สภาผู้บริโภคแนะแบงก์ชาติ ธนาคารพาณิชย์ เร่งแก้ปัญหาคุมบัญชีม้า กระทบประชาชนสุจริต เสนอให้อายัดที่ต้นทางและปลดล็อกผู้บริสุทธิ์เร็วที่สุด ไม่ให้เป็นภาระประชาชนและร้านค้ารายย่อย
จากกรณีที่ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ได้ดำเนินมาตรการคุมเข้ม "บัญชีม้า" ซึ่งเป็นบัญชีธนาคารที่ถูกใช้เพื่อรับโอนเงินผิดกฎหมาย ทั้งจากแก๊งคอลเซนเตอร์ เว็บพนัน หลอกลงทุน หรือ แก๊งฟอกเงิน ซึ่งอาจรวมถึงบัญชีที่เป็นมิจฉาชีพเปิดเอง หรือจ้างคนอื่นให้เปิด โดยได้ร่วมมือระหว่างธนาคารพาณิชย์ ศูนย์ปฏิบัติการเพื่อป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ศปอท.) และกองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.) ร่วมป้องกันการฉ้อโกง และติดตามยึดเงินคืนให้กับผู้เสียหาย ซึ่งใช้แนวทางขยายเส้นขอบเขตการติดตามเส้นเงินในการทำทุจริต เพื่อกักเงินมาคืนเหยื่อ/ผู้เสียหายให้ได้มากที่สุด ส่งผลให้เกิดผลกระทบต่อประชาชนผู้สุจริตในเส้นเงินมากขึ้น เนื่องจากบัญชีที่อยู่ในเส้นทางเงินที่รับโอนจาก "บัญชีม้า" นับเป็นการสร้างผลกระทบเป็นวงกว้างต่อประชาชน มีผลทำให้บัญชีธนาคารถูกอายัดทันทีและไม่สามารถทำธุรกรรมการเงินได้อีก
น.ส.สารี อ๋องสมหวัง เลขาธิการสำนักงานสภาผู้บริโภค กล่าวว่า ประชาชนกำลังได้รับผลกระทบจากมาตรการดังกล่าวของ ธปท.และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในการคุมเข้มเรื่องบัญชีม้าที่เป็นมาตรการสั่งห้ามให้ธนาคารที่มีลูกค้าเข้าข่ายบัญชีม้าระงับการทำธุรกรรมทางการเงิน โดยผลจากมาตรการนี้ทำให้ประชาชนและร้านค้าที่บริสุทธิ์ได้รับผลกระทบ เนื่องจากเจ้าของบัญชีม้าต้นทางสามารถไปทำธุรกรรมกับร้านค้าและซื้อสินค้าได้ตามปกติ แต่เมื่อเงินโอนไปสู่บัญชีของร้านค้า หรือประชาชนที่เป็นบัญชีปลายทาง ทำให้กลุ่มนี้ถูกอายัดการทำธุรกรรมทางการเงินทันที
สภาผู้บริโภคมีความเห็นว่า ธนาคารอาจกำลังดำเนินนโยบายระงับบัญชีผิดเป้าหมาย และมีความหละหลวมที่ปล่อยให้บัญชีม้าต้นทางสามารถโอนเงินไปสู่คนที่บริสุทธิ์ได้ จึงอยากให้ ธปท. ธนาคารพาณิชย์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง มุ่งระงับบัญชีที่เป็นต้นทางของเกิดปัญหา เพื่อไม่ให้สามารถโอนเข้าหรือโอนออกได้ พร้อมแก้ปัญหาไม่ให้ประชาชนและร้านค้าที่อยู่ปลายทางรับผลกระทบ ตลอดจนการวางแนวทางตรวจสอบ และปลดล็อกบัญชีของประชาชนและร้านค้าที่ทำธุรกิจด้วยความบริสุทธิ์อย่างรวดเร็ว
"หากประชาชน และร้านค้าที่บริสุทธิ์ เจอผลกระทบบัญชีถูกอายัด จะมีระยะเวลา 3 วัน ยื่นเรื่องต่อธนาคารที่เปิดบัญชี และติดต่อยกเลิกการระงับไปยังศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ หมายเลข 1441 ต่อ 2 ที่ใช้ในปลดล็อกบัญชีกลับมาสู่ปกติ ถือว่านานเกินไป ทั้งที่สถานการณ์ในปัจจุบัน ประชาชนและร้านค้า หากสามารถยืนยันตัวตนผ่านระบบของแอปพลิเคชันธนาคารได้ จึงควรหาแนวทางปลดล็อกบัญชีให้เร็วที่สุด เรื่องนี้สร้างความเดือดร้อนอย่างมากให้กับคนค้าขาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในปัจจุบันที่ช่องทางการจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์เป็นสิ่งสำคัญ สภาผู้บริโภคจึงอยากให้ธนาคารช่วยสนับสนุนประชาชนที่ทำมาค้าขายที่สุจริต รวมถึงมุ่งดำเนินมาตรการควบคุมทั้งม้าเทา หรือ ม้าดำ แบบรัดกุมมากที่สุด" น.