โครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (UNDP) ประเมินว่า มาตรการของสหรัฐฯ ที่เก็บภาษีสินค้านำเข้า 20% สำหรับสินค้าเวียดนามตั้งแต่วันที่ 7 ส.ค. อาจทำให้เวียดนามสูญเสียมูลค่าการส่งออกไปสหรัฐฯ สูงสุดถึง 20% ซึ่งคิดเป็นมูลค่าราว 2.5 หมื่นล้านดอลลาร์ และทำให้เวียดนามกลายเป็นประเทศที่ได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุดในอาเซียน
ข้อมูลการค้าของสหรัฐฯ ระบุว่า เวียดนามเป็นผู้ส่งออกรายใหญ่อันดับ 6 ของโลกมายังสหรัฐฯ ในปีที่ผ่านมา ด้วยมูลค่าการส่งออกแตะ 1.365 แสนล้านดอลลาร์ สินค้าส่วนใหญ่ผลิตโดยโรงงานของบริษัทอเมริกันและบริษัทข้ามชาติ รวมถึงซัพพลายเออร์ของบริษัทเหล่านั้น
ฟิลิป เชลเลเกนส์ หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ประจำภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกของ UNDP เตือนว่า หากเกิดภาวะเงินเฟ้อสูงอันเนื่องมาจากภาษีนำเข้า การเรียกเก็บภาษีที่ 20% อาจฉุดมูลค่าการส่งออกเวียดนามลดลงกว่า 2.5 หมื่นล้านดอลลาร์ หรือเกือบหนึ่งในห้าของมูลค่าการส่งออกต่อปี
รายงานของ UNDP ระบุว่า เวียดนามได้รับผลกระทบหนักที่สุดในอาเซียน โดยมูลค่าการส่งออกไปสหรัฐฯ อาจลดลงสูงสุดถึง 19.2% ซึ่งเกือบสองเท่าของค่าเฉลี่ย 9.7% ของภูมิภาค ขณะที่ไทยอาจลดลง 12.7% มาเลเซีย 10.4% และอินโดนีเซีย 6.4%
นอกจากนี้ มาตรการภาษีอาจฉุด GDP เวียดนามราว 5% แม้ผลกระทบเต็มรูปแบบอาจใช้เวลาหลายปีจึงจะเห็นชัด โดย UNDP ชี้ว่า เวียดนามยังสามารถบรรเทาผลกระทบได้ด้วยการที่ผู้ส่งออกบางส่วนดูดซับต้นทุน ขยายตลาดไปยังภูมิภาคอื่น และกระตุ้นการใช้จ่ายภายในประเทศ
การประเมินของ UNDP ตั้งอยู่บนสมมติฐานที่ว่าภาระภาษีจะถูกส่งต่อไปยังผู้บริโภคในสหรัฐฯ ทั้งหมด ซึ่งจนถึงขณะนี้ยังไม่เกิดขึ้นเนื่องจากผลกระทบต่อเงินเฟ้อของสหรัฐฯ ยังอยู่ในระดับปานกลาง
นอกจากนี้ UNDP ยังไม่ได้คำนึงถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากภาษี 40% สำหรับสินค้าสวมสิทธิ์ที่ขนส่งผ่านเวียดนาม (transhipped) ซึ่งอาจส่งผลกระทบรุนแรงหากรัฐบาลสหรัฐฯ ตัดสินใจกำหนดข้อจำกัดที่เข้มงวดกับชิ้นส่วนจากต่างประเทศที่ใช้ในสินค้าส่งออก เนื่องจากสินค้าของเวียดนามพึ่งพาส่วนประกอบจากจีนในสัดส่วนที่สูง
ข้อมูลของ UNDP ยังไม่ได้รวมผลจากการยกเว้นภาษีในปัจจุบันสำหรับสินค้าอิเล็กทรอนิกส์สำหรับผู้บริโภค ซึ่งคิดเป็นประมาณ 28% ของการส่งออกทั้งหมดของเวียดนามไปยังสหรัฐฯ อย่างไรก็ตาม เชลเลเกนส์กล่าวว่า แม้รัฐบาลสหรัฐฯ จะยังคงการยกเว้นภาษีเหล่านี้ไว้ การส่งออกของเวียดนามไปยังสหรัฐฯ ก็ยังอาจลดลงถึง 1.8 หมื่นล้านดอลลาร์อยู่ดี
ข้อมูลของกรมศุลกากรเวียดนามระบุว่า มูลค่าการส่งออกไปยังสหรัฐฯ ในเดือนส.ค. ลดลง 2% จากเดือนก.ค. สู่ระดับ 1.394 หมื่นล้านดอลลาร์ โดยเฉพาะสินค้ารองเท้าที่ส่งออกลดลง 5.5%
ทั้งนี้ ธนาคารโลกปรับลดคาดการณ์การเติบโตของ GDP เวียดนามปี 2568 ลงเหลือ 6.6% จากเดิม 6.8% โดยระบุว่า ภาษีศุลกากรของสหรัฐฯ เริ่มส่งผลกระทบต่อการส่งออกของเวียดนาม