1. การผลิต
ภาวะการผลิตเยื่อกระดาษ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2552 มีค่าดัชนีผลผลิต 114.7 เมื่อเทียบกับ ไตรมาสก่อนเพิ่มขึ้นร้อยละ 11.2 ในส่วนของภาวะการผลิตกระดาษแข็ง และกระดาษคราฟท์ มีค่าดัชนีผลผลิต 130.4 และ 129.5 ตามลำดับ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนเพิ่มขึ้นเช่นเดียวกันกับค่าดัชนีผลผลิตเยื่อกระดาษ ซึ่งสอดคล้องกับอัตราการใช้กำลังการผลิตเยื่อกระดาษ และกระดาษทั้ง 2 ประเภทที่เพิ่มขึ้น(ตารางที่ 1 และตารางที่ 2) เนื่องจากการที่ผู้บริโภคทั้งในประเทศและต่างประเทศมีแนวโน้มความต้องการผลิตบรรจุภัณฑ์กระดาษเพิ่มขึ้นเพื่อใช้สำหรับห่อหุ้ม บรรจุสินค้า หรือปกป้องความเสียหายจากการขนส่งเคลื่อนย้ายสินค้าในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เพื่อเตรียมรองรับเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ ประกอบกับการออกมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจของแต่ละประเทศ สำหรับภาวะการผลิตกระดาษพิมพ์เขียน และกระดาษลูกฟูก มีค่าดัชนีผลผลิต 119.8 และ 163.7 เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนลดลง นอกจากนี้ หากเปรียบเทียบภาวะการผลิตเยื่อกระดาษ และกระดาษทุกประเภทกับไตรมาสเดียวกันของปี 2551 และในช่วง 9 เดือนของปี 2552 กับช่วง 9 เดือนของปีก่อน ส่วนใหญ่ลดลง สอดคล้องกับอัตราการใช้กำลังการผลิตเยื่อกระดาษและกระดาษที่ลดลงด้วยเช่นกัน เป็นผลจากภาวะเศรษฐกิจทั้งในประเทศและต่างประเทศชะลอตัวทั่วโลกส่งผลให้กำลังซื้อของผู้บริโภคชะลอตัวตาม แม้ว่าราคาเยื่อกระดาษ และกระดาษจะลดลงจากช่วงเดียวกันของปีก่อน
2. การนำเข้าและการส่งออก
2.1 การนำเข้า
ภาวะการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ และกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2552 มีมูลค่า 125.0 และ 292.5 ล้านเหรียญสหรัฐ ตามลำดับ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนเพิ่มขึ้นร้อยละ 49.3 และ 19.0 ตามลำดับ (ตารางที่ 3) และเมื่อพิจารณาในส่วนปริมาณการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ และกระดาษ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนเพิ่มขึ้นในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการนำเข้า(ตารางที่ 4) เนื่องจากมีปัจจัยบวกจากเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ที่ใกล้จะมาถึง ส่งผลให้มีการเตรียมวัตถุดิบเพื่อรองรับการจัดพิมพ์ปฏิทิน สมุดบันทึก การ์ดอวยพร กระดาษห่อของขวัญ และอื่น ๆ โดยมีการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษจากแคนาดา สหรัฐอเมริกา และญี่ปุ่น ในส่วนกระดาษนำเข้าจากญี่ปุ่น สิงคโปร์ และจีน
อย่างไรก็ตาม เมื่อเทียบมูลค่าการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ และกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษกับไตรมาสเดียวกันของปี 2551 และช่วง 9 เดือนของปี 2552 กับช่วง 9 เดือนของ ปีก่อนลดลงในทิศทางเดียวกันกับปริมาณการนำเข้า โดยมีสาเหตุมาจากภาวะเศรษฐกิจในประเทศและต่างประเทศชะลอตัว ทำให้การนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ และกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษชะลอตัวตามภาวะเศรษฐกิจ
