็นอย่างดี ทั้งนี้ ธุรกิจ Cat Caf? เป็นธุรกิจที่เกิดขึ้นใหม่ในเมืองใหญ่ของโลก อาทิ นิวยอร์ก ลอนดอน และสิงคโปร์เพื่อเอาใจกลุ่มผู้ชื่นชอบแมวเป็นพิเศษ โดยผู้ใช้บริการ Cat Caf? สามารถเข้ามานั่งรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มไปพร้อมๆ กับเล่นกับแมวภายในร้านและยังเป็นสถานที่ที่คนรักแมวนิยมมาแลกเปลี่ยนประสบการณ์การเลี้ยงแมวอีกด้วย
โอกาสทางธุรกิจ : ธุรกิจโรงพยาบาลสัตว์ ฟาร์มเพาะพันธุ์สัตว์ สถานที่ฝึกสัตว์เลี้ยง และร้านตัดแต่งขนสัตว์ รวมถึงสินค้าอาหารสำหรับสัตว์เลี้ยง เสื้อผ้า และเครื่องประดับสำหรับสัตว์เลี้ยง
ผู้ประกอบการที่สนใจจะผลิตและจำหน่ายสินค้าเพื่อเจาะลูกค้ากลุ่ม Urbanization ควรเรียนรู้ช่องทางการประชาสัมพันธ์สินค้าที่เข้ากับการดำเนินชีวิตของผู้บริโภคกลุ่มดังกล่าว โดยเฉพาะสื่อ Social Media ซึ่งเป็นช่องทางของผู้บริโภคยุคใหม่ควบคู่ไปกับการทำความเข้าใจวัฒนธรรม ประเพณี และความเชื่อของแต่ละประเทศ ซึ่งจะส่งผลต่อพฤติกรรมการเลือกซื้อสินค้าของแต่ละประเทศที่แตกต่างกันออกไปด้วย
Disclaimer : ข้อมูลต่างๆ ที่ปรากฏเป็นข้อมูลที่ได้จากแหล่งข้อมูลที่หลากหลาย และการเผยแพร่ข้อมูลเป็นไปเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลแก่ผู้ที่สนใจเท่านั้น โดยธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทยจะไม่รับผิดชอบในความเสียหายใดๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากการที่มีบุคคลนำข้อมูลนี้ไปใช้ไม่ว่าโดยทางใด
--ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย เดือนพฤศจิกายน 2558--