ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา มีความเคลื่อนไหวทางเศรษฐกิจที่น่าสนใจ ดังนี้
Cabinet Office รายงานว่าผลสำรวจดัชนีความเคลื่อนไหวของภาวะเศรษฐกิจญี่ปุ่นทั่วประเทศในเดือนธ.ค.51 ลดลง 5.1 จุด ลงเหลือ 15.9 ลดลงติดต่อกันเป็นเวลา 9 เดือนแล้ว รายละเอียดการสำรวจมี ดังนี้
การบริโภคภาคครัวเรือนลดลง ประชาชนระมัดระวังการใช้จ่ายถึงแม้ราคาน้ำมันจะลดลง แต่จำนวนโบนัสที่พนักงานบริษัทได้รับลดลงเนื่องผลประกอบการบริษัทไม่ดี จากภาวะเศรษฐกิจกำลังถดถอย คาดว่าสถานการณ์ในปี 2552 การบริโภคภาคครัวเรือนจะยังคงถดถอยต่อไปตลอดไตรมาสที่ 1
การลงทุนของเอกชนลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอุตสาหกรรมที่ผลิตเพื่อการส่งออกยังคงถดถอยอย่างต่อเนื่อง จากภาวะที่ค่าเงินเยนแข็งค่าขึ้นเป็นจำนวนมาก อุตสาหกรรมยานยนต์ และอุตสาหกรรมต่อเนื่อง แม้ Toyota และ Sony ยังประสบผลขาดทุน จากยอดขายลดลงเป็นจำนวนมาก ทำให้ต้องลดการใช้จ่ายและเลื่อนแผนการลงทุนใหม่ออกไป ภาคก่อสร้างได้รับผลกระทบรุนแรงจากภาวะเศรษฐกิจถดถอย มีการล้มละลายเป็นจำนวนมากเพราะขาดสภาพคล่อง ที่เหลือได้ยกเลิกหรือเลื่อนแผนงานก่อสร้างใหม่ออกไป ถึงแม้ราคาวัสดุได้ลดลงแต่ไม่ได้ช่วยให้กระเตื้อง ผลการสำรวจคาดว่าสถานการณ์ภาคเอกชนยังคงไม่ดีขึ้นต่อเนื่องตลอดไตรมาสที่ 1 เนื่องจากยังไม่มีสัญญาณใดๆ เป็นบวก
ภาวะการจ้างงานกำลังแย่ลงเรื่อยๆ ไม่มีการจ้างงานใหม่ ในขณะที่พนักงานชั่วคราวไม่ได้รับการต่อสัญญาใหม่ เมื่อสัญญาสิ้นสุดเมื่อสิ้นปี 2551 คาดว่าสถานการณ์การจ้างงานจะเลวร้ายต่อไปอย่างต่อเนื่องในปี 2552 เพราะพนักงานระดับเสมียน หรือพนักงาน Blue Collar มีแนวโน้มจะถูกยกเลิกสัญญามากขึ้นเพื่อลดต้นทุนของบริษัท
กระทรวงการคลังญี่ปุ่นเปิดเผยว่าการเกินดุลการค้าในปี 2551 ลดลงร้อยละ 80 เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า มีจำนวน 2.16 ล้านล้านเยน ซึ่งเป็นจำนวนเท่ากับในช่วงปี 1980 ยอดการส่งออกลดลงร้อยละ 3.4 มีจำนวน 81.05 ล้านล้านเยน ซึ่งเป็นการลดลงครั้งแรกใน 7 ปี เป็นผลมาจาก Real Economy ที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจโลก ส่งผลให้การส่งออกลดลงอย่างมาก รวมทั้งผลกำไรของบริษัทญี่ปุ่นก็ลดลงอย่างต่อเนื่อง การส่งออกไปยังสหรัฐฯ ลดลงร้อยละ 15.8 เป็นการลดลงมากที่สุดในประวัติศาสตร์จากการส่งออกชิ้นส่วนรถยนต์ลดลงอย่างมาก การ ส่งออกไปยังสหภาพยุโรปและเอเชียก็ลดลงร้อยละ 7.8 และร้อยละ 1.0 ตามลำดับ ในขณะที่ยอดการนำเข้าเพิ่มขึ้นร้อยละ 7.9 เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้ามีจำนวน 78.89 ล้านล้านเยน
อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาภาวะดุลการค้ารายเดือนปรากฏว่า เดือนธ.ค.เดือนเดียว ญี่ปุ่นขาดดุลการค้า 320.7 พันล้านเยน หรือ 3.60 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ เนื่องจากส่งออกลดลงร้อยละ 35 โดยในปี 2551 ที่ผ่านมา ญี่ปุ่นขาดดุลการค้าในเดือนม.ค. ส.ค. ต.ค.และ พ.ย. นักวิเคราะห์เตือนว่า หากสถานการณ์นี้ดำเนินต่อไปเรื่อยๆ จะส่งผลให้ดุลบัญชีเดินสะพัดขาดดุลในที่สุดเพราะปัจจุบันได้เกินดุลลดลงเรื่อยๆ และเข้าสู่ภาวะ Twin Deficit ในไม่ช้านี้ ญี่ปุ่นได้จัดทำงบประมาณขาดดุลติดต่อกันมาหลายปีแล้ว เป็นสัญญาณอันตรายต่อเศรษฐกิจโลกมาก สหรัฐฯ ซึ่งมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 1 ของโลกได้ป่วยลง ในขณะที่ญี่ปุ่นซึ่งมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 2 กำลังจะป่วยตาม
BOJ ได้พิจารณาขอยกเว้นหน้าที่หลักของธนาคารกลาง โดยเข้าช่วยแบ่งเบาการขาดสภาพคล่องของบริษัทเอกชน และเตรียมใช้เงิน 3 ล้านล้านเยนเพื่อเข้าซื้อหุ้นกู้ระยะสั้น ได้แก่ ตราสารทางการเงินต่างