ทริสเรทติ้งยืนยันอันดับเครดิตองค์กรของสหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (สอ.รพ.) ที่ระดับ “BBB+” ด้วยแนวโน้ม “Stable” หรือ “คงที่” โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงสถานะของ สอ.รพ. ในการเป็นผู้ให้บริการทางการเงินแก่สมาชิกสหกรณ์ซึ่งเป็นข้าราชการหรือลูกจ้างประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อันดับเครดิตยังได้รับแรงหนุนจากสถานะทางเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจในฐานะเป็นหน่วยงานราชการ ตลอดจนคุณภาพที่ดีของสินเชื่อ และความสามารถของคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. ซึ่งสร้างผลประกอบการทางการเงินในระดับที่น่าพอใจ สิทธิพิเศษทางกฎหมายที่ให้แก่สหกรณ์ออมทรัพย์ช่วยให้ สอ.รพ. มีคุณภาพสินเชื่อที่ดี อีกทั้งยังมีความได้เปรียบในการแข่งขันเหนือสถาบันการเงินทั่วไปด้วย อย่างไรก็ตาม ความแข็งแกร่งของ สอ.รพ. ลดทอนลงบางส่วนจากนโยบายเชิงรุกในการระดมเงินทุนที่ค่อนข้างพึ่งพิงเงินฝากจากสมาชิกสมทบและจากสหกรณ์อื่น รวมถึงความเสี่ยงที่ต้องพึ่งพิงบุคคลสำคัญเพียงรายเดียวในคณะผู้บริหาร และโครงสร้างเงินทุนที่ค่อนข้างอ่อนแอเมื่อเทียบกับสหกรณ์ขนาดใหญ่ที่ก่อตั้งมานาน นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบที่มีแนวโน้มจะเกิดขึ้นซึ่งอาจจะลดทอนสิทธิพิเศษต่างๆ ที่สหกรณ์ออมทรัพย์ได้รับอยู่ในปัจจุบันก็เป็นปัจจัยกดดันต่ออันดับเครดิตด้วยเช่นกัน
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงการคาดการณ์ว่า สอ.รพ. จะสามารถรักษาฐานเงินฝากและมีผลประกอบการที่สามารถสร้างผลตอบแทนให้แก่สมาชิกสามัญได้ในระดับที่น่าพอใจ
แนวโน้มการปรับเพิ่มอันดับเครดิตมีค่อนข้างจำกัดจากกรอบการดำเนินงานและการควบคุมของกระบวนการสหกรณ์ออมทรัพย์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ในทางตรงกันข้าม นโยบายดำเนินงานและการเงินในเชิงรุกของ สอ.รพ. หรือการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบจากทางการที่จะลดทอนสิทธิพิเศษของสหกรณ์ออมทรัพย์ก็อาจมีผลกระทบในเชิงลบต่ออันดับเครดิตของ สอ.รพ. ได้
สอ.รพ. ก่อตั้งในปี 2545 เพื่อให้เป็นสหกรณ์ออมทรัพย์สำหรับบุคลากรของโรงพยาบาลตำรวจ สอ.รพ. ให้บริการแก่สมาชิกด้วยบริการทางการเงินที่จำกัดเฉพาะการรับฝากเงินและการให้เงินกู้ สหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไปมีข้อได้เปรียบเหนือกว่าสถาบันการเงินอื่น ๆ จากการได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี โดยสหกรณ์และสมาชิกจะได้รับการยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภท นอกจากนี้ เงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญซึ่งมีคุณภาพเครดิตที่ค่อนข้างดีนั้นก็ยังเป็นผลจากการให้กู้ภายใต้ข้อตกลงกับนายจ้างหรือหน่วยงานต้นสังกัดซึ่งเป็นหลักปฏิบัติโดยทั่วไปของสหกรณ์ออมทรัพย์ด้วยเช่นกัน การชำระคืนเงินกู้ใช้วิธีหักจากเงินเดือนของสมาชิกสามัญตามกฎหมายสหกรณ์ออมทรัพย์ นอกเหนือจากภาระหนี้ที่มีตามกฎหมายเฉพาะต่าง ๆ แล้ว สหกรณ์ยังมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ ด้วย สิทธิประโยชน์ด้านกฎหมายช่วยลดความเสี่ยงด้านเครดิตของเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญของสหกรณ์และยังช่วยดำรงกระแสเงินสดรับจากการชำระคืนเงินกู้แก่สหกรณ์ด้วยอีกส่วนหนึ่ง นอกจากนี้ คุณภาพเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจ รวมถึงความมั่นคงในหน้าที่การงานของสมาชิกในฐานะเป็นข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่ประจำของหน่วยงานราชการยังช่วยให้จำนวนสมาชิกสามัญของสหกรณ์มีเสถียรภาพด้วย ทั้งนี้ จำนวนสมาชิกที่มีเสถียรภาพจะช่วยเพิ่มทุนให้แก่สหกรณ์จากการที่สมาชิกสามัญมีภาระผูกพันรายเดือนที่จะต้องซื้อหุ้นของสหกรณ์เพิ่มเติมทุกเดือน
สินทรัพย์ของ สอ.รพ. เติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยเพิ่มขึ้นจาก 3,635 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2554 (สิ้นสุด 30 กันยายน) เป็น 9,265 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2558 สินทรัพย์รวมของ สอ.รพ. เพิ่มขึ้นอย่างมากเป็น 14,909 ล้านบาท ณ สิ้นเดือนมิถุนายน 2559 สอ.รพ.จัดเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์ที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งหมดประมาณ 1,400 แห่ง และถูกจัดอันดับอยู่ใน 100 อันดับแรกของสหกรณ์ออมทรัพย์
เฉพาะข้าราชการและเจ้าหน้าที่ประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเท่านั้นที่สามารถเป็นสมาชิกสามัญของ สอ.รพ. ได้ โดยเงื่อนไขดังกล่าวเป็นเรื่องปกติสำหรับสหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไป นอกจากนี้ สอ.รพ. ยังมีสมาชิกสมทบเหมือนสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ ด้วยเช่นกัน ด้วยอัตราดอกเบี้ยที่ดึงดูดใจและการยกเว้นภาษีเงินได้จากดอกเบี้ยรับ สอ.รพ. จึงสามารถระดมเงินทุนจำนวนมากด้วยเงินฝากออมทรัพย์จากสมาชิกสมทบ หากพิจารณาจากเงินฝากจากสมาชิกทั้งหมด 8,472 ล้านบาท ณ สิ้นเดือนมิถุนายน 2559 แล้วจะเห็นว่าประมาณ 80% เป็นเงินฝากจากสมาชิกสมทบ และอีก 20% มาจากสมาชิกสามัญ และจากฐานเงินฝากจำนวน 13,775 ล้านบาทนั้น ประมาณ 60% มาจากสมาชิก และ 40% มาจากสหกรณ์อื่น ความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของ สอ.รพ. ขึ้นอยู่กับอัตราการฝากต่อของเงินฝากเมื่อครบกำหนด โดยเฉพาะเงินฝากที่มาจากสมาชิกสมทบซึ่งไม่มีความสัมพันธ์ใดใดกับทั้ง สอ.รพ. และโรงพยาบาลตำรวจ และไม่มีผลประโยชน์อื่นใดนอกเหนือจากอัตราดอกเบี้ยที่ได้รับจากเงินฝากเท่านั้น ดังนั้น สอ.รพ. จึงยังคงมีความเสี่ยงด้านสภาพคล่องอยู่ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. ได้พยายามลดทอนความเสี่ยงดังกล่าวลงโดยการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องให้เพียงพอและคงวงเงินกู้ยืมที่มีกับสถาบันการเงินอื่น ๆ เอาไว้โดยยังไม่เบิกใช้ ทริสเรทติ้งคาดว่าตราบใดที่ สอ.รพ. ยังคงมีสิทธิพิเศษทางภาษีที่สามารถเสนออัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ดึงดูดใจและยังคงนโยบายการลงทุนที่ระมัดระวังเพื่อที่จะดำรงสัดส่วนสินทรัพย์สภาพคล่องให้อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเอาไว้ได้ ตราบนั้นระดับความเสี่ยงด้านสภาพคล่องก็จะอยู่ในระดับที่ยอมรับได้
สอ.รพ. ได้ขยายปริมาณเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 โดยคาดหวังว่าเงินให้กู้ยืมดังกล่าวจะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเงินลงทุนของ สอ.รพ. เอง เนื่องจากจวบจนถึงปัจจุบันความต้องการเงินกู้ยืมจากสมาชิกของสหกรณ์ยังอยู่ในระดับต่ำเนื่องจากสถานะของสมาชิกสามัญของสหกรณ์ที่มีการเงินมั่นคงอยู่แล้ว เงินให้กู้รวมของ สอ.รพ. รักษาระดับอยู่ที่ 52%-54% ของสินทรัพย์รวมในช่วงรอบปีบัญชี 2556-2558 ปรับเพิ่มขึ้นจาก 44% ของสินทรัพย์รวมในช่วงรอบปีบัญชี 2553-2555 โดย 93% ของเงินให้กู้ยืมทั้งหมด ณ สิ้นเดือนมิถุนายน 2559 เป็นเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ในขณะที่ส่วนที่เหลือเป็นเงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญของ สอ.รพ. สามารถจัดการกับความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นได้โดยการขยายฐานลูกค้าเงินกู้สหกรณ์ สอ.รพ. ไม่มีสินเชื่อที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (ค้างชำระมากกว่า 90 วัน) มาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2550 ทั้งจากเงินที่ให้กู้แก่สหกรณ์อื่นและเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญ อนึ่ง สำหรับกรณีปัญหาการผิดนัดชำระหนี้ของสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งอันเนื่องมาจากการทุจริตนั้น สอ.รพ. ไม่มีธุรกรรมกับสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนรายดังกล่าวแต่อย่างใด
อัตราส่วนเงินให้กู้ยืมของ สอ.รพ. เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 อย่างไรก็ดี อัตราส่วนเงินให้กู้ยืมต่อเงินฝากปรับปรุงรวมยังคงอยู่ในระดับค่อนข้างต่ำที่ 55.4% ในรอบปีบัญชี 2558 ลดลงเล็กน้อยจาก 56.4% ในรอบปีบัญชี 2557 สอ.รพ.มีกำไรสุทธิ 128 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2558 ลดลงจาก 148 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2557 ซึ่งสอดคล้องกับอัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมถัวเฉลี่ยที่ลดลงจาก 2.6% ในรอบปีบัญชี 2557 เหลือ 1.7% ในรอบปีบัญชี 2558 ในขณะที่อัตราผลตอบแทนต่อทุนของสหกรณ์ถัวเฉลี่ยก็ปรับลดลงจาก 23.8% ในรอบปีบัญชี 2557 เหลือ 15.6% ในรอบปีบัญชี 2558 ความสามารถในการทำกำไรที่อ่อนตัวลงเป็นผลมาจากส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยที่ลดลงทั้งส่วนที่เป็นเงินให้กู้ยืมและเงินลงทุน ทั้งนี้ ส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยลดลงจาก 1.5% ในรอบปีบัญชี 2557 เหลือ 1.1% ในรอบปีบัญชี 2558
สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกที่ถือหุ้นในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาตคือ 10% ของทุนชำระแล้วมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2552 สถานะทางการเงินและผลประกอบการของ สอ.รพ. ค่อนข้างขึ้นอยู่กับสมาชิกสำคัญรายหนึ่งในคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. พยายามพัฒนาและปรับใช้นโยบายและกระบวนการดำเนินงานที่เป็นมาตรฐาน รวมทั้งใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการสนับสนุนกิจกรรมของธุรกิจหลักทั้งหมดของ สอ.รพ. ซึ่งจะช่วยลดทอนความเสี่ยงจากการต้องพึ่งพิงบุคคลใดบุคคลหนึ่งมากเกินไป
จากนโยบายของรัฐบาลที่ต้องการออกกฎหมายกำกับดูแลการดำเนินงานของสหกรณ์ออมทรัพย์และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนให้มีกฎเกณฑ์ที่เข้มงวดมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเปลี่ยนหน่วยงานที่กำกับดูแลโดยตรงนั้น ทริสเรทติ้งมีความเห็นว่า แม้ว่ากฎหมายใหม่ดังกล่าวอาจจะกดดันการดำเนินงานของสหกรณ์ออมทรัพย์ แต่ก็เชื่อว่าจะช่วยสนับสนุนให้ระบบการควบคุมและติดตามกระบวนการของสหกรณ์ออมทรัพย์มีมาตรฐานมากยิ่งขึ้น
บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด/ www.trisrating.com ติดต่อ santaya@trisrating.com โทร. 0-2231-3011 ต่อ 500 อาคารสีลมคอมเพล็กซ์ ชั้น 24 191 ถ. สีลม กรุงเทพฯ 10500 ? บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2559 ห้ามมิให้บุคคลใด ใช้ เปิดเผย ทำสำเนาเผยแพร่ แจกจ่าย หรือเก็บไว้เพื่อใช้ในภายหลังเพื่อประโยชน์ใดๆ ซึ่งรายงานหรือข้อมูลการจัดอันดับเครดิต ไม่ว่าทั้งหมดหรือเพียงบางส่วน และไม่ว่าในรูปแบบ หรือลักษณะใดๆ หรือด้วยวิธีการใดๆ โดยที่ยังไม่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ก่อน การจัดอันดับเครดิตนี้มิใช่คำแถลงข้อเท็จจริง หรือคำเสนอแนะให้ซื้อ ขาย หรือถือตราสารหนี้ใดๆ แต่เป็นเพียงความเห็นเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความน่าเชื่อถือของตราสารหนี้นั้นๆ หรือของบริษัทนั้นๆ โดยเฉพาะ ความเห็นที่ระบุในการจัดอันดับเครดิตนี้มิได้เป็นคำแนะนำเกี่ยวกับการลงทุน หรือคำแนะนำในลักษณะอื่นใด การจัดอันดับและข้อมูลที่ปรากฏในรายงานใดๆ ที่จัดทำ หรือพิมพ์เผยแพร่โดย บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้จัดทำขึ้นโดยมิได้คำนึงถึงความต้องการด้านการเงิน พฤติการณ์ ความรู้ และวัตถุประสงค์ของผู้รับข้อมูลรายใดรายหนึ่ง ดังนั้น ผู้รับข้อมูลควรประเมินความเหมาะสมของข้อมูลดังกล่าวก่อนตัดสินใจลงทุน บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้รับข้อมูลที่ใช้สำหรับการจัดอันดับเครดิตนี้จากบริษัทและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่เชื่อว่าเชื่อถือได้ ดังนั้น บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด จึงไม่รับประกันความถูกต้อง ความเพียงพอ หรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใดๆ ดังกล่าว และจะไม่รับผิดชอบต่อความสูญเสีย หรือความเสียหายใดๆ อันเกิดจากความไม่ถูกต้อง ความไม่เพียงพอ หรือความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์นั้น และจะไม่รับผิดชอบต่อข้อผิดพลาด หรือการละเว้นผลที่ได้รับหรือการกระทำใดๆโดยอาศัยข้อมูลดังกล่าว ทั้งนี้ รายละเอียดของวิธีการจัดอันดับเครดิตของ บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด เผยแพร่อยู่บน Website: http://www.trisrating.com/th/rating-information-th2/rating-criteria.html