ทริสเรทติ้งคงอันดับเครดิตองค์กรของสำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน (องค์การมหาชน) (สพพ.) ที่ระดับ ?AAA? ด้วยแนวโน้มอันดับเครดิต ?Stable? หรือ ?คงที่? โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงบทบาทของ สพพ. ซึ่งมีฐานะเป็นองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐ (Government-related Entity ? GRE) ที่มีความเชื่อมโยงกับรัฐบาลไทยในระดับ ?สูงสุด? (Integral) อันดับเครดิตยังสะท้อนถึงมุมมองของทริสเรทติ้งว่าบทบาทของ สพพ. ในการดำเนินนโยบายสาธารณะระหว่างประเทศนั้น ?มีความสำคัญมากที่สุด? (Critical) ต่อรัฐบาลอีกด้วย ทั้งนี้ ทริสเรทติ้งเชื่อว่าโอกาสที่ สพพ. จะได้รับการสนับสนุนเป็นกรณีพิเศษจากรัฐบาลเมื่อ สพพ. มีปัญหาทางการเงินนั้นมีความเป็นไปได้ในระดับสูง
ประเด็นสำคัญที่กำหนดอันดับเครดิต
เป็นองค์กรที่มีความเชื่อมโยงในระดับสูงสุดกับรัฐบาลไทย
อันดับเครดิตองค์กรของ สพพ. สะท้อนถึงสถานะของ สพพ. ซึ่งเป็นองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐซึ่งมีความเชื่อมโยงในระดับสูงสุดกับรัฐบาลไทย โดยรัฐบาลไทยมีสถานะเป็นเจ้าของ สพพ. และมีอำนาจเต็มในการควบคุมการบริหารงานของ สพพ. ทั้งนี้ สพพ. อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงการคลังและมีคณะกรรมการซึ่งประกอบด้วยสมาชิกที่เป็นตัวแทนจากหน่วยงานต่าง ๆ ของภาครัฐ
สพพ. มีบทบาทที่มีลักษณะเฉพาะในการดำเนินนโยบายทางด้านสังคม การเมือง และเศรษฐกิจระหว่างประเทศให้บรรลุเป้าหมายในนามของรัฐบาลไทยเพื่อส่งเสริมความร่วมมือในการพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้านและประเทศอื่นๆ โดยกิจกรรมดังกล่าวอยู่บนพื้นฐานที่ไม่ใช่ในเชิงพาณิชย์และเป็นกิจกรรมที่ดำเนินการระหว่างรัฐบาลของประเทศเหล่านี้เท่านั้น นอกจากนี้ แผนยุทธศาสตร์ของ สพพ. ยังสอดคล้องกับ ?แผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี? (2561-2580) และ ?แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 13? (2566-2570) อีกด้วย ดังนั้น จึงมีความเป็นไปได้ต่ำที่หน่วยงานในภาคเอกชนจะสามารถดำเนินบทบาทแทน สพพ. ได้
ในความเห็นของทริสเรทติ้งมองว่าหาก สพพ. เกิดการผิดนัดชำระหนี้เพียงครั้งเดียวก็อาจจะก่อให้เกิดความเสียหายอย่างร้ายแรงต่อชื่อเสียงของรัฐบาลไทยได้เนื่องจากหนี้สินของ สพพ. เป็นหนี้สาธารณะ ทั้งนี้ จากข้อมูลของสำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) ระบุว่าหนี้สินของ สพพ. เป็นหนี้สาธารณะที่ไม่มีการค้ำประกัน (Non-guaranteed Public Debt) ซึ่งภายใต้แผนการบริหารหนี้สาธารณะนั้น สพพ. จะต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐบาลก่อนที่จะมีการก่อหนี้ใด ๆ
เงินสนับสนุนจากรัฐบาลเป็นรายได้หลัก
ทริสเรทติ้งคาดว่ารัฐบาลจะยังคงให้เงินสนับสนุนในการดำเนินงานตามปกติอย่างต่อเนื่องแก่ สพพ. ต่อไป โดยเงินสนับสนุนจากรัฐบาลถือว่าเป็นแหล่งเงินทุนหลักในการดำเนินกิจกรรมของ สพพ. ทั้งสำหรับการปล่อยสินเชื่อ รวมถึงการให้ความช่วยเหลือทางการเงินและวิชาการแก่ประเทศผู้รับ ทั้งนี้ เงินอุดหนุนที่ สพพ. ได้รับในแต่ละปีนั้นจะขึ้นอยู่กับความต้องการในการใช้เงินทุนในอนาคตและปริมาณเงินสดที่ สพพ. มีอยู่ โดยในงบกำไรหรือขาดทุนของ สพพ. นั้นจัดให้เงินอุดหนุนจากรัฐบาลเป็นรายรับของ สพพ.
ในระหว่างปีงบประมาณ 2562 ถึง 2564 เงินอุดหนุนจากรัฐบาลมีสัดส่วนมากกว่า 85% ของรายได้รวมของ สพพ. ในขณะที่ส่วนที่เหลือเกือบทั้งหมดเป็นรายได้จากดอกเบี้ยสุทธิ โดยสัดส่วนกว่า 50% ของค่าใช้จ่ายของ สพพ. ประกอบด้วยเงินให้เปล่าแก่ผู้ขอรับความช่วยเหลือและค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการให้ความช่วยเหลือด้านวิชาการ ตามมาด้วยค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน (29%) และค่าใช้จ่ายดอกเบี้ย (16%)
การสนับสนุนจากรัฐบาลเป็นปัจจัยกำหนดอันดับเครดิต
อันดับเครดิตองค์กรของ สพพ. สะท้อนมุมมองของทริสเรทติ้งว่ามีความเป็นไปได้ที่ สพพ. จะได้รับความช่วยเหลือจากรัฐบาลอย่างทันท่วงทีและเพียงพอเมื่อ สพพ. ประสบปัญหาทางการเงิน โดย สพพ. ได้รับเงินอุดหนุนจากรัฐบาลผ่านการจัดทำงบประมาณประจำปีเพื่อให้ สพพ. มีเงินทุนเพียงพอในการดำเนินโครงการที่ได้รับความเห็นชอบ อย่างไรก็ดี หาก สพพ. มีปัญหาไม่ได้รับชำระหนี้จากลูกหนี้เงินกู้ ทริสเรทติ้งก็ยังเชื่อว่ารัฐบาลจะให้การสนับสนุนเงินทุนแก่ สพพ. อย่างเพียงพอที่จะรองรับความสูญเสียที่เกิดขึ้นดังกล่าว ทั้งนี้ การขยายวงเงินปล่อยกู้ของ สพพ. ทั้งหมดนั้นเป็นไปเพื่อสนับสนุนนโยบายของรัฐบาลและจะต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี โดยในเอกสารที่ใช้ประกอบการขอความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีของแต่ละโครงการนั้นมีข้อความที่อนุญาตให้ สพพ. ขอรับเงินสนับสนุนเพิ่มเติมจากรัฐบาลเพื่อให้เพียงพอในการชำระหนี้ในกรณีที่ผู้กู้ยืมเงินรายใดรายหนึ่งเกิดผิดนัดชำระหนี้
ยังคงดำเนินการตามภารกิจเชิงกลยุทธ์พร้อมรักษางบดุลที่แข็งแกร่ง
ทริสเรทติ้งคาดว่า สพพ. จะยังคงมุ่งเน้นการพัฒนาโครงการสาธารณูปโภคพื้นฐานในกลุ่มประเทศเป้าหมายที่มีลำดับความสำคัญในระดับต้น ๆ ในช่วง 2-3 ปีข้างหน้าต่อไป โดยประเทศเหล่านี้ประกอบด้วยสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป. ลาว) ราชอาณาจักรกัมพูชา และสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา ทั้งนี้ ประเด็นความท้าทายที่เกิดขึ้นในแต่ละประเทศนั้นน่าจะเป็นเพียงปัจจัยที่ชะลอความพยายามของ สพพ. ในการพัฒนาโครงการมากกว่าจะเป็นปัจจัยล้มเลิกการพัฒนา โดย สพพ. ได้เพิ่มความระมัดระวังด้วยการเฝ้าติดตามประเด็นความเสี่ยงด้านเครดิตประเทศ (Sovereign Credit Risk) ของ สปป. ลาว อย่างใกล้ชิดและมุ่งเน้นเฉพาะโครงการที่ให้ผลประโยชน์ร่วมกับประเทศไทยเป็นหลัก การเดินทางข้ามแดนที่ผ่อนคลายมากขึ้นตั้งแต่ในช่วงครึ่งหลังของปี 2565 น่าจะช่วยให้ สพพ. สามารถดำเนินโครงการต่างๆ ที่ยังค้างอยู่ให้มีความคืบหน้าต่อไปได้ ในกรณีของประเทศเมียนมานั้น สพพ. จะดำเนินการเฉพาะโครงการที่ได้รับการอนุมัติไปก่อนหน้าให้แล้วเสร็จเท่านั้นถึงแม้ว่าสถานการณ์ความไม่สงบทางการเมืองภายในประเทศของเมียนมาอาจจะส่งผลให้เกิดความล่าช้าต่อโครงการต่อไปก็ตาม
ณ เดือนมีนาคม 2565 สพพ. มีมูลค่าสินเชื่อรวมที่ให้แก่ประเทศเพื่อนบ้านซึ่งไม่รวมรายได้ค้างรวมรับอยู่จำนวนทั้งสิ้น 1.02 หมื่นล้านบาท โดยประเทศที่ได้รับสินเชื่อดังกล่าวประกอบด้วยรัฐบาลของ สปป. ลาว ในสัดส่วน 93% ของสินเชื่อรวมและรัฐบาลของประเทศกัมพูชาในสัดส่วน 7% ซึ่งสินเชื่อรวมของ สพพ. เพิ่มขึ้นจากระดับ 9.1 พันล้านบาท ณ เดือนกันยายน 2563 และในปัจจุบัน สพพ. ไม่ได้ปล่อยสินเชื่อให้แก่ประเทศศรีลังกา ภูฏาน และติมอร์-เลสเต
สพพ. ยังคงดำเนินนโยบายแบบอนุรักษ์นิยมโดยการกำหนดเพดานอัตราส่วนหนี้สินต่อทุนไว้ที่ระดับ 0.5 เท่าเอาไว้ ทั้งนี้ ณ เดือนมีนาคม 2565 อัตราส่วนดังกล่าวของ สพพ. อยู่ในระดับต่ำที่ 0.25 เท่า ในขณะเดียวกัน สพพ. มีเงินสดและเงินฝากระยะสั้นที่มูลค่า 1.7 พันล้านบาท ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2565
แนวโน้มอันดับเครดิต
แนวโน้มอันดับเครดิต ?Stable? หรือ ?คงที่? สะท้อนการคาดการณ์ของทริสเรทติ้งว่า สพพ. จะยังคงรักษาสถานภาพในการเป็นองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐซึ่งมีความเชื่อมโยงในระดับสูงสุดกับรัฐบาลต่อไป และทริสเรทติ้งยังคาดว่า สพพ. จะยังคงดำเนินบทบาทในการเป็นส่วนหนึ่งของภาครัฐซึ่งดำเนินนโยบายเกี่ยวกับความร่วมมือในการพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้านโดยได้รับการสนับสนุนทางการเงินอย่างต่อเนื่องจากรัฐบาลด้วยเช่นกัน
ปัจจัยที่อาจทำให้อันดับเครดิตเปลี่ยนแปลง
อันดับเครดิตและ/หรือแนวโน้มอันดับเครดิตของ สพพ. อาจเปลี่ยนแปลงไปหากทริสเรทติ้งเห็นว่าความเชื่อมโยงที่ สพพ. มีกับรัฐบาลและ/หรือความสำคัญของ สพพ. ที่มีต่อรัฐบาลนั้นเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
เกณฑ์การจัดอันดับเครดิตที่เกี่ยวข้อง
- เกณฑ์การจัดอันดับเครดิตองค์กรที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐ, 30 กรกฎาคม 2563
สำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน (องค์การมหาชน) (สพพ.)
อันดับเครดิตองค์กร: AAA
แนวโน้มอันดับเครดิต: Stable