ภาวะการนำเข้าสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2552 มีมูลค่า 35.4 ล้านเหรียญสหรัฐ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนลดลง ร้อยละ 12.6 และเมื่อเทียบกับไตรมาสเดียวกันของปี 2551 และช่วง 9 เดือนของปี2552 กับช่วง 9 เดือนของปีก่อนลดลงเช่นเดียวกัน (ตารางที่ 3) ซึ่งหากพิจารณาในส่วนปริมาณการนำเข้าสิ่งพิมพ์ลดลงในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการนำเข้า (ตารางที่ 4) เนื่องจากผู้บริโภคลดค่าใช้จ่ายสำหรับการซื้อสิ่งพิมพ์ฟุ่มเฟือย อาทิ ภาพพิมพ์ ภาพถ่าย และอื่น ๆ จากภาวะเศรษฐกิจที่ยังคงชะลอตัว
2.2 การส่งออก
ภาวะการส่งออกกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ และสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2552 มีมูลค่า 319.5 และ 409.2 ล้านเหรียญสหรัฐ ตามลำดับ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนเพิ่มขึ้นร้อยละ 3.2 และ 42.3 ตามลำดับ ซึ่งมีทิศทางเดียวกันกับปริมาณการส่งออกที่เพิ่มขึ้น (ตารางที่ 5 และตารางที่ 6)จากการขยายตัวของการส่งออกกระดาษพิมพ์เขียนไปญี่ปุ่น กระดาษคราฟท์ไปสิงคโปร์ และกระดาษแข็งไปเกาหลีใต้ เพื่อเตรียมรองรับเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ สำหรับสิ่งพิมพ์มีการขยายตัวของการส่งออกไปฮ่องกงอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะสิ่งพิมพ์ประเภทไปรษณียากร อากรแสตมป์ กระดาษที่มีตราแสตมป์ และใบหุ้น
อย่างไรก็ตาม หากเปรียบเทียบมูลค่าการส่งออกกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ และสิ่งพิมพ์ในช่วง 9 เดือนของปี 2552 กับช่วง 9 เดือนของปีก่อนลดลง ร้อยละ 15.6 และ 2.1 ตามลำดับ สอดคล้องกับปริมาณการส่งออกที่ลดลงเช่นกัน เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจของประเทศคู่ค้าที่สำคัญชะลอตัว อาทิ เวียดนาม มาเลเซีย และเกาหลีใต้
3. สรุปและแนวโน้ม
ภาวะการผลิต การนำเข้า และการส่งออกอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ในไตรมาสนี้ ส่วนใหญ่ขยายตัวเพิ่มขึ้นจากไตรมาสก่อนเป็นผลมาจาก ปัจจัยสนับสนุน คือ การเตรียมรองรับเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ ซึ่งต้องมีการจัดพิมพ์ปฏิทิน สมุดบันทึก การ์ดอวยพร กระดาษห่อของขวัญและอื่น ๆ แต่เมื่อเปรียบเทียบในช่วง 9 เดือนของ ปี 2552 กับช่วงเดียวกันของปีก่อนทั้งภาวะการผลิต การนำเข้า และการส่งออกอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ ปรับตัวลดลง เนื่องจาก ภาวะเศรษฐกิจทั้งภายในประเทศและต่างประเทศชะลอตัวทั่วโลก ทำให้ผู้บริโภคมีพฤติกรรมระมัดระวังการใช้จ่ายมากขึ้น ส่งผลให้กำลังซื้อลดลง
สำหรับแนวโน้มของภาวะอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสที่ 4 ของปี 2552 คาดว่า จะทรงตัวจากไตรมาสก่อน โดยคาดว่า ในช่วงต้นไตรมาสจะยังคงมีคำสั่งซื้อจากทั้งในประเทศและต่างประเทศเพิ่มขึ้น เพื่อรองรับเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ แต่แนวโน้มมูลค่าสินค้าอาจลดลง จากราคาวัตถุดิบ ได้แก่ เยื่อกระดาษ กระดาษ และเชื้อเพลิง ลดลง และมีการแข่งขันด้านราคาเพิ่มขึ้น โดยมีปัจจัยฃสนับสนุนทางด้านเศรษฐกิจจากผลการดำเนินงานตามมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจของภาครัฐ ประกอบกับการฟื้นตัวของเศรษฐกิจในประเทศและคู่ค้าหลักของไทย อย่างไรก็ตาม ยังคงมีปัจจัยเสี่ยงด้านเสถียรภาพทางการเมืองภายในที่อาจส่งผลต่อความเชื่อมั่นของผู้บริโภคและนักลงทุนลดลง
ตารางที่ 1 ดัชนีผลผลิตเยื่อกระดาษ และกระดาษ
ดัชนีผลผลิต ไตรมาส 2551(ม.ค. - ก.ย.) 2552 (ม.ค. - ก.ย.)
