สหรัฐฯและการนำเข้าข้าวจากกัมพูชา

สหรัฐฯและการนำเข้าข้าวจากกัมพูชา

กัมพูชาส่งข้าวเข้าสหรัฐฯมานานแล้วแต่ในจำนวนที่น้อยมากไม่สามารถเก็บสถิติได้ ข้าวที่ส่งเข้าสหรัฐฯในระยะแรกๆเป็นข้าวที่มีคุณภาพไม่ได้มาตรฐานและสินค้ามีคุณภาพที่ไม่คงที่ เริ่มตั้งแต่ปี ๒๐๑๐ เป็นต้นมากัมพูชาสามารถส่งข้าวคุณภาพดีและได้มาตรฐานของ FDA เข้าประเทศสหรัฐฯเพิ่มมากขึ้นจนเกิดเป็นการค้าข้าวอย่างจริงจังกับสหรัฐฯและสหรัฐฯเริ่มเก็บสถิตินำเข้าข้าวกัมพูชาเป็นครั้งแรก

ข้าวกัมพูชาที่นำเข้าสหรัฐฯในปี ๒๐๑๐ มีรวมทั้งสิ้นประมาณ ๗.๓ แสนกิโลกรัม ในจำนวนนี้ ๖.๓ แสนกิโลกรัมเป็นข้าวเมล็ดยาวสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนและ ๑.๗ หมื่นกิโลกรัมเป็นข้าวผสมสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วน มูลค่ารวมของการนำเข้าข้าวทั้งสิ้นประมาณ ๕ แสนเหรียญฯ ในจำนวนนี้ ๔ แสนเหรียญฯเป็นการนำเข้าข้าวเมล็ดยาวสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วน และ ๒ หมื่นเหรียญฯเป็นการนำเข้าข้าวผสมสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนราคานำเข้าข้าวของกัมพูชาในปีดังกล่าวตกประมาณ ๗๓ เซ็นต์ต่อหนึ่งกิโลกรัม

ในระยะ ๑๐ เดือนแรก (มกราคม - ตุลาคม) ของปี ๒๐๑๑ สหรัฐฯนำเข้าข้าวจากกัมพูชารวมทั้งสิ้น ๑.๖ ล้านกิโลกรัม เพิ่มขึ้นร้อยละ ๒๐๙.๓๔ จากระยะเวลาเดียวกันของปี ๒๐๑๐ ปริมาณการนำเข้าข้าวขาวเมล็ดยาวฯเพิ่มขึ้นร้อยละ ๒๐๔.๑๕ และปริมาณการนำเข้าข้าวผสมฯเพิ่มขึ้นร้อยละ ๓๒๙.๓๖ ชนิดของข้าวที่สหรัฐฯนำเข้าจากกัมพูชาในปี ๒๐๑๑ เพิ่มขึ้นจากเดิมที่มีอยู่ ๒ ชนิดคือข้าวเมล็ดยาสีแล้วบางส่วนหรือทั้งหมด และข้าวผสมสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วน มาเป็นการนำเข้าข้าวจากกัมพูชา ๖ ชนิดคือ

             ประเภทของข้าว                                   ปริมาณนำเข้า(โดยประมาณ) ในระยะ ๑๐
                                                            เดือนแรกของปี ๒๐๑๑ (หน่วย: กิโลกรัม)
                                                                  กัมพูชา          ไทย
๑.  ข้าวเมล็ดยาวสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309055             ๑.๒ ล้าน          -
๒.  ข้าวเมล็ดยาสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309010                ๕ แสน      3.2 ร้อยล้าน
๓.  ข้าวชีวภาพสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309015                 ๒ แสน          -
๔.  ข้าวเมล็ดกลางสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309065              ๘ หมื่น          -
๕.  ข้าวข้าวเมล็ดยาวที่เป็นข้าวนึ่งสีแล้วบางส่วนหรือทั้งหมด รหัสศุลกากร1006301020   ๔ หมื่น        7 แสน
๖.  ข้าวผสมที่สีแล้วทั้งหมดหรือเป็นบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309040               ๒ หมื่น        3 ล้าน

ในระยะ ๑๐ เดือนแรกของปี ๒๐๑๑ สหรัฐฯไม่มีสถิติการนำเข้าจากประเทศไทยสำหรับข้าวในข้อที่ ๑ ข้อที่ ๓ และข้อที่ ๔ ข้างต้น

             ประเภทของข้าว                                        ในระยะ ๑๐ เดือนแรกของปี ๒๐๑๑
                                                               ราคานำเข้าเฉลี่ยต่อกิโลกรัม (เหรียญฯ)
                                                                      กัมพูชา       ไทย ______________________________________________________________________________________________
๑.  ข้าวเมล็ดยาวสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309055                    ๑.๐๐       -
๒.  ข้าวเมล็ดยาสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309010                     ๐.๖๗      ๑.๐๓
๓.  ข้าวชีวภาพสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309015                      ๐.๘๘       -
๔.  ข้าวเมล็ดกลางสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309065                   ๑.๐๐       -
๕.  ข้าวข้าวเมล็ดยาวที่เป็นข้าวนึ่งสีแล้วบางส่วนหรือทั้งหมด รหัสศุลกากร1006301020        ๑.๐๔      ๑.๑๕
๖.  ข้าวผสมที่สีแล้วทั้งหมดหรือเป็นบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309040                    ๑.๑๗      ๑.๐๑

การเก็บสถิตินำเข้าข้าวของสหรัฐฯไม่มีการแยกระบุประเภทของข้าวที่เจาะจงว่าเป็นข้าวหอมมะลิ แต่เป็นที่รู้กันว่าข้าวขาวเมล็ดยาวในรหัสศุลกากร1006309010 ที่มีระบุในสถิติการนำเข้าจากประเทศที่ผลิตและส่งออก ข้าวเมล็ดยาวที่มีกลิ่นหอมนั้นหมายถึงว่าเป็นข้าวหอมมะลิ ข้าวเมล็ดยาวนำเข้าจากกัมพูชาทั้งหมดที่วางตลาดค้าปลีกในสหรัฐฯขณะนี้จะระบุบนถุงว่าเป็น "ข้าวหอมมะลิกัมพูชา" (Jasmine Rice of Cambodia)

ด่านนำเข้าข้าวของกัมพูชาในสหรัฐฯในระยะ ๑๐ เดือนแรกของปี ๒๐๑๑

• เกินกว่าครึ่งหนึ่งของข้าวนำเข้าจากกัมพูชาหรือประมาณร้อยละ ๖๘.๕๗ จะถูกขนถ่ายขึ้นที่มลรัฐ แคลิฟอร์เนียที่ด่านศุลกากร Los Angeles ที่ท่าเรือ Los Angeles และท่าเรือ Long Beach และ ที่ด่านศุลกากร San Francisco ที่ท่าเรือ Oakland อัตราการขยายตัวของการขนถ่ายสินค้า ที่ด่านศุลกากรนครลอสแอนเจลิสเพิ่มขึ้นร้อยละ ๑๐๗.๗๑ และที่ด่านศุลกากร San Francisco หรือที่ท่าเรือOakland เพิ่มสูงถึงร้อยละ ๑,๒๔๑.๑๔ คาดการณ์ว่าเป็นการขนถ่ายเพื่อส่งโดยตรงเข้าสู่ตลาดการบริโภคของคนเชื้อสายกัมพูชาที่อยู่อาศัยหนาแน่นในบริเวณตอนกลางของรัฐ แคลิฟอร์เนียและในรัฐในเขต Pacific Northwest (โอเรกอน และ วอชิงตัน)
• ร้อยละ ๑๕.๘๕ ขึ้นที่ด่านศุลกากร New York, New York
• ร้อยละ ๕.๗๒ มีการขนถ่ายขึ้นที่ด่านศุลกากร Seattle, Washington
• ร้อยละ ๔.๗๐ ขนถ่ายขึ้นที่ด่านศุลกากร Boston, MA
• ร้อยละ ๒.๙๘ ขนถ่ายขึ้นที่ด่านศุลกากร Miami, Florida (อัตราการขนถ่ายสินค้าที่ด่านนี้เพิ่มขึ้นร้อยละ ๑๐๔.๙๔)
• ร้อยละ ๒.๑๗ ขนถ่ายขึ้นที่ด่านศุลกากร Baltimore, Maryland (อัตราการขนถ่ายสินค้าที่ด่านนี้เพิ่มขึ้นร้อยละ ๑๒๒.๒๒

ข้าวกัมพูชาที่วางจำหน่ายในสหรัฐฯขณะนี้มีอยู่ในบรรจุภัณฑ์เพียงสองขนาดคือขนาดถุงละ ๕๐ ปอนด์และขนาดถุงละ ๒๕ ปอนด์ ขณะที่ข้าวไทยมีวางจำหน่ายตั้งแต่ขนาดถุงละ ๕ ปอนด์ขึ้นไป ราคาขายปลีกข้าว

กัมพูชาที่ไม่ต่างจากข้าวไทยนัก ราคาจำหน่ายปลีกข้าวกัมพูชาถุงขนาด ๕๐ ปอนด์เริ่มต้นที่ ๓๐ เหรียญฯ และข้าวถุง ๒๕ ปอนด์ที่เป็นข้าวเก่าเริ่มต้นที่ ๑๕ เหรียญฯ ที่เป็นข้าวใหม่เริ่มต้นที่ ๑๙ เหรียญฯ

