ทีโดรส อัดฮานอม กีบรีเยซุส ผู้อำนวยการใหญ่ขององค์การอนามัยโลก (WHO) เสนอขึ้นภาษีสุขภาพกับสินค้าอุปโภคบริโภคบางรายการเพื่อเพิ่มรายได้ให้เพียงพอต่อการอุดช่องว่างเงินทุนด้านสุขภาพทั่วโลก พร้อมเรียกร้องให้มีการลงทุนภายในประเทศมากขึ้น และการปฏิรูปธรรมาภิบาลเพื่อสร้างระบบสุขภาพที่มีความยืดหยุ่นในแอฟริกา
กีบรีเยซุสกล่าวถึงเรื่องดังกล่าวในการประชุมสุดยอดอธิปไตยด้านสุขภาพแห่งแอฟริกา (Africa Health Sovereignty Summit) ณ กรุงอักกรา เมืองหลวงของประเทศกานา โดยระบุว่า การจัดหาเงินทุนด้านสุขภาพไม่สามารถหารือนอกบริบทเศรษฐกิจในวงกว้างได้ พร้อมชี้ว่า แอฟริกาเสียเปรียบในเรื่องโครงสร้างเศรษฐกิจ เพราะประสบกับความสูญเสียมากกว่าที่ได้รับความช่วยเหลือ ซึ่งทำให้การจัดหาเงินทุนด้านสุขภาพในทวีปนี้เป็นเรื่องยากยิ่ง
ทั้งนี้ กีบรีเยซุสได้ยกตัวอย่างจากปี 2566 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่แอฟริกาได้รับความช่วยเหลือมูลค่า 7.4 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ แต่กลับสูญเสียถึง 9.0 หมื่นล้านดอลลาร์จากการไหลออกทางการเงินที่ผิดกฎหมาย และ 5.5 หมื่นล้านดอลลาร์จากการยกเว้นภาษีนิติบุคคล
"ทางออกที่สมเหตุสมผลประการหนึ่งคือภาษีสุขภาพ การขึ้นราคาสินค้าอันตราย เช่น ยาสูบ แอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลในอัตรา 50% อาจสร้างรายได้เพิ่มขึ้น 3.7 ล้านล้านดอลลาร์ทั่วโลกภายในห้าปี และช่วยชีวิตผู้คนได้หลายล้านชีวิต นอกเหนือจากการปฏิรูปภายในประเทศแล้ว การเปลี่ยนแปลงระดับโลกยังเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง" กีบรีเยซุสกล่าวเมื่อพิจารณาถึงแอฟริกา เกเบรเยซุสกล่าวว่า ทวีปนี้ต้องการผู้นำที่จะมองเห็นโอกาสในวิกฤต พร้อมยกย่องประธานาธิบดีจอห์น ดรามานี มาฮามา ของกานา จากความเป็นผู้นำในการพยายามสร้างโครงสร้างการกำกับดูแลด้านสุขภาพระดับโลกขึ้นใหม่ และหยิบยกประเด็นด้านสุขภาพที่แอฟริกากำลังเผชิญอยู่มาเป็นประเด็นสำคัญ
หลายฝ่ายคาดว่า การประชุมสุดยอดครั้งนี้จะมีการลงมติรับแผนริเริ่มอักกรา (Accra Initiative) ซึ่งเป็นแผนงานที่ชัดเจนและเน้นการลงมือปฏิบัติจริง โดยกำหนดเกณฑ์มาตรฐานใหม่ หลักการร่วมกัน และลำดับความสำคัญที่ชัดเจนสำหรับการปฏิรูปการกำกับดูแลด้านสุขภาพระดับโลก