ส.สารี กล่าวนอกจากนี้ ธนาคารพาณิชย์ทุกแห่งจะสามารถทราบถึง "พฤติกรรมการใช้เงิน" ของลูกค้าอย่างละเอียด เนื่องจากที่ผ่านมามีการออกมาตรการจำกัดการโอนเงินสำหรับกลุ่มเปราะบาง โดย ธปท.ได้ออกมาเพื่อสนับสนุนกลุ่มคนเปราะบาง ได้แก่ เด็ก และผู้สูงอายุ ซึ่งห้ามโอนเงินต่อวันเกิน 50,000 บาท แต่หากผู้สูงอายุหรือเด็ก โอนเงินเกินจำนวนนี้จะถูกระงับการโอน และผู้โอนจะทราบว่าไม่สามารถโอนเงินได้ จึงสามารถไปขอปลดล็อกได้ด้วยตนเอง หากมีความจำเป็นต้องโอนเงินมากกว่านั้น ถือว่ามาตรการนี้มีเจตนาเพื่อช่วยลดความเสียหายให้กับกลุ่มคนเปราะบาง สะท้อนว่าธนาคารจะทราบถึงการทำธุรกรรมต่าง ๆ จึงสามารถตรวจสอบข้อมูลแต่ละบัญชีได้อย่างละเอียด และเป็นวิธีที่สามารถจัดการบัญชีม้าได้อย่างแท้จริง ยกตัวอย่าง หากลูกค้าไม่เคยใช้เงินจำนวน 1 ล้านบาท แต่ได้มีการโอนเงิน 1 ล้านบาท ธนาคารควรรีบระงับธุรกรรมนั้นทันที ทั้งหมดจึงช่วยสนับสนุนลูกค้าได้จริง
อีกทั้ง การผลักดันมาตรการคุมเข้มในเรื่องบัญชีม้า มาจาก พ.ร.ก.มาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2568 ได้กำหนดให้ธนาคาร และบริษัทโทรคมนาคม ร่วมรับผิดชอบต่อความเสียหาย จึงอาจทำให้ธนาคารอาจมีมาตรการที่เกินความจำเป็น เช่น การไปอายัดบัญชีของคนที่ทำธุรกิจปกติ หรือผู้ค้าขายออนไลน์ที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องในเรื่องของบัญชีม้า
ทั้งนี้ หากร้านค้าที่ได้รับผลกระทบจากมาตรการที่บัญชีถูกระงับทำธุรกรรม และกระทบต่อธุรกิจ รวมถึงต้องการได้รับการเยียวยา จึงควรมีการปรึกษาทนายความ เพื่อดำเนินการฟ้องร้องในเรื่องถูกอายัดบัญชี ส่วนประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากมาตรการเหล่านี้ หรือถูกอายัดบัญชี สามารถแจ้งเรื่องมาที่สภาผู้บริโภคได้ ผ่านทางเว็บไซต์ หรือ Line official ของสภาผู้บริโภค
นอกจากนี้ อีกแนวทางที่ประชาชนทั่วไป อาจได้รับผลกระทบจากร้านค้าที่ไม่รับเงินโอนจากความไม่เชื่อมั่น และกลัวว่าบัญชีจะอายัดเงินนั้น จึงควรเตรียมเงินสดสำรองไว้เพิ่มเติม สำหรับการทำธุรกรรมทางการเงินในอนาคต
อย่างไรก็ตาม ธปท.แจ้งขั้นตอนการเข้าไประงับบัญชีปลายทางที่เป็นประชาชนและร้านค้าที่เป็นผู้บริสุทธิ์นั้น เนื่องจากธนาคารตรวจสอบพบว่าบัญชีม้าต้นทางมีวงเงินในบัญชีทั้งหมดเท่าใด และเมื่อบัญชีม้าต้นทางไปทำธุรกรรมทางการเงิน และโอนออกจากบัญชี จึงจำเป็นต้องตามไประงับบัญชีปลายทาง เพื่อให้ดึงวงเงินกลับมาคืนผู้เสียหาย
ส่วนขั้นตอนเมื่อลูกค้าและร้านค้าที่บริสุทธิ์ ประสบปัญหาบัญชีธนาคารถูกระงับชั่วคราว โดยใช้ช่องทางติดต่อ ศปอท. โทร 1441 กด 2 เพื่อขอปลดล็อก ธนาคารพาณิชย์ จะตรวจสอบข้อมูลของผู้ได้รับผลกระทบที่ได้รับจาก ศปอท. โดยเร็วที่สุด ไม่เกิน 2 ชั่วโมง กำหนดวันละ 3 รอบ เพื่อส่งกลับให้ ศปอท. ประมวลผลไม่เกิน 2 ชั่วโมง พร้อมส่งกลับมาแจ้งธนาคารเพื่อปลดล็อกการทำธุรกรรม ซึ่งจะใช้เวลาเร็วสุด 3-4 ชั่วโมง จากเดิม 3-7 วัน เพื่อลดผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และยังป้องกันเส้นทางการเงินของมิจฉาชีพได้มีประสิทธิภาพ