ในอดีตที่ผ่านมา การประชุมใหญ่ครั้งที่ 3 ส่วนใหญ่จะเน้นไปที่การปฏิรูป โดยในปี 2521 คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนได้ตัดสินใจดำเนินการตามนโยบายปฏิรูปและเปิดประเทศ ส่งผลให้เศรษฐกิจจีนขยายตัวอย่างรวดเร็วและสังคมโดยรวมเปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง
สำหรับการประชุมครั้งนี้ จีนกำลังอยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของการพัฒนา รวมทั้งเผชิญกับความท้าทายทั้งจากภายในและภายนอกประเทศ พรรคคอมมิวนิสต์จีนจึงมีบทบาทในตลาดมากขึ้น เนื่องจากตลาดต่างเฝ่ารอนโยบายการปฏิรูปของมหาอำนาจทางเศรษฐกิจ
สื่อต่างชาติจับตาจีนคลอดแผนปฏิรูป
หนังสือพิมพ์วอลล์สตรีท เจอร์นัล คาดว่า รัฐบาลจีนจะมีความเคลื่อนไหวในเรื่องการอำนวยความสะดวก เช่น ด้านการทำประกันและเงินฝากธนาคาร ซึ่งเป็นความเคลื่อนไหวที่ส่งเสริมระบบการเงินของจีน หลังจากที่จีนได้ผ่อนคลายการควบคุมด้านเงินทุนอย่างค่อยเป็นค่อยไป
หนังสือพิมพ์เนซาวิซิมายา กาเซตา ของรัสเซียระบุว่า คณะกรรมการ CPC จะหารือในเรื่องการเปลี่ยนแปลงจากเศรษฐกิจที่มุ่งไปที่การส่งออกไปสู่เศรษฐกิจที่มุ่งเน้นที่ผู้บริโภค รวมไปถึงการให้สิทธิ์ครัวเรือนในชนบทเป็นเจ้าของที่ดิน และอนุญาตให้เอกชนลงทุนในภาคการเงิน
นิตยสารฟอร์บสของสหรัฐระบุว่า การประชุมจะเป็นการตัดสินใจในเรื่องนโยบายเศรษฐกิจ ซึ่งจะกำหนดทิศทางสำหรับเศรษฐกิจจีนในทศวรรษหน้า
ฟอร์บสระบุว่า การประชุมดังกล่าวเป็นการประชุมใหญ่ครั้งที่ 3 ที่สำคัญที่สุดนับตั้งแต่ปี 2521 ซึ่งนายเติ้ง เสี่ยวผิง เป็นประธานการประชุมในประเด็นการเปิดตลาดและกำหนดแนวทางการปฏิรูป เนื่องจากจีนได้มาถึงจุดผกผันที่ผู้นำประเทศไม่อาจจะเพิกเฉยได้
หนังสือพิมพ์เดอะ เดลี่ เทเลกราฟ ของอังกฤษรายงานว่า การประชุมในปีนี้จะเป็นการท้าทาย “การปฏิรูปในเชิงลึก" ที่เติ้ง เสี่ยวผิง ได้นำเสนอไปเมื่อ 35 ปีก่อน และจะเป็นการผลักดันประเทศให้เปิดเสรีทางการเงินและเปลี่ยนแปลงโมเดลการขยายตัวทางเศรษฐกิจไปเป็นโมเดลที่ขยายตัวช้าลง ในทางทฤษฎี การปฏิรูปจะเป็นการเปลี่ยนแปลงในเรื่องความเชื่อมั่นด้านการลงทุนในจีนและอนุญาตให้ชาวจีนที่ทำงานหนักได้รับผลตอบแทนจากการทำงานมากขึ้น
หนังสือพิมพ์ไฟแนนเชี่ยล ไทม์ส กล่าวว่า การประชุมเป็นโอกาสที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนจะนำเสนอการปฏิรูปเศรษฐกิจ สังคม และการพัฒนาประชาธิปไตย
ไฟแนนเชี่ยล ไทม์ส ระบุว่า จีนจำเป็นตัองมีอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจที่มีคุณภาพสูงอย่างยั่งยืน และรวมไปถึงการสร้างบรรยากาศการแข่งขันที่ยุติธรรมและสมเหตุผล ซึ่งจะช่วยผ่อนคลายความขัดแย้งทางสังคมของประเทศ
นักวิชาการชี้การปฏิรูปของจีนอยู่ในช่วงเวลาที่สำคัญ
นายฉี ฟู่หลิน ประธานสถาบันปฏิรูปและพัฒนาของจีนในเขตไฮกุ ระบุว่า ความก้าวหน้าจากการปฏิรูปครั้งสำคัญนี้จะทำให้จีนมีการเติบโตอย่างยั่งยืนในอีก 10-20 ปีข้างหน้า หากไม่ทำเช่นนั้น ความเสี่ยงด้านสังคม และเศรษฐกิจที่มีเพิ่มมากขึ้นจะกลายเป็นอุปสรรคที่ใหญ่ที่สุดสำหรับจีน ซึ่งเป็นเขตเศรษฐกิจที่ใหญ่สุดเป็นอันดับ 2 ของโลก