3/2551 2/2552 3/2552
เยื่อกระดาษ 141.3 103.1 114.7 141.4 105.0
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 11.2
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 18.8 - 25.7
กระดาษพิมพ์เขียน 126.8 122.0 119.8 127.5 116.3
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน - 1.8
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 5.5 - 8.7
กระดาษแข็ง 135.9 119.8 130.4 134.1 118.1
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 8.9
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 4.1 - 11.9
กระดาษคราฟท์ 124.7 120.6 129.5 134.4 119.9
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 7.4
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 3.9 - 10.8
กระดาษลูกฟูก 201.9 171.8 163.7 204.7 163.1
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน - 4.8
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 18.9 - 20.3
ที่มา : ศูนย์สารสนเทศเศรษฐกิจอุตสาหกรรม สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม
ตารางที่ 2 อัตราการใช้กำลังการผลิตเยื่อกระดาษ และกระดาษ
ดัชนีอัตราการใช้กำลังการผลิต ไตรมาส 2551(ม.ค. - ก.ย.) 2552(ม.ค. - ก.ย.)
3/2551 2/2552 3/2552
เยื่อกระดาษ 76.2 55.6 61.9 76.3 56.7
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 11.2
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 18.8 - 25.7
กระดาษพิมพ์เขียน 81.6 78.6 77.2 82.3 74.9
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน - 1.8
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 5.5 - 8.9
กระดาษแข็ง 70.3 64.1 69.8 69.4 63.3
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 8.9
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 0.8 - 8.9
กระดาษคราฟท์ 78.2 75.7 81.2 84.4 75.2
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 7.2
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 3.8 - 11.0
กระดาษลูกฟูก 62.1 52.9 50.4 63.0 50.2
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน - 4.8
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 18.9 - 20.3
ที่มา : ศูนย์สารสนเทศเศรษฐกิจอุตสาหกรรม สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม
ตารางที่ 3 มูลค่าการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ สิ่งพิมพ์หน่วย : ล้านเหรียญสหรัฐ
ผลิตภัณฑ์ ไตรมาส 2551(ม.ค. - ก.ย.) 2552 (ม.ค. - ก.ย.)
3/2551 2/2552 3/2552
เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ 201.2 83.7 125.0 552.9 282.3
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 49.3
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 37.9 - 48.9
กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 347.8 245.8 292.5 1,012.0 807.0
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 19.0
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 15.9 - 20.3
สิ่งพิมพ์ 70.7 40.5 35.4 209.7 145.2
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน - 12.6
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 49.9 - 30.8
ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
ตารางที่ 4 ปริมาณการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ สิ่งพิมพ์หน่วย : พันตัน
ผลิตภัณฑ์ ไตรมาส 2551 (ม.ค. - ก.ย.) 2552 (ม.ค. - ก.ย.)
3/2551 2/2552 3/2552
เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ 518.9 298.5 427.1 1,437.8 1,035.0
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 43.1
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 17.7 - 28.0
กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 215.2 161.4 194.0 662.1 531.0
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 20.2
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 9.9 - 19.8
สิ่งพิมพ์ 3.5 2.9 2.9 12.2 8.9
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 0.0
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 17.1 - 27.0
ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
ตารางที่ 5 มูลค่าการส่งออกเยื่อกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ หนังสือและสิ่งพิมพ์หน่วย : ล้านเหรียญสหรัฐ
ผลิตภัณฑ์ ไตรมาส 2551(ม.ค. - ก.ย.) 2552(ม.ค. - ก.ย.)
3/2551 2/2552 3/2552
เยื่อกระดาษ 17.2 14.7 14.2 91.1 55.0
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน - 3.4
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 17.4 - 39.6
กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 356.7 309.5 319.5 1,051.1 887.4
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 3.2
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 10.4 - 15.6
หนังสือและสิ่งพิมพ์ 344.9 287.5 409.2 1,102.4 1,079.5
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 42.3
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 18.6 - 2.1
ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
ตารางที่ 6 ปริมาณการส่งออกเยื่อกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ หนังสือและสิ่งพิมพ์หน่วย : พันตัน
ผลิตภัณฑ์ ไตรมาส 2551(ม.ค. - ก.ย.) 2552(ม.ค. - ก.ย.)
3/2551 2/2552 3/2552
เยื่อกระดาษ 26.5 42.3 36.4 143.0 146.4
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน - 13.9
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 37.4 2.4
กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 306.4 330.8 336.4 946.7 924.4
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 1.7
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 9.8 - 2.4
หนังสือและสิ่งพิมพ์ 7.8 3.3 5.6 18.9 13.5
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 69.7
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน - 28.6 - 28.6
ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
--สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร--