นายกีรติ รัชโน ผู้ตรวจราชการกระทรวงพาณิชย์ รักษาราชการแทนอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า กระทรวงเกษตรฟิลิปปินส์ได้ออกประกาศยุติการไต่สวนการใช้มาตรการปกป้องจากการนำเข้าสินค้าข้าวที่เพิ่มขึ้น (Safeguard Measure) อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 11 ตุลาคม 2562 และล่าสุดที่ประชุมรัฐมนตรีเศรษฐกิจ (Economic Development Cluster) ฟิลิปปินส์ เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม 2562 เห็นว่าการแก้ปัญหาราคาข้าวเปลือกตกต่ำโดยการนำมาตรการปกป้องฯ มาใช้เพื่อขึ้นภาษีนำเข้าข้าวสารจากต่างประเทศ อาจส่งผลให้อัตราเงินเฟ้อเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อผู้บริโภคและประชาชนโดยรวม รัฐบาลฟิลิปปินส์จึงตัดสินใจช่วยเหลือเกษตรกรภายในประเทศที่ได้รับผลกระทบจากกฎหมายการเปิดเสรีข้าวในรูปของการให้เงินช่วยเหลือแทนการนำมาตรการปกป้องฯ มาใช้ตามข้อเสนอของกระทรวงเกษตร
เดิมฟิลิปปินส์เข้มงวดในการนำเข้าข้าวเพื่อคุ้มครองเกษตรกร โดยกำหนดให้องค์การอาหารแห่งชาติ (National Food Authority) เป็นผู้ควบคุมการนำเข้า แต่ในปี 2562 ได้เปลี่ยนเป็นการนำเข้าแบบเสรีโดยภาคเอกชน ดังนั้น จึงเป็นเหตุที่ฟิลิปปินส์จะใช้มาตรการปกป้องฯ ต่อมากระทรวงพาณิชย์โดยกรมการค้าต่างประเทศได้ส่งหนังสือเพื่อแสดงท่าทีและเหตุผลโต้แย้งของไทยต่อกาเปิดไต่สวนการใช้มาตรการปกป้องจากการนำเข้าสินค้าข้าวที่เพิ่มขึ้น (Safeguard Measure) ของฟิลิปปินส์ไปตั้งแต่ปลายเดือนกันยายน 2562
"การประกาศยุติการไต่สวนฯ และผลการประชุมคณะรัฐมนตรีเศรษฐกิจของฟิลิปปินส์ส่งสัญญาณอย่างชัดเจนว่ารัฐบาลฟิลิปปินส์จะไม่นำมาตรการปกป้องฯ มาใช้กับสินค้าข้าวสารนำเข้า ซึ่งถือเป็นข่าวดีต่อการส่งออกข้าวไทยไปยังตลาดฟิลิปปินส์ หลังจากที่อยู่ในภาวะสับสนมาตั้งแต่ต้นเดือนกันยายน เนื่องจากผู้นำเข้าฟิลิปปินส์กังวลว่าหากรัฐบาลฟิลิปปินส์บังคับใช้มาตรการปกป้องจะทำให้มีภาระอากรปกป้องเพิ่มเติมจากภาษีนำเข้าปกติเมื่อมีการนำเข้าข้าวจากต่างประเทศ ส่งผลให้เกิดการชะลอคำสั่งซื้อเพื่อดูสถานการณ์"นายกีรติ กล่าว
สำหรับแผนงานหลังจากนี้ กรมฯ มีแผนจะเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ข้าวไทยในตลาดฟิลิปปินส์ให้เป็นที่รู้จักในวงกว้างมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มข้าวพรีเมี่ยม เช่น ข้าวหอมมะลิ และข้าวไรซ์เบอรี่ ซึ่งที่ผ่านมา ไทยส่งออกข้าวไปฟิลิปปินส์เฉลี่ยปีละ 543,344 ตัน โดยใน 9 เดือนแรก (ม.ค.-ก.ย.) ของปี 2562 ปริมาณการส่งออกอยู่ที่ 297,812 ตัน ลดลง 61.65% เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี 2561 ซึ่งมีปริมาณการส่งออกอยู่ที่ 776,591 ตัน โดยข้าวที่ส่งออกไปยังตลาดฟิลิปปินส์ ส่วนใหญ่เป็นข้าวขาว 5% รองลงมาได้แก่ข้าวขาว 25% และข้าวขาว 15% ตามลำดับ