ทริสเรทติ้งคงอันดับเครดิตองค์กรของ สำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน (องค์การมหาชน) (สพพ.) ที่ระดับ “AAA” โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงบทบาทของ สพพ. ซึ่งมีฐานะเป็นหน่วยงานหนึ่งของรัฐบาลไทยที่รับผิดชอบในการดำเนินนโยบายของรัฐบาลที่เกี่ยวกับการให้ความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้านและประเทศอื่น ๆ สพพ. ได้รับการสนับสนุนทางการเงินจากรัฐบาลไทยอย่างต่อเนื่องในรูปแบบเงินสนับสนุนสำหรับการดำเนินงานตามปกติ ทั้งนี้ ทริสเรทติ้งเชื่อว่าในกรณีที่ สพพ. มีปัญหาทางการเงิน แนวโน้มที่ สพพ. จะได้รับการสนับสนุนทางการเงินเป็นกรณีพิเศษจากรัฐบาลนั้นมีความเป็นไปได้ในระดับสูง
ประเด็นสำคัญที่กำหนดอันดับเครดิต
เป็นองค์กรที่มีความเกี่ยวข้องกับรัฐบาล
อันดับเครดิตองค์กรของ สพพ. สะท้อนถึงสถานะของ สพพ. ในการเป็นองค์กรที่มีความเกี่ยวข้องกับรัฐบาล (Government-related Entity – GRE) โดยทริสเรทติ้งเชื่อว่ารัฐบาลไทยจะให้ความช่วยเหลืออย่างทันท่วงทีแก่ สพพ. เมื่อมีความจำเป็น ซึ่งระดับของการให้ความช่วยเหลือดังกล่าวสะท้อนถึงความเชื่อมโยงที่แข็งแกร่งระหว่าง สพพ. กับรัฐบาลและความสำคัญในเชิงกลยุทธ์ของ สพพ. ในการดำเนินนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ
การมีความเชื่อมโยงที่แข็งแกร่งกับรัฐบาลสะท้อนถึงสถานะในการเป็นหน่วยงานของรัฐที่มีรัฐบาลไทยถือหุ้นเต็ม 100% และความช่วยเหลือที่ สพพ. จะได้รับจากภาครัฐในหลากหลายรูปแบบ ด้วยเหตุดังกล่าว ทริสเรทติ้งจึงเชื่อว่าโอกาสที่ สพพ. จะได้รับการแปรรูปให้เป็นหน่วยงานเอกชนนั้นมีความเป็นไปได้ต่ำ ความเชื่อมโยงดังกล่าวยังสะท้อนถึงหนี้สินของ สพพ. ซึ่งจัดเป็นหนี้สาธารณะด้วย ดังนั้น การที่ สพพ. ผิดนัดชำระหนี้เพียงครั้งเดียวก็จะก่อให้เกิดความเสียหายอย่างร้ายแรงต่อชื่อเสียงของรัฐบาลได้ ภายใต้แผนการบริหารหนี้สาธารณะ สพพ. ต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐบาลก่อนที่จะมีการก่อหนี้ใดใดเพิ่มเติม ถึงแม้ว่ารัฐบาลจะไม่ได้ให้การรับประกันหนี้ของ สพพ. ก็ตาม แต่ทริสเรทติ้งก็เชื่อว่ารัฐบาลจะให้ความช่วยเหลือแก่ สพพ. เมื่อมีความจำเป็น
สพพ. เป็นองค์กรที่มีความสำคัญในเชิงกลยุทธ์ในการดำเนินนโยบายต่าง ๆ ของรัฐบาลโดยทำหน้าที่เป็นตัวแทนของรัฐบาลไทยในการส่งเสริมความร่วมมือทางเศรษฐกิจร่วมกับประเทศเพื่อนบ้านและประเทศอื่น ๆ ดังนั้น บทบาทของ สพพ. จึงมีผลกระทบโดยตรงต่อชื่อเสียงของรัฐบาล นอกจากนี้ ยังมีความเป็นไปได้ต่ำที่ภาคเอกชนจะทำหน้าที่ในลักษณะเดียวกันกับ สพพ. อีกทั้งการจัดตั้ง สพพ. ก็มิได้เพื่อให้ดำเนินกิจการที่มุ่งเน้นแสวงหากำไร ทั้งนี้ สพพ. มิได้ให้ความช่วยเหลือทางการเงินหรือทางด้านวิชาการในเชิงพาณิชย์แก่ผู้ใด
การสนับสนุนจากรัฐบาลอย่างต่อเนื่องช่วยส่งเสริมผลประกอบการ
ทริสเรทติ้งคาดว่า สพพ. จะได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลในรูปแบบต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ สพพ. ได้รับเงินสนับสนุนสำหรับการดำเนินงานตามปกติจากรัฐบาลโดย สพพ. สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนจากสถาบันการเงินเฉพาะกิจของภาครัฐ (Special-purpose Financial Institutions – SFIs) ภายใต้เงื่อนไขพิเศษ สัญญาเงินกู้ส่วนใหญ่ของ สพพ. มีเงื่อนไขในการชำระคืนที่ยืดหยุ่นและมีข้อความที่แสดงถึงการสนับสนุนที่จะได้รับจากรัฐบาล โดยที่ สพพ. ไม่ต้องเสียภาษี
เงินอุดหนุนจากรัฐบาลนับเป็นรายได้ในงบกำไรขาดทุนของ สพพ. ดังนั้น ผลการดำเนินงานของ สพพ. จึงไม่สามารถนำมาเปรียบเทียบกับผลการดำเนินงานของสถาบันการเงินอื่น ๆ ได้ นอกจากนี้ ในฐานะเป็นองค์กรที่ไม่แสวงหากำไรซึ่งทำหน้าที่ให้เงินให้เปล่าและให้เงินกู้เงื่อนไขผ่อนปรนอัตราดอกเบี้ยต่ำแก่ลูกค้า สพพ. จึงไม่ได้รับการคาดหวังให้สร้างผลกำไร ทั้งนี้ เงินสนับสนุนที่ สพพ. ได้รับสะท้อนถึงนโยบายของรัฐบาล และความต้องการเงินทุนของ สพพ. ในอนาคตและปริมาณเงินสดของ สพพ.
ในระหว่างปีงบประมาณ 2559 ถึงปีงบประมาณ 2561 เงินอุดหนุนจากรัฐบาลมีสัดส่วนคิดเป็นประมาณ 80% ของรายได้รวมของ สพพ. ในขณะที่ส่วนที่เหลือเกือบทั้งหมดเป็นรายได้จากดอกเบี้ยสุทธิ ค่าใช้จ่ายหลัก ๆ ของ สพพ. ได้แก่ เงินให้เปล่าแก่ผู้ขอรับความช่วยเหลือและค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการให้ความช่วยเหลือด้านวิชาการนอกเหนือจากค่าใช้จ่ายด้านบุคลากรและค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานตามปกติ
ภาระหนี้จะยังคงอยู่ในระดับต่ำ
ด้วยการสนับสนุนจากรัฐบาล ทริสเรทติ้งจึงคาดว่าภาระหนี้ที่เพิ่มสูงขึ้นในระยะ 3 ปีข้างหน้าของ สพพ. จะไม่กระทบต่ออันดับเครดิตของ สพพ. แต่อย่างใด ทั้งนี้ สพพ. ยังสามารถกู้ยืมเงินเพิ่มได้อีกจนกว่าอัตราส่วนหนี้สินต่อทุนจะเพิ่มขึ้นจนถึงระดับ 0.5 เท่าซึ่งเป็นเพดานที่ได้กำหนดไว้เป็นการภายใน ปัจจุบัน สพพ. มีสัดส่วนการกู้ยืมที่ค่อนข้างต่ำ อัตราส่วนของส่วนของผู้ถือหุ้นต่อสินทรัพย์รวมและอัตราส่วนหนี้สินต่อทุนของ สพพ. อยู่ที่ระดับ 82% และ 0.2 เท่าตามลำดับ ณ เดือนกันยายน 2561 ในขณะที่เงินกู้โดยส่วนใหญ่ประกอบด้วยเงินกู้จากสถาบันการเงินเฉพาะกิจของภาครัฐและส่วนน้อยมาจากธนาคารพาณิชย์
ในมุมมองของทริสเรทติ้งเห็นว่าความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของ สพพ. จะยังคงอยู่ในระดับต่ำเนื่องจากการสนับสนุนจากรัฐบาลและการมีกระแสเงินสดที่มีความแน่นอนสูง นอกจากนี้ สพพ. ยังมีแหล่งเงินทุนจากรัฐบาลที่ได้รับผ่านทางกระทรวงการคลังเพื่อใช้เป็นแหล่งสภาพคล่องอีกแหล่งหนึ่งเมื่อมีความจำเป็น อีกทั้ง สพพ. ยังมีแผนจะออกหุ้นกู้เพื่อนำมาใช้ชำระคืนหนี้บางส่วนเพื่อลดความไม่สมดุลของอายุสินทรัพย์และหนี้สิน (Maturity Mismatch) ในระยะ 3 ปีข้างหน้าด้วย
ภารกิจประสบความสำเร็จพอสมควร
