ศาลสหรัฐฯ มีคำตัดสินครั้งสำคัญในคดีต่อต้านการผูกขาดเมื่อวานนี้ (2 ก.ย.) โดยอนุญาตให้กูเกิล (Google) ไม่ต้องขายธุรกิจเบราว์เซอร์ Chrome และสามารถจ่ายเงินให้แอปเปิ้ล (Apple) ต่อไปได้ตามข้อตกลงเดิม แต่มีคำสั่งให้ต้องแชร์ข้อมูลการค้นหาแก่บริษัทคู่แข่ง เพื่อส่งเสริมการแข่งขันในตลาดเสิร์ชออนไลน์
คำตัดสินของผู้พิพากษาเขต อมิต เมห์ตา ส่งผลให้หุ้นของอัลฟาเบท (Alphabet) บริษัทแม่ของกูเกิล พุ่งขึ้นกว่า 7% ในการซื้อขายนอกเวลาทำการ ขณะที่หุ้นแอปเปิ้ลปรับตัวขึ้น 3% เนื่องจากนักลงทุนสบายใจขึ้นว่า ข้อตกลงมูลค่ามหาศาลระหว่างสองบริษัท ซึ่งนักวิเคราะห์จากมอร์แกน สแตนลีย์ (Morgan Stanley) ประเมินไว้ที่ปีละ 2 หมื่นล้านดอลลาร์นั้น จะไม่ถูกยกเลิกแล้ว
นอกจากนี้ ผู้พิพากษายังอนุญาตให้กูเกิลสามารถเก็บรักษาระบบปฏิบัติการ Android ไว้ได้ ซึ่งทั้ง Chrome และ Android ถือเป็นหัวใจสำคัญในธุรกิจโฆษณาออนไลน์ที่สร้างรายได้มหาศาลให้แก่บริษัท
คำตัดสินดังกล่าวเป็นผลสืบเนื่องจากการต่อสู้ทางกฎหมายที่ยาวนานถึง 5 ปี ระหว่างกูเกิลกับหน่วยงานกำกับดูแลของสหรัฐฯ ซึ่งตั้งคำถามต่อการครองตลาดของกลุ่มบริษัทบิ๊กเทคมาโดยตลอด โดยเมื่อปีที่แล้ว ผู้พิพากษาเมห์ตาได้วินิจฉัยว่า กูเกิลมีพฤติกรรมผูกขาดตลาดการค้นหาและโฆษณาออนไลน์อย่างผิดกฎหมายจริง
อย่างไรก็ดี ในการกำหนดมาตรการเยียวยา ผู้พิพากษาเมห์ตาระบุว่าเขาใช้ "ความถ่อมตน" ในการพิจารณา โดยให้เหตุผลว่าการเข้ามาของบริษัท AI ได้สร้างการแข่งขันในรูปแบบใหม่ขึ้นมา นับตั้งแต่คดีนี้เริ่มต้นขึ้น
"ศาลถูกขอให้มองอนาคตผ่านลูกแก้วคริสตัล ซึ่งไม่ใช่ความถนัดของผู้พิพากษา" เมห์ตาเขียนในคำตัดสิน พร้อมเสริมว่า "เม็ดเงินที่ไหลเข้าสู่แวดวงนี้และความรวดเร็วของมันช่างน่าทึ่ง" เขามองว่าบรรดาบริษัท AI ในปัจจุบันอยู่ในสถานะที่พร้อมจะแข่งขันกับกูเกิลได้ดีกว่าที่เคยมีมาในรอบหลายทศวรรษ
ผู้พิพากษาเมห์ตาให้เหตุผลว่า การเติบโตของ AI โดยเฉพาะ ChatGPT ของโอเพนเอไอ (OpenAI) ได้กลายเป็นภัยคุกคามต่อความเป็นเจ้าตลาดของเสิร์ชเอนจินแบบดั้งเดิม ดังนั้น การสั่งห้ามข้อตกลงจ่ายเงินระหว่างกูเกิลกับแอปเปิ้ลจึงยิ่งมีความจำเป็นน้อยลง
แม้การที่ไม่ต้องขายธุรกิจหลักอย่าง Chrome และ Android จะเป็นข่าวดีสำหรับนักลงทุน แต่เงื่อนไขที่บังคับให้กูเกิลต้องแชร์ข้อมูลแก่คู่แข่ง ก็อาจเป็นความเสี่ยงในระยะยาว โดยหากบริษัท AI สามารถเข้าถึงข้อมูลดังกล่าวได้ ก็จะช่วยเร่งการพัฒนาแชตบอตและเสิร์ชเอนจินของตนเองให้ทรงประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
ด้านหน่วยงานกำกับดูแลของสหรัฐฯ กำลังพิจารณาขั้นตอนต่อไป ตามที่ เกล สเลเตอร์ ผู้ช่วยอัยการสูงสุดระบุผ่านแพลตฟอร์มเอ็กซ์ ส่วนกูเกิลได้แสดงความกังวลผ่านบล็อกโพสต์ว่า "การแชร์ข้อมูลจะส่งผลกระทบต่อผู้ใช้และความเป็นส่วนตัว" และกำลังตรวจสอบคำตัดสินอย่างละเอียด
ทั้งนี้ กูเกิลเคยประกาศก่อนหน้านี้ว่ามีแผนจะยื่นอุทธรณ์ ซึ่งหมายความว่ากระบวนการทางกฎหมายอาจยืดเยื้อต่อไปอีกหลายปี และมีความเป็นไปได้สูงที่คดีจะสิ้นสุดที่ศาลฎีกา