ผู้นำเข้าข้าวจากกัมพูชาในสหรัฐฯปัจจุบันมีอยู่ ๓ รายด้วยกันคือ

๑. Angkor International, LLC , (www.angkorint.com) 1305 Raymond Ave., Suite C, Long Beach, CA 90804, Tel: 562 366-3779 ขายข้าวหอมมะลิคุณภาพสูงยี่ห้อ Cambodian Farmer กระจายสินค้าในตลาดแคลิฟอร์เนียเป็นหลัก ส่วนใหญ่จะวางจำหน่ายในตลาดค้าปลีกของคนเชื้อชาติกัมพูชาและเวียดนามจำนวน ๒๔ แห่งด้วยกันคือในเมือง Long Beach จำนวน ๑๓ แห่ง ในนครลอสแอนเจลิส เมืองซานดิเอโก และเมืองสต๊อกตั้น เมืองละ ๒ แห่ง ในเมืองซานตาอาน่า เมืองเวสมินสเตอร์ เมืองซานเกเบียล เมืองเอล มอนเต้ และเมืองซาคาเมนโต้ เมืองละ ๑ แห่ง นอกจากนี้ยังมีวางจำหน่ายในตลาดค้าปลีกในเมืองซีแอตเติ้ล รัฐวอชิงตันอีก ๑ แห่ง ปัจจุบันตั้งราคาขายปลีกข้าวถุงขนาด ๕๐ ปอนด์เริ่มต้นที่ ๓๖.๙๙ ราคาขายปลีกขนาด ๒๕ ปอนด์เริ่มต้นที่ ๑๘.๙๙ เหรียญฯ

๒. Imperial Rina Group Co., Ltd. (IRG) www.myirg.com บริษัทแม่อยู่ในกรุงพนมเปญ บริษัท สาขาในสหรัฐฯ (www.trademyirg.com) ทำหน้าที่นำเข้าและขายส่งสินค้าเกษตร สำนักงานตั้งอยู่ที่ 1701 Park Ave., Richmond, VA 23220, Tel: 804 212 2299, Fax: 800 339-7083,dream@myirg.com ขายสินค้าเกษตรหลายอย่างภายใต้ยี่ห้อของบริษัทคือ Just For Me และยี่ห้ออื่นๆที่ลูกค้าต้องการข้าวที่บริษัทนำเข้าไปวางจำหน่ายในสหรัฐฯมีทั้งข้าวหอมมะลิกัมพูชา (Sen Kro Oub) และข้าวพื้นเมืองอื่นๆของกัมพูชาแหล่งสำคัญของกระจายสินค้าข้าวของบริษัทนี้คือรัฐแคลิฟอร์เนีย เช่นกัน

๓. Angkor Trading, (www.ankortrading.biz) Lawrence, MA 01843, Tel: 978 885-0915 Fax: 978 610- 1701 แหล่งกระจายสินค้าสำคัญในรัฐแมสซาจูเซท โรดไอแลนด์ และเพนซิลวาเนีย กระจายสินค้าข้าวหอมมะลิภายใต้ยีห้อ White Gold เข้าสู่ร้านค้าปลีกของคนเอเซียเชื้อสายจีน เวียดนาม ไทยและคนเชื้อสายกัมพูชา ๑๘ แห่งในรัฐแมสซาจูเซท (๑๑ แห่ง) รัฐฟิลาเดลเฟีย (๔ แห่ง) และรัฐโรดไอแลนด์ (๓ แห่ง) วางจำหน่ายข้าวขนาดเดียวคือถุงละ ๒๕ ปอนด์ราคาจำหนายปลีกในแมสซาจูเซทระหว่าง ๒๐ - ๒๑ เหรียญฯ

ผู้นำเข้าข้าวรายใหญ่ของไทยรายหนึ่งในสหรัฐฯระบุว่า ค่อนข้างจะวิตกกังวลกับการเข้าสู่ตลาดสหรัฐฯของข้าวหอมมะลิกัมพูชามากกว่าการเข้าสู่ตลาดสหรัฐฯของข้าวเวียดนาม เพราะเห็นว่าข้าวกัมพูชามีกลิ่นที่ใกล้เคียงกับข้าวหอมมะลิไทยและมีกลิ่นแรงกว่าข้าวเวียดนาม จากการเดินทางไปสำรวจตลาดการค้าปลีกข้าวหอมกัมพูชาในชุมชนกัมพูชาบริเวณที่เรียกว่า Little Cambodia ในเมือง Long Beach ซึ่งเป็นแหล่งอยู่อาศัยหนาแน่นของคนกัมพูชา (มีประมาณการณ์ว่ามีคนเชื้อสายกัมพูชาอาศัยอยู่ไม่ต่ำกว่าหนึ่งแสนกว่าคน) และซื้อข้าวหอมมะลิกัมพูชามาทดลองหุงบริโภค สำนักงานฯลอสแอนเจลิสเชื่อว่าขณะนี้ข้าวหอมมะลิกัมพูชายังห่างไกลกับการเป็นคู่แข่งขันสำคัญของข้าวหอมมะลิไทยในตลาดการบริโภคส่วนใหญ่ ทั้งในเรื่องของคุณภาพของข้าวราคา ปริมาณการวางจำหน่ายในตลาด และเงื่อนไขที่ว่าผู้บริโภคข้าวแต่ละรายจะมีความคุ้นเคยและนิยมข้าวเฉพาะชนิดที่ยากจะเปลี่ยนนิสัยของการบริโภค อย่างไรก็ดีผลกระทบอันแรกของการขยายตัวของข้าวหอมมะลิกัมพูชาในตลาดสหรัฐฯคือข้าวหอมมะลิไทยจะสูญเสียส่วนแบ่งตลาดจำนวนหนึ่งที่เป็นผู้บริโภคเชื้อสายคนกลุ่มน้อยที่นิยมบริโภคข้าวกัมพูชาและผู้บริโภคกลุ่มอื่นที่นิยมรสชาติของข้าวกัมพูชาขณะนี้เจ้าหน้าที่รัฐบาลกัมพูชาในประเทศสหรัฐฯ นักธุรกิจ และผู้นำชุมชนกัมพูชาในสหรัฐฯกำลังเร่งส่งเสริมการบริโภคข้าวกัมพูชาในชุมชนของตนผ่านทางสื่อสิ่งพิมพ์และ social media ของชุมชน โดยเน้นเรื่องความรักชาติและการสนับสนุนช่วยเหลือประเทศชาติและความ คุ้นเคยกับข้าวประจำชาติของตน ขณะนี้นักธุรกิจร้านอาหารกัมพูชาหลายรายได้หันมาสั่งข้าวกัมพูชาสำหรับใช้ในธุรกิจให้บริการอาหารของตน

ข้อมูลที่ได้จากการสำรวจตลาดในชุมชนกัมพูชาและการชิมข้าวหอมมะลิกัมพูชา คือ

๑.ในชุมชนกัมพูชามีตลาดค้าปลีกที่เป็น supermarket และ grocery ของคนกัมพูชาอยู่เป็นจำนวนมาก เกือบทุกตลาดจะมีข้าวกัมพูชาวางขายโดยข้าวยี่ห้อ Cambodian Farmers มีวางแพร่หลายมากที่สุด ในขณะเดียวกันก็จะมีข้าวไทยวางขายในปริมาณการวางขายที่มากกว่า มีหลากหลายยี่ห้อ หลากหลายขนาดบรรจุ และหลากหลายราคาให้เลือก

๒.สำนักงานฯลอสแอนเจลิสได้ซื้อตัวอย่างข้าวกัมพูชายี่ห้อ Cambodian Farmers ที่โฆษณาว่าเป็น premium quality มาหุงพบว่า ผู้บริโภคข้าวหอมมะลิไทยเป็นประจำจะสามารถแยกข้าวหอมมะลิไทยออกจากข้าวหอมกัมพูชาได้โดยทันทีจากรูปลักษณ์ที่มองเห็นจากกลิ่นและเนื้อของข้าว

(ก) ข้าวหอมกัมพูชามีกลิ่นที่แตกต่างจากข้าวหอมมะลิไทยอย่างมากจนสังเกตได้ชัดเจน กลิ่นข้าวกัมพูชาไม่หอมหวานเหมือนข้าวหอมมะลิไทย แต่เป็นกลิ่นที่ฉุนกว่าและแรงกว่าเหมือนกลิ่นถั่วไหม้หรือกลิ่นไข่ข้าว

(ข) เวลาหุงไม่มีกลิ่นหอมเหมือนเวลาหุงข้าวหอมมะลิไทย และเมื่อหุงทิ้งไว้ข้าวจะหมดกลิ่น โดยเร็วในขณะที่ข้าวหอมมะลิไทยยังคงมีกลิ่นอยู่

(ค) สีขาวและรูปลักษณ์ของข้าวเมื่อหุงแล้วแตกต่างจากข้าวหอมมะลิไทยอย่างเห็นได้ชัดเจน กล่าวคือข้าวกัมพูชาจะมีสีขาวใสกว่าข้าวไทยและมีลักษณะเหมือนว่าเป็นข้าวแฉะเพราะแต่ละเมล็ดดูเหมือนจะอุ้มน้ำเอาไว้มากกว่า

(ง) เวลารับประทาน เนื้อ (texture) ของข้าวกัมพูชาเหมือนเนื้อข้าวเมล็ดเล็กที่นิยมใช้ทำซูชิเป็นข้าวที่ขาด "ยางข้าว" หรือความหนึบในขณะเคี้ยว

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครลอสแอนเจลิส

๑๓ มกราคม ๒๕๕๕