ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐฯ เปิดเผยเมื่อวันอังคาร (30 ก.ย.) ว่า คณะบริหารของตนใกล้จะบรรลุข้อตกลงกับมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ซึ่งรวมถึงการที่ฮาร์วาร์ดจะจ่ายเงินมูลค่า 500 ล้านดอลลาร์ เพื่อยุติข้อพิพาทที่ยืดเยื้อมานานหลายเดือนเกี่ยวกับนโยบายต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัย
คณะรัฐบาลชุดปัจจุบันมีข้อพิพาทกับมหาวิทยาลัยอันทรงเกียรติหลายแห่ง และได้ข่มขู่ว่าจะระงับเงินทุนอุดหนุนจากรัฐบาลกลางในประเด็นต่าง ๆ ซึ่งรวมถึงกรณีการประท้วงอันเป็นการสนับสนุนปาเลสไตน์เพื่อต่อต้านสงครามของอิสราเอลในกาซา ประเด็นความหลากหลายในสถานศึกษา และนโยบายเกี่ยวกับบุคคลข้ามเพศ
ทรัมป์บอกกับนักข่าวที่งานอีเวนต์ในห้องทำงานรูปไข่ว่า "เราใกล้มากแล้วนะ ใกล้มาก ๆ แล้ว" และเสริมว่า รัฐมนตรีศึกษาธิการ ลินดา แม็กแมน กำลังเก็บรายละเอียดขั้นสุดท้ายอยู่
"แล้วพวกเขาก็จะต้องจ่ายเงิน ตั้ง 500 ล้านดอลลาร์นะ แล้วก็จะไปเปิดโรงเรียนอาชีวะ พวกเขาจะไปสอนคนให้ทำ AI เป็น แล้วก็เรื่องอื่น ๆ อีกเยอะแยะ เรื่องเครื่องยนต์ อะไรต่อมิอะไรอีกเยอะแยะ" ทรัมป์กล่าวทั้งนี้ รัฐบาลทรัมป์ได้พุ่งเป้าไปยังขบวนการประท้วงสนับสนุนปาเลสไตน์ที่สร้างความปั่นป่วนขึ้นในอาณาบริเวณของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด และได้ดำเนินการเพื่อยุติการให้เงินทุนสนับสนุนการวิจัยแก่มหาวิทยาลัยเป็นมูลค่ากว่า 2 พันล้านดอลลาร์
นอกจากนี้ รัฐบาลยังได้พยายามห้ามไม่ให้นักศึกษานานาชาติเข้าศึกษา ณ สถาบันแห่งนี้ พร้อมข่มขู่สถานะการรับรองวิทยฐานะของฮาร์วาร์ด และเปิดช่องทางในการตัดเงินทุนสนับสนุนเพิ่มเติม โดยชี้ว่ามหาวิทยาลัยได้ละเมิดกฎหมายสิทธิพลเมืองแห่งสหพันธรัฐ
อลัน การ์เบอร์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ได้กล่าวว่า การดำเนินการต่าง ๆ ของรัฐบาลกลางนับแต่ปธน.ทรัมป์กลับเข้ารับตำแหน่งเมื่อเดือนม.ค. อาจเป็นเหตุให้มหาวิทยาลัยต้องสูญเสียเงินทุนเกือบ 1 พันล้านดอลลาร์ต่อปี ซึ่งจะบีบให้ต้องมีการเลิกจ้างบุคลากรและระงับการจ้างงานใหม่
ฮาร์วาร์ดได้ยื่นฟ้องคัดค้านการกระทำบางประการนั้นต่อศาล โดยให้เหตุผลว่ารัฐบาลทรัมป์กำลังดำเนินการตอบโต้ตน อันเป็นการละเมิดสิทธิเสรีภาพในการแสดงออก ภายหลังจากที่มหาวิทยาลัยปฏิเสธที่จะปฏิบัติตามข้อเรียกร้องของเจ้าหน้าที่รัฐที่ต้องการให้ฮาร์วาร์ดปฏิรูปการกำกับดูแล การจ้างงาน และหลักสูตรการศึกษา ให้สอดคล้องกับวาระทางอุดมการณ์ของรัฐบาล
คดีฟ้องร้องทั้งสองคดีของฮาร์วาร์ด ได้รับการมอบหมายให้ผู้พิพากษาศาลแขวงสหรัฐฯ อัลลิสัน เบอร์โรห์ส ผู้พิพากษา ณ เมืองบอสตัน ซึ่งได้รับการแต่งตั้งโดยอดีตประธานาธิบดีบารัค โอบามา จากพรรคเดโมแครต เป็นผู้พิจารณา โดยเธอได้มีคำสั่งยับยั้งไม่ให้รัฐบาลทรัมป์ปิดกั้นนักศึกษานานาชาติ และเมื่อวันที่ 3 ก.ย. ก็ได้มีคำสั่งห้ามไม่ให้รัฐบาลดำเนินการตัดเงินทุนวิจัยของฮาร์วาร์ดต่อไป
อย่างไรก็ดี ในช่วงหลายวันที่ผ่านมานับแต่มีคำพิพากษา รัฐบาลยังคงยกระดับการต่อสู้กับฮาร์วาร์ดอย่างต่อเนื่อง หนึ่งวันก่อนหน้าถ้อยแถลงล่าสุดของปธน.ทรัมป์ กระทรวงสาธารณสุขและบริการมนุษย์ของสหรัฐฯ ได้ประกาศว่าจะเริ่มกระบวนการที่อาจนำไปสู่การตัดสิทธิ์มหาวิทยาลัยไม่ให้เข้าทำสัญญากับหน่วยงานภาครัฐทุกแห่ง หรือไม่ให้ได้รับเงินทุนสนับสนุนใด ๆ อีก