ขึ้นชื่อว่า "เกาหลีเหนือ" แม้จะเป็นชาติที่ถูกโดดเดี่ยว และประชาคมโลกไม่ให้การยอมรับ แต่เกาหลีเหนือก็สามารถแย่งชิงพื้นที่สื่อได้อยู่เสมอๆ ด้วยวีรกรรมสุดแสบสันต์ในการทดลองขีปนาวุธหลายครั้งจนหลายประเทศเอือมระอา กระทั่งจีนเองซึ่งถือเป็นมิตรไม่กี่ประเทศสุดท้ายที่หลงเหลือ ก็เลิกให้ท้าย และออกมาประณามด้วยเช่นกัน
เกาหลีเหนือประเดิมสัปดาห์นี้ด้วยการยิงขีปนาวุธอีกครั้งเมื่อช่วงเช้าตรู่ของวันจันที่ 5 มีนาคม แต่ที่น่าตื่นตระหนกกว่าครั้งที่ผ่านมาก็เพราะขีปนาวุธที่ถูกยิงมีมากกว่าหนึ่ง และมีถึง 3 ลูกซึ่งตกห่างจากเขตเศรษฐกิจพิเศษ (EEZ) ของญี่ปุ่นที่อยู่ติดทะเลญี่ปุ่นออกไปเพียง 200 ไมล์ทะเลเท่านั้น ที่สำคัญยังสร้างแรงกระเพื่อมไปไกลถึงตลาดหุ้นนิวยอร์ก เพราะเป็นปัจจัยส่วนหนึ่งให้ดัชนีเฉลี่ยอุตสาหกรรมดาวโจนส์ปิดลบในวันจันทร์
*ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการทดลองครั้งล่าสุด
- คณะเสนาธิการกองทัพเกาหลีใต้ (JCS) รายงานเมื่อวันจันทร์ว่า เกาหลีเหนือได้ยิงขีปนาวุธข้ามมหาสมุทรลงสู่ทะเลญี่ปุ่นในเวลาประมาณ 07.36 น.ตามเวลากรุงโซล ก่อนที่จะมีการยืนยันจากฝั่งรัฐบาลญี่ปุ่นว่า เกาหลีเหนือยิงขีปนาวุธ 4 ลูก โดยในจำนวนนี้ มี 3 ลูกที่ตกลงในเขตเศรษฐกิจพิเศษ (EEZ) ของญี่ปุ่น ซึ่งตั้งอยู่ในน่านน้ำของทะเลญี่ปุ่น ทางการญี่ปุ่นมองว่า การทดลองยิงครั้งนี้ เป็นขีปนาวุธข้ามทวีป (ICBM) ที่สามารถยิงได้ไกลถึงสหรัฐอเมริกา
-คิม จอง อึน ผู้นำเกาหลีเหนือ ได้ออกแถลงการณ์เพื่อประกาศความสำเร็จของเกาหลีเหนือในการยิงขีปนาวุธครั้งนี้ โดยระบุว่า การยิงขีปนาวุธครั้งนี้พุ่งเป้าโจมตีฐานทัพทหารของสหรัฐในญี่ปุ่น และมีรายงานว่านายคิมได้เดินทางมากำกับดูแลการยิงขีปนาวุธครั้งนี้ด้วยตนเอง
-ด้านโฆษกกระทรวงกลาโหมสหรัฐว่า เกาหลีเหนือได้ทำการทดสอบยิงขีปนาวุธ 5 ลูก ไม่ใช่ 4 ลูกตามที่มีการรายงานข่าวในเบื้องต้น นอกจากนี้ ขีปนาวุธในครั้งนี้มีพิสัยกลาง มิใช่ ICBM ตามที่ว่ากัน
-ส่วนกองทัพเกาหลีใต้ฟันธงว่า ขีปนาวุธที่เกาหลีเหนือใช้ในการทดสอบเมื่อวานนี้ เป็นขีปนาวุธ "สกั๊ด" ซึ่งได้รับการปรับปรุงให้ดีขึ้น โดยมีการขยายพิสัยการบินให้ไกลสูงสุด 1,000 กิโลเมตร
*ผู้เชี่ยวชาญมองโครงการขีปนาวุธเกาหลีเหนือคืบหน้าอยู่ตลอด
ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญมองว่า โครงการพัฒนาขีปนาวุธของเกาหลีเหนือมีการพัฒนาเกิดขึ้นอยู่ตลอด ดังจะเห็นได้จากการทิ้งห่างจากการทดลองยิงที่สั้นลง