เขาระบุว่า "การปฏิรูปกลายเป็นกุญแจสำคัญสู่การเปิดโอกาสทางการพัฒนาในอนาคตของจีน"
นายฉีกล่าวต่อว่า "การปฏิรูปเศรษฐกิจควรจะมุ่งเป้าไปที่การทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาล และตลาดเป็นไปอย่างชัดเจน เพื่อกระตุ้นความคึกคักให้กับตลาด เราควรเปลี่ยนเป้าหมายในอดีตจากผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) มาเป็นการพัฒนาอย่างยั่งยืน และเสมอภาค"
ความสำเร็จครั้งสำคัญที่สุดของการปฏิรูปประเทศจีนเมื่อกว่า 35 ปีก่อน กลายเป็นหนทางสู่การตอบสนองความต้องการของประชาชนจำนวนมากของจีน
แนวทางการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ
แถลงการณ์ของพรรคคอมมิวนิสต์ระบุว่า จุดประสงค์โดยทั่วไปของการปฏิรูปคือการปรับปรุงและพัฒนาสังคมที่เป็นแบบเฉพาะของจีน และยกระดับความทันสมัยของระบบการปกครองและศักยภาพของประเทศ โดยการบริหารงานของรัฐบาลจะเป็นการบริหารจากระดับบนสู่ระดับล่าง ในขณะที่การปกครองจะให้ความสำคัญกับจากระดับล่างมาสู่ระดับบนและรวมทุกระดับเข้าดั้วยกัน เพื่อให้สาธารณชนมีส่วนร่วมมากขึ้น
ในขณะเดียวกัน จีนจะกำหนดทีมงานส่วนกลางเพื่อทำหน้าที่กำหนดการปฏิรูป ทีมงานดังกล่าวจะรับผิดชอบในเรื่องการออกแบบพื้นฐานการปฏิรูปโดยทั่วไป รวมถึงการประสานงานในเรื่องการปฏิรูป การผลักดันการปฏิรูปโดยรวม และกำกับดูและการดำเนินการตามแผนปฏิรูป
กลุ่มผู้นำด้านการปฏิรูปดังกล่าวจะต้องตระหนักถึงความเร่งด่วน และรับประกันการปฏิรูปและดำเนินการตามนโยบายปฏิรูปอย่างมีประสิทธิภาพ และตลาดควรจะมีบทบาทที่สำคัญในการจัดสรรทรัพยากร
ตลาดมีบทบาทขั้นพื้นฐานต่อการการปฏิรูปจีนมาตั้งแต่ปี 2535 ซึ่งเป็นปีที่จีนตัดสินใจกำหนดนโยบายเศรษฐกิจที่มุ่งไปที่สังคมตลาด
การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้จะไม่เป็นเพียงแค่นโยบายที่สวยหรูบนกระดาษเท่านั้น และที่สำคัญไปกว่านั้นก็คือการยกระดับการปฏิรูปตลาดของประเทศและการให้ความสำคัญกับอำนาจของตลาด ซึ่งหมายถึงตลาดจะมีบทบาทต่อการกำหนดนโยบายของรัฐบาลมากกว่าที่รัฐบาลจะควบคุมตลาด
แถลงการณ์ระบุว่า การตัดสินใจส่งเสริมความเสมอภาคในสังคม ความยุติธรรม และความสุขสมบูรณ์ของประชาชนคือจุดเริ่มต้นและวัตถุประสงค์ของการปฏิรูปเชิงลึกในครั้งนี้ ซึ่งจะเป็นแนวทางในการแก้ปัญหาของประเทศต่อไป
ทั้งนี้ ไม่ว่าจีนพรรคคอมมิวนิสต์จีนจะเริ่มต้นการปฏิรูปอย่างไร ตลาดจีนก็ได้เปลี่ยนแปลงไปจากโฉมหน้าในอดีตแล้วอย่างสิ้นเชิง ดังจะเห็นได้จากการที่จีนเป็นตลาดออนไลน์ที่ใหญ่ที่สุดในโลกและได้กลายมาเป็นหนึ่งในหัวใจที่สำคัญของเศรษฐกิจของประเทศไปแล้ว ขณะที่ภาคเอกชนของจีนมีสัดส่วน 80% ของการจ้างงานในเขตเมืองและ 90% ของการสร้างตำแหน่งงานใหม่ของประเทศ
คอลัมน์ In Focus เชื่อว่า การประชุมจะนำไปสู่การพลิกโฉมประเทศของจีนซึ่งนับวันยิ่งมีบทบาทที่โดดเด่นในเวทีโลกมากขึ้น แต่คงจะเป็นไปในรูปแบบที่ค่อยเป็นค่อยไป เพราะจากแถลงการณ์ที่มีการเผยแพร่ภายหลังการประชุมก็เรียกว่าทำให้นักลงทุนในตลาดต่างๆผิดหวังไปตามๆกัน เนื่องจากแถลงการณ์ยังไม่ได้ให้รายละเอียดของนโยบายในการปฏิรูปที่ชัดเจน งานนี้ คงจะต้องรอดูต่อไป