สพพ. ดำเนินการด้านการให้ความช่วยเหลือทางด้านการเงินและด้านวิชาการแก่โครงการสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานของประเทศเพื่อนบ้านและประเทศอื่น ๆ ในความเห็นของทริสเรทติ้งมองว่า สพพ. ประสบความสำเร็จพอสมควรเมื่อพิจารณาจากขนาดและอัตราการเติบโตของงบดุล โดย ณ เดือนกันยายน 2561 สพพ. มีมูลค่าสินทรัพย์รวมอยู่ที่ 8,721 ล้านบาทและมีมูลค่าสินเชื่อรวมอยู่ที่ระดับ 8,327 ล้านบาท โดยมีอัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปี (Compound Annual Growth Rate – CAGR) ที่ระดับ 11.3% ในช่วงระยะ 5 ปีที่ผ่านมา และมีแหล่งเงินทุนรวมซึ่งรวมส่วนของผู้ถือหุ้นอยู่ที่ 8,708 ล้านบาท คิดเป็นอัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปีที่ระดับ 12.3% ในช่วงเวลาเดียวกัน
ในอนาคต สพพ. คาดว่าจะสามารถเพิ่มแนวทางการให้ความช่วยเหลือเพื่อตอบสนองต่อความต้องการที่แตกต่างกันของแต่ละประเทศที่จะขอรับความช่วยเหลือได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งอาจจะเป็นการให้สินเชื่อที่หลากหลายประเภทมากยิ่งขึ้น การเพิ่มสาขาการให้ความช่วยเหลือทางด้านวิชาการ และการมีรูปแบบของความร่วมมือแบบถ้อยทีถ้อยอาศัย เช่น การเป็นหุ้นส่วนระหว่างภาครัฐและภาคเอกชน (Public-private Partnership -- PPP) เป็นต้น
การสนับสนุนจากรัฐบาลช่วยลดความเสี่ยงของปัญหาคุณภาพสินทรัพย์
ทริสเรทติ้งคาดว่าความเสี่ยงจากการกระจุกตัวทางเครดิตในระดับสูงจะไม่ส่งผลกระทบต่ออันดับเครดิตของ สพพ. ในช่วง 3 ปีข้างหน้า สพพ. มีจำนวนลูกหนี้ไม่มากนัก ณ เดือนกันยายน 2561 โดยลูกหนี้ของ สพพ. ประกอบด้วยรัฐบาลของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป. ลาว) ในสัดส่วน 92% ของสินเชื่อรวม และรัฐบาลของประเทศกัมพูชาในสัดส่วน 8% ที่ผ่านมา สพพ. ยังไม่เคยมีหนี้เสียหรือต้องตั้งสำรองหนี้สูญแต่อย่างใด
ทริสเรทติ้งเชื่อว่ารัฐบาลให้การสนับสนุนแก่ สพพ. อย่างเพียงพอที่จะช่วยลดระดับความเสี่ยงจากกรณีหนี้เสียที่อาจจะเกิดขึ้น เงินปล่อยกู้ของ สพพ. ทั้งหมดดำเนินการเพื่อสนับสนุนนโยบายของรัฐบาลและจะต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี ในเอกสารประกอบการขอความเห็นชอบของแต่ละโครงการจะระบุข้อความที่อนุญาตให้ สพพ. ขอรับเงินสนับสนุนจากรัฐบาลเพื่อใช้ในการชำระหนี้ของ สพพ. ในกรณีที่ผู้กู้ยืมเงินรายใดรายหนึ่งเกิดผิดนัดชำระหนี้ อย่างไรก็ตาม หากปราศจากการสนับสนุนจากรัฐบาล สพพ. ก็จะมีความเสี่ยงจากการเสื่อมถอยของคุณภาพสินทรัพย์อย่างมากหากสถานะเครดิตของประเทศผู้กู้เหล่านี้อ่อนแอลง
ในมุมมองของทริสเรทติ้งเห็นว่าคณะผู้บริหารของ สพพ. มีความตระหนักถึงความเสี่ยงจากการกระจุกตัวในระดับสูงดังกล่าวเป็นอย่างดีและมีแนวทางที่จะกระจายความเสี่ยงดังกล่าวอย่างค่อยเป็นค่อยไป
แนวโน้มอันดับเครดิต
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนการคาดการณ์ของทริสเรทติ้งว่า สพพ. จะยังคงรักษาสถานภาพในการเป็นองค์การมหาชนภายใต้กฎหมายการจัดตั้ง โดยจะยังคงดำเนินบทบาทหน้าที่ในการเป็นส่วนหนึ่งของภาครัฐเพื่อดำเนินการตามนโยบายของรัฐบาลโดยได้รับการสนับสนุนทางการเงินอย่างต่อเนื่องจากรัฐบาลตามความจำเป็นต่อไป
ปัจจัยที่อาจทำให้อันดับเครดิตเปลี่ยนแปลง
อันดับเครดิตและ/หรือแนวโน้มอันดับเครดิตของ สพพ. อาจเปลี่ยนแปลงไปหากทริสเรทติ้งเห็นว่าความสำคัญในบทบาทของ สพพ. ต่อนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศของรัฐบาลหรือหากการสนับสนุนที่ได้รับจากรัฐบาลเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด/ www.trisrating.com ติดต่อ santaya@trisrating.com โทร. 0-2098-3000 อาคารสีลมคอมเพล็กซ์ ชั้น 24 191 ถ. สีลม กรุงเทพฯ 10500 ? บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2562 ห้ามมิให้บุคคลใด ใช้ เปิดเผย ทำสำเนาเผยแพร่ แจกจ่าย หรือเก็บไว้เพื่อใช้ในภายหลังเพื่อประโยชน์ใดๆ ซึ่งรายงานหรือข้อมูลการจัดอันดับเครดิต ไม่ว่าทั้งหมดหรือเพียงบางส่วน และไม่ว่าในรูปแบบ หรือลักษณะใดๆ หรือด้วยวิธีการใดๆ โดยที่ยังไม่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ก่อน การจัดอันดับเครดิตนี้มิใช่คำแถลงข้อเท็จจริง หรือคำเสนอแนะให้ซื้อ ขาย หรือถือตราสารหนี้ใดๆ แต่เป็นเพียงความเห็นเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความน่าเชื่อถือของตราสารหนี้นั้นๆ หรือของบริษัทนั้นๆ โดยเฉพาะ ความเห็นที่ระบุในการจัดอันดับเครดิตนี้มิได้เป็นคำแนะนำเกี่ยวกับการลงทุน หรือคำแนะนำในลักษณะอื่นใด การจัดอันดับและข้อมูลที่ปรากฏในรายงานใดๆ ที่จัดทำ หรือพิมพ์เผยแพร่โดย บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้จัดทำขึ้นโดยมิได้คำนึงถึงความต้องการด้านการเงิน พฤติการณ์ ความรู้ และวัตถุประสงค์ของผู้รับข้อมูลรายใดรายหนึ่ง ดังนั้น ผู้รับข้อมูลควรประเมินความเหมาะสมของข้อมูลดังกล่าวก่อนตัดสินใจลงทุน บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้รับข้อมูลที่ใช้สำหรับการจัดอันดับเครดิตนี้จากบริษัทและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่เชื่อว่าเชื่อถือได้ ดังนั้น บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด จึงไม่รับประกันความถูกต้อง ความเพียงพอ หรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใดๆ ดังกล่าว และจะไม่รับผิดชอบต่อความสูญเสีย หรือความเสียหายใดๆ อันเกิดจากความไม่ถูกต้อง ความไม่เพียงพอ หรือความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์นั้น และจะไม่รับผิดชอบต่อข้อผิดพลาด หรือการละเว้นผลที่ได้รับหรือการกระทำใดๆโดยอาศัยข้อมูลดังกล่าว ทั้งนี้ รายละเอียดของวิธีการจัดอันดับเครดิตของ บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด เผยแพร่อยู่บน Website: http://www.trisrating.com/th/rating-information-th2/rating-criteria.html