คาร์ล ชูสเตอร์ อดีตผู้อำนวยการปฏิบัติการ ศูนย์ข่าวกรองร่วม กองบัญชาการทหารภาคพื้นแปซิฟิกของสหรัฐ กล่าวว่า การยิงขีปนาวุธเมื่อวันจันทร์ เกิดขึ้นหลังจากเกาหลีเหนือทดลองยิงขีปนาวุธพุกกุกซอง-2 (Pukguksong-2) จำนวน 3 ลูก ยังไม่ถึงหนึ่งเดือนดี (12 ก.พ.) โดยพุกกุกซอง 2 นั้นเป็นขีปนาวุธชนิดใหม่ที่ใช้เชื้อเพลิงแบบแข็ง ซึ่งได้รับการพัฒนาตามคำสั่งของนายคิม จอง อึน ผู้นำเกาหลีเหนือ โดยต่อยอดมาจากความสำเร็จในการทดสอบยิงขีปนาวุธจากเรือดำน้ำเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา
ชูสเตอร์ตั้งข้อสังเกตจากการทดลองขีปนาวุธของเกาหลีเหนือรอบนี้เอาไว้ 2 ประเด็น ประเด็นแรกคือเกาหลีเหนือมีกระบวนติดตั้งขีปนาวุธได้เร็วขึ้น และประเด็นที่สองคือปัจจุบันเกาหลีเหนือผลิตขีปนาวุธได้ไวขึ้นกว่าแต่ก่อน นอกจากนี้ ขีปนาวุธที่นำมาทดลองก็เป็นส่วนที่สำรองไว้เพื่อการนี้ ดังนั้นจึงเป็นไปได้ว่า สต็อกขีปนาวุธของเกาหลีเหนือน่าจะมีเยอะกว่าแต่ก่อนมาก เพื่อเตรียมไว้สำหรับทำสงคราม
ขณะที่เจฟฟรีย์ เลวิส ศาสตราจารย์วุฒิคุณ สถาบันวิเทศศึกษามิดเดิลเบอรี ในมอนเทอร์เรย์ แคลิฟอร์เนีย มองว่า นอกจากเกาหลีเหนือจะผลิตขีปนาวุธได้มากขึ้น ยังใช้เทคนิคที่มีก้าวหน้ามากขึ้นด้วย อันที่จริงแล้ว เป็นวิธีที่เกาหลีเหนือส่งสัญญาณว่าไม่ได้ทดลองที่ตัวขีปนาวุธอีกต่อไป แต่เป็นการทดสอบเจ้าหน้าที่ยิงขีปนาวุธ ซึ่งนับเป็นความเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ
เลวิสระบุว่า การยิงขีปนาวุธหลายลูกได้พร้อมกันอาจเป็นเทคนิคเพื่อหลีกเลี่ยงระบบป้องกันขีปนาวุธขั้นสูง (THAAD) ของสหรัฐที่ติดตั้งในเกาหลีใต้
*ปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดการทดลองรอบนี้
นักการทูตของเกาหลีเหนือกล่าวในที่ประชุมว่าด้วยการลดอาวุธของสหประชาชาติที่กรุงเจนีวาวานนี้ว่า การที่สหรัฐและเกาหลีใต้ได้ทำการซ้อมรบโดยใช้กองกำลังทหารมากเป็นประวัติการณ์ ถือเป็นสาเหตุสำคัญที่สร้างความตึงเครียดในภูมิภาค และอาจนำไปสู่สงคราม
เขากล่าวเสริมว่า การซ้อมรบดังกล่าวมีเป้าหมายเพื่อทำการโจมตีล่วงหน้าต่อเกาหลีเหนือโดยใช้อาวุธนิวเคลียร์
คำพูดนักการทูตรายนี้นั้นตอกย้ำความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่ซึ่งมองว่า ความเคลื่อนไหวของเกาหลีเหนือเป็นการตอบโต้การซ้อมรบในปฏิบัติการ “โฟล อีเกิล" ร่วมกันระหว่างสหรัฐและเกาหลีใต้ในคาบสมุทรเกาหลีซึ่งเปิดฉากเมื่อวันที่ 1 มีนาคม อย่างไรก็ตาม นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่เกาหลีเหนือทดสอบขีปนาวุธหลังสหรัฐและเกาหลีใต้เริ่มซ้อมรบ โดยการทดสอบยิงขีปนาวุธที่น่าจะเข่าข่ายเดียวกันในรอบ 3 ปีที่ผ่านมา มีดังต่อไปนี้
- มีนาคม 2557 ทดสอบยิงขีปนาวุธพิสัยใกล้ 25 ลูก (วันที่ 16), 30 ลูก (วันที่ 22) และ 16 ลูก (วันที่ 23)
- กรกฎาคม 2557 ทดสอบยิงขีปนาวุธพิสัยใกล้ 2 ลูก (วันที่ 2) และยิงขีปนาวุธ 2 ลูก (วันที่ 13)
- มีนาคม 2559 ยิงขีปนาวุธพิสัยใกล้จำนวน 2 ลูกลงสู่น่านน้ำฝั่งตะวันออก (วันที่ 10)
-สิงหาคม 2559 ยิงขีปนาวุธจากเรือดำน้ำ (SLBM) (วันที่ 24)
แม้จะมีความเป็นไปได้สูงว่า เกาหลีเหนืออาจต้องการตอบโต้การซ้อมรบระหว่างสหรัฐและเกาหลีใต้ แต่การทดลองขีปนาวุธในรอบนี้ก็เกิดขึ้นประจวบเหมาะกับจังหวะที่จีนเปิดการประชุมรัฐสภาในวันอาทิตย์ที่ 4 มีนาคม 2560 ทำให้ผู้สังเกตว่า เกาหลีเหนืออาจต้องการยุแหย่จีน ประเทศพันธมิตรไม่กี่แห่งที่เหลืออยู่ซึ่งเริ่มเอาใจออกห่างในระยะหลัง โดยเริ่มเห็นจีนออกโรงคัดค้านการทดสอบนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือวันที่ 9 กันยายน 2559 ไม่ใช้สิทธิยับยั้ง (วีโต้) การคว่ำบาตรเกาหลีเหนือในที่ประชุมคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (UNSC) แถมยังดำเนินมาตรการระงับการนำเข้าถ่านหินของเกาหลีเหนือตลอดปี 2560 ตามข้อมติคว่ำบาตรของ UNSC ด้วย
กระทรวงพาณิชย์จีนประกาศเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ปีนี้ว่า การระงับนำเข้าถ่านหินในครั้งนี้มีผลตั้งแต่วันที่ 19 กุมภาพันธ์ ถึง 31 ธันวาคม 2560 โดยเป็นการดำเนินการสอดคล้องกับข้อมติ UNSC ที่ 2321 ที่พุ่งเป้าคว่ำบาตรอุตสาหกรรมถ่านหินของเกาหลีเหนือ ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่เกาหลีเหนือส่งออกมากที่สุด และส่วนใหญ่ส่งออกไปยังจีน
*เกาหลีใต้เร่งติดตั้ง THAAD หนำซ้ำโดยจีนคว่ำบาตร ระส่ำระสายไปทั่วภูมิภาค
หลังจากเกาหลีเหนือทดลองยิงขีปนาวุธ รวมถึงอาวุธนิวเคลียร์หลายครั้งในช่วงปีที่ผ่านมา ทำให้เกาหลีใต้ตัดสินใจนำวิทยาการป้องกันขีปนาวุธจากสหรัฐมาติดตั้งในประเทศ ล่าสุดหลังจากการทดสอบขีปนาวุธเมื่อวันจันทร์ ทางกองบัญชาการทหารภาคพื้นแปซิฟิกของสหรัฐ ก็ได้ออกมาเปิดเผยว่า กระบวนการติดตั้งTHAAD ได้เริ่มขึ้นในพื้นที่ทางตอนใต้ของกรุงโซลแล้ว
การติดตั้ง THAAD มีความคืบหน้าอย่างรวดเร็วเมื่อไม่นานนี้ หลังจากล็อตเต้ ได้ตัดสินใจมอบที่ดินซึ่งเป็นสนามกอล์ฟ เพื่อทำการติดตั้ง THAAD และมีการลงนามสัญญาในสัปดาห์ที่แล้ว
อย่างไรก็ตาม ด้วยระบบดังกล่าวมีเรดาร์ความถี่สูงแบบ X-Band ซึ่งสามารถสอดส่องเข้าไปไกลในอาณาเขตประเทศเพื่อนบ้านอย่างจีนและรัสเซีย จึงทำให้เกิดการตอบโต้อย่างทันควัน
เจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัสเซียกล่าวว่า การติดตั้งระบบ THAAD ของสหรัฐในเกาหลีใต้ถือเป็นภัยคุกคามใหญ่หลวงต่อความมั่นคงรัสเซีย และจะส่งผลต่อนโยบายต่างประเทศและการวางแผนทางทหารของรัสเซียด้วย
"เห็นได้ชัดว่าการใช้งานระบบป้องกันขีปนาวุธของสหรัฐในภูมิภาคนั้น มีนัยอื่นนอกเหนือจากสกัดภัยคุกคามจากเกาหลีเหนือ" นายเลโอนิด สลุตสกี ผู้อำนวยการคณะกรรมการกิจการระหว่างประเทศ สภาผู้แทนราษฎรรัสเซีย กล่าว
ด้านจีนแม้ว่าจะไม่เห็นด้วยพฤติกรรมของเกาหลีเหนือ แต่ก็คัดค้านความเคลื่อนไหวของเกาหลีใต้ครั้งนี้เช่นกัน โดยกระทรวงการต่างประเทศจีนได้แสดงจุดยืนคัดค้านความเคลื่อนไหวครั้งนี้ เนื่องจาก THAAD มีเรดาร์ที่สามารถสอดส่องเข้าไปในอาณาเขตของจีน
จีนยังไม่ได้พูดเปล่า ยังแอบดำเนินมาตรการตอบโต้เกาหลีใต้ “อย่างไม่เป็นทางการ" โดยมีรายงานว่า ทางการจีนมีคำสั่งห้ามบริษัททัวร์จีนขายทัวร์ไปเกาหลีใต้ ทำให้นักท่องเที่ยวจีนในกรุงโซลลดลงบางตา กระทบพ่อค้าแม่ค้าย่านทงแดมุนและเมียงดงในกรุงโซลรายได้หดหายไปตามๆกัน
ขณะล็อตเต้ หลังจากมอบที่ดินให้รัฐบาลเกาหลีใต้เพื่อใช้ติดตั้ง THAAD ก็โดนทางการจีนเล่นงานหนัก โดยล็อตเต้มีห้างล็อตเต้ มาร์ทอยู่ในจีนถึง 115 สาขา แต่ปัจจุบันทางการจีนได้ปิดล็อตเต้ มาร์ทไป 39 สาขาโดยอ้างเหตุผลด้านอัคคีภัย
จีนถือเป็นประเทศคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของเกาหลีใต้ โดยในปี 2559 มูลค่าส่งออกสินค้าเกาหลีใต้ไปจีนคิดเป็น 1.24 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 25% ของมูลค่าส่งออกของเกาหลีใต้ทั้งหมด จึงน่ากังวลว่าสถานการณ์เศรษฐกิจของเกาหลีใต้จะได้รับผลกระทบสาหัสมากเพียงใดจากมาตรการที่แสนบีบคั้นของจีน
การทดลองขีปนาวุธของเกาหลีเหนือในรอบนี้น่าจะทำให้เจ้าตัวได้รับผลกระทบอย่างแน่นอน จากการที่หลายประเทศ อาทิ สหรัฐ ญี่ปุ่น หรือแม้กระทั่งจีนเองก็ออกมาคัดค้าน ซึ่งอาจนำไปสู่การเพิ่มมาตรการคว่ำบาตรต่อเกาหลีเหนือในอนาคต นอกจากนี้ ผลกระทบยังก็ลุกลามมาถึงเกาหลีใต้ ประเทศที่ต้องการปกป้องตัวเองจากภัยคุกคามของเกาหลีเหนือ แต่เนื่องจากระบบ THAAD เป็นเทคโนโลยีของสหรัฐซึ่งเป็นไม้เบื่อไม้เมากับจีนและรัสเซีย จึงทำให้เกาหลีใต้ตกอยู่ภาวะกลืนไม่เข้าคายไม่ออกไปโดยปริยาย และกลายเป็นผู้เติมเชื้อไฟทางการเมืองในภูมิภาคอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้