การลดหย่อนค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

1. เห็นชอบการขยายระยะเวลาการลดหย่อนค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ตามอัตราการเรียกเก็บค่าจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมให้เหลือในอัตราร้อยละ 0.01 ตามราคาประเมินทุนทรัพย์ออกไปจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2564 ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เสนอ

2. อนุมัติหลักการร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์การลดหย่อนค่าธรรมเนียมจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเป็นพิเศษ ตามประมวลกฎหมายที่ดินสำหรับกรณีการโอนอสังหาริมทรัพย์ในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม และให้ส่งคณะกรรมการตรวจสอบร่างกฎหมายและร่างอนุบัญญัติที่เสนอคณะรัฐมนตรีตรวจพิจารณา โดยให้รับความเห็นของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาไปประกอบการพิจารณาด้วย แล้วดำเนินการต่อไปได้

1. สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ได้มีแผนงานในการดำเนินการจัดที่ดิน ซึ่ง ส.ป.ก. ได้จัดซื้อที่ดินจากเจ้าของที่ดินเอกชนเพื่อให้เกษตรกรมีที่ดินทำกินโดยการเช่าซื้อ เมื่อเกษตรกรได้ชำระค่าเช่าซื้อครบถ้วน ส.ป.ก. จะดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ให้แก่เกษตรกร โดยการโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินให้เกษตรกรดังกล่าวจะต้องมีการชำระค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมตามที่กรมที่ดินกำหนด โดย ส.ป.ก. จะได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมตามมาตรา 38 แห่งพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ส่วนเกษตรกรไม่ได้รับการยกเว้นและต้องชำระค่าธรรมเนียมในอัตราร้อยละ 1 ของราคาประเมินทุนทรัพย์ ซึ่งเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินส่วนใหญ่มีฐานะยากจนไม่สามารถชำระค่าธรรมเนียมได้ ส.ป.ก. จึงเสนอมาตรการในการลดหย่อนค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมให้เหลือในอัตราร้อยละ 0.01 ตามราคาประเมินทุนทรัพย์ จากปกติจะเรียกเก็บในอัตราร้อยละ 1 ตามราคาประเมินทุนทรัพย์ ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวจะต้องนำเสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาเห็นชอบตามกฎกระทรวงฉบับที่ 47 (พ.ศ. 2541) ออกตามความในพระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 ข้อ 2 (7) (ฎ) และดำเนินการออกประกาศกระทรวงมหาดไทยเพื่อให้มีผลบังคับใช้ต่อไป

2. ปัจจุบัน ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์การลดหย่อนค่าธรรมเนียม จดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเป็นพิเศษ ตามประมวลกฎหมายที่ดิน สำหรับกรณีการโอนอสังหาริมทรัพย์ในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ได้สิ้นสุดลงตั้งแต่วันที่ 31 ธันวาคม 2561 ซึ่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์แจ้งว่า มาตรการลดหย่อนค่าธรรมเนียมฯ ตามประกาศดังกล่าวยังมีความจำเป็นต่อการดำเนินการของ ส.ป.ก. จึงขอขยายกำหนดเวลาใช้บังคับออกไปอีกจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2564 เพื่อเป็นการลดภาระในการชำระค่าธรรมเนียมฯ ให้แก่เกษตรกรที่ยังมิได้โอนกรรมสิทธิ์และสนับสนุนการดำเนินงานของ ส.ป.ก. ให้บรรลุวัตถุประสงค์ตามเจตนารมณ์ของการปฏิรูปที่ดิน

3. โดยที่การลดหย่อนค่าธรรมเนียมเป็นพิเศษ เพื่อประโยชน์สาธารณะหรือความมั่นคงในทางเศรษฐกิจของประเทศ กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจของคณะรัฐมนตรี ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาพิจารณาแล้วเห็นควรอนุมัติหลักการร่างประกาศกระทรวงมหาดไทยฯ โดยเห็นควรให้ตัดการอ้างข้อ 2 (7) (ฎ) แห่งกฎกระทรวงฉบับที่ 47 (พ.ศ 2541) ออกตามความในพระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดินพ.ศ 2497 ออก และสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติได้พิจารณาเห็นชอบตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เสนอ โดยเห็นควรให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เร่งดำเนินการแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้องกับการปฏิบัติงานในระยะยาวเพื่อให้สามารถใช้เป็นแนวทางปฏิบัติได้ก่อนที่จะครบกำหนดเวลาที่ระบุในประกาศกระทรวงมหาดไทยที่จะขยายออกไป

ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 19 พฤศจิกายน 2562