🚩*จับตาภาษีทรัมป์มีผลพรุ่งนี้! ไทยเจอ 19%/กูรูเตือนอาเซียนถูกกระทบจากภาษีสวมสิทธิ์

ประเทศทั่วโลกซึ่งเป็นคู่ค้าของสหรัฐกำลังเผชิญกับความไม่แน่นอนครั้งใหม่จากสงครามการค้าของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ซึ่งกำหนดให้ภาษีศุลกากรตอบโต้ (Reciprocal tariffs) จะเริ่มมีผลบังคับใช้ในวันพรุ่งนี้ (7 ส.ค.) โดยสินค้าส่งออกของไทยไปยังสหรัฐจะถูกเรียกเก็บภาษีศุลกากรในอัตรา 19% ขณะที่สหรัฐสามารถส่งออกสินค้าส่วนใหญ่เข้าสู่ประเทศไทยโดยปลอดภาษี (0%)

นอกจากนี้ สหรัฐจะเริ่มดำเนินมาตรการปราบปรามสินค้าที่มีการสวมสิทธิ์ หรือส่งผ่าน (transshipment) ทางประเทศที่ 3 โดยจะมีการบังคับใช้ในวันพรุ่งนี้เช่นกัน ซึ่งตามคำสั่งฝ่ายบริหารที่ปธน.ทรัมป์ลงนามเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว หากศุลกากรสหรัฐพบว่าสินค้าที่มีการนำเข้าสู่สหรัฐเป็นสินค้าสวมสิทธิ์ สินค้าดังกล่าวจะถูกเรียกเก็บภาษีในอัตรา 40% รวมทั้งบทลงโทษอื่น ๆ

แม้ว่าจีนจะเป็นเป้าหมายหลักของการกำหนดภาษีสินค้าสวมสิทธิ์ดังกล่าว แต่ผู้เชี่ยวชาญชี้ว่าประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีแนวโน้มที่จะได้รับผลกระทบอย่างหนัก เนื่องจากมีห่วงโซ่อุปทานที่เชื่อมโยงกับผู้ผลิตในจีน

ตลอดหลายปีที่ผ่านมา ผู้ผลิตในจีนได้ขยายการลงทุนมายังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างต่อเนื่องตามกลยุทธ์ "China Plus One" ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อหลีกเลี่ยงภาษีจากสหรัฐ โดยการใช้แรงงานราคาถูก และการกระจายห่วงโซ่อุปทาน โดยเฉพาะในช่วงล็อกดาวน์จากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19

ทั้งนี้ ในช่วงปี 2563-2567 การลงทุนโดยตรงจากจีนไปยัง 10 ประเทศในอาเซียนได้เพิ่มขึ้นจาก 7.1 พันล้านดอลลาร์ สู่ระดับ 1.93 หมื่นล้านดอลลาร์ ขณะที่การส่งออกจากจีนไปยังอาเซียนเพิ่มขึ้นจาก 3.85 แสนล้านดอลลาร์ สู่ระดับ 5.87 แสนล้านดอลลาร์

การเพิ่มขึ้นของการส่งออกจากจีน รวมถึงการปลอมแปลงฉลากระบุแหล่งกำเนิดของสินค้าอย่างผิดกฎหมายในบางกรณี ทำให้เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตกเป็นเป้าสายตาของรัฐบาลทรัมป์

"บริษัทต่าง ๆ ต้องใช้วัตถุดิบนำเข้าจากจีนในการผลิตสินค้าสำหรับส่งออกไปยังสหรัฐ แต่เนื่องจากมีการพัวพันกับการส่งออกสินค้าที่มีการสวมสิทธิ์ รัฐบาลทรัมป์จึงมองว่าอาเซียนคือช่องทางหลักในการหลบเลี่ยงภาษีของจีน" นายปรียังกา คิชอร์ นักเศรษฐศาสตร์จาก Asia Decoded ในสิงคโปร์กล่าว

ตัวอย่างสำคัญที่จุดชนวนความไม่พอใจของสหรัฐ คืออุตสาหกรรมผลิตแผงโซลาร์เซล โดยหลังการสอบสวนที่กินเวลานานหลายปี กระทรวงพาณิชย์สหรัฐได้ประกาศในเดือนเม.ย.ที่ผ่านมาให้เรียกเก็บภาษีนำเข้าสูงถึง 3,500% ต่อผู้ผลิตในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ถูกกล่าวหาว่าส่งออกสินค้าจีนอย่างผิดกฎหมาย ทำให้เอเชียตะวันออกเฉียงใต้กำลังเผชิญกับสถานการณ์ลำบากที่ต้องประคองความสัมพันธ์กับทั้งสหรัฐ ซึ่งเป็นตลาดส่งออกอันดับหนึ่ง และจีน ซึ่งเป็นพันธมิตรทางเศรษฐกิจที่สำคัญ ขณะที่ทางการจีนได้ขู่จะดำเนินมาตรการตอบโต้ประเทศที่ทำข้อตกลงทางการค้ากับสหรัฐที่ขัดแย้งกับผลประโยชน์ของจีน

ในเดือนพ.ค.ที่ผ่านมา มาเลเซียประกาศว่าจะไม่อนุญาตให้หน่วยงานจากภาคเอกชน เช่น หอการค้า ออกหนังสือรับรองแหล่งกำเนิดสินค้าอีกต่อไป เพื่อยืนยันความโปร่งใสในการส่งออก ขณะที่อินโดนีเซียประกาศคัดค้านการส่งออกสินค้าสวมสิทธิ์เช่นกัน

นายนิค มาร์โร นักเศรษฐศาสตร์ประจำภูมิภาคเอเชียจาก Economist Intelligence Unit กล่าวว่า ถึงแม้จะยังไม่ชัดเจนทั้งหมด แต่นโยบายของรัฐบาลสหรัฐก็มีแนวโน้มเป็นลบต่อเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างแน่นอน

"ชัดเจนว่าสหรัฐกำลังกังวลเรื่องการส่งออกสินค้าสวมสิทธิ์ และกำลังเตรียมปราบปราม ขณะที่นักลงทุน บริษัท หรือรัฐบาลที่เคยวางกลยุทธ์บนพื้นฐานของ China Plus One ตอนนี้ก็ถึงเวลาที่ต้องทบทวนใหม่ และนี่คือสิ่งที่นักลงทุนต้องพิจารณาในการวางแผนกลยุทธ์ด้วยเช่นกัน" นายมาร์โรกล่าว