เมื่อวันที่ ๑๘ - ๒๒ กันยายน ๒๕๖๑ กระทรวงการต่างประเทศ โดยกรมอเมริกาและแปซิฟิกใต้ กรมศิลปากร โดยพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเชียง และคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ร่วมกับสถาบันโบราณคดีภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Institute for Southeast Asian Archaeology - ISEAA) ของสหรัฐอเมริกา ได้ดำเนินโครงการส่งเสริมความร่วมมือด้านโบราณคดีไทย - สหรัฐอเมริกา ที่กรุงเทพฯ และจังหวัดอุดรธานี เพื่อสานต่อความร่วมมือระหว่าง ๒ ประเทศ ในส่วนของแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง โดยกิจกรรมนี้เป็นส่วนหนึ่งของการฉลองครบรอบ ๑๘๕ ปีแห่งความสัมพันธ์ทางการทูตไทย - สหรัฐอเมริกา ในปี ๒๕๖๑
กระทรวงการต่างประเทศ และกรมศิลปากร ได้เชิญ ดร. Joyce White ผู้อำนวยการ ISEAA และผู้เชี่ยวชาญด้านบ้านเชียงซึ่งเป็นที่ยอมรับระดับโลก พร้อมด้วย ดร. Marie-Claude Boileau ผู้เชี่ยวชาญด้านเครื่องปั้นดินเผา จากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย มาเป็นวิทยากรพิเศษในกิจกรรมสำคัญ ได้แก่ การบรรยายพิเศษ หัวข้อ “บทเรียนจากบ้านเชียงในการแก้ไขปัญหาโลก” โดย ดร. White เมื่อวันที่ ๑๙ กันยายน ๒๕๖๑ ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร และการสัมมนาวิชาการเกี่ยวกับองค์ความรู้ใหม่จากการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับบ้านเชียง เมื่อวันที่ ๒๐ - ๒๑ กันยายน ๒๕๖๑ ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี
กิจกรรมได้รับความสนใจอย่างมากจากหน่วยงานด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี อาจารย์และนักศึกษา ผู้ประกอบอาชีพด้านการท่องเที่ยว สื่อมวลชน และประชาชนทั่วไป ผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้รับทราบเกี่ยวกับองค์ความรู้ใหม่ ๆ และนวัตกรรมในการศึกษาวิจัยแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง โดยเฉพาะการใช้แนวทางพหุสาขา (multidisciplinary approach) อาทิ โบราณโลหะวิทยา พฤกษศาสตร์โบราณคดี ซึ่งช่วยเพิ่มมิติการเรียนรู้เข้าใจที่กว้างและลึกซึ้งยิ่งขึ้นเกี่ยวกับวิถีชีวิต สังคม วัฒนธรรมของผู้คนที่อาศัยในพื้นที่บ้านเชียงและบริเวณใกล้เคียงเมื่อกว่า๕,๐๐๐ ปีก่อน และยังได้รับทราบความสำคัญของความสัมพันธ์ที่ยาวนานและใกล้ชิดระหว่างภาคประชาชนไทย - สหรัฐอเมริกา ในการขับเคลื่อนความร่วมมือระหว่างสองประเทศ ซึ่งความร่วมมือในการขุดค้นแหล่งโบราณคดีบ้านเชียงเมื่อปี ๒๕๑๗ – ๒๕๑๘ ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการศึกษาวิจัยโบราณคดียุคใหม่ในไทยและเอเชียอาคเนย์ และได้ขยายผลจนนำไปสู่การขึ้นทะเบียนแหล่งโบราณคดีบ้านเชียงเป็นมรดกโลกแห่งที่ ๔ ของไทย เมื่อปี ๒๕๓๕
กระทรวงการต่างประเทศได้จัดแสดงข้อมูลเกี่ยวกับการเสด็จพระราชดำเนินยังพื้นที่ขุดสำรวจ แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เมื่อปี ๒๕๑๕ ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณซึ่งทรงมีพระราชปรารภย้ำความสำคัญของการร่วมศึกษาวิจัยเชิงวิทยาศาสตร์ระหว่างหน่วยงานไทยกับต่างประเทศเพื่อพัฒนาองค์ความรู้ด้านวิชาการและเผยแพร่ข้อมูลพร้อมจิตสำนึกอนุรักษ์ให้ชาวบ้านในพื้นที่และผู้มาเยี่ยมชม ซึ่งพระมหากรุณาธิคุณนี้ถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของสายสัมพันธ์ไทย - สหรัฐอเมริกา ที่ผูกโยงผ่านเรื่องโบราณคดีบ้านเชียงมาจนถึงปัจจุบัน และความร่วมมือระหว่างสองประเทศที่จะร่วมอนุรักษ์รักษามรดกโลกแห่งนี้สืบต่อไป
ที่มา: กองการสื่อมวลชน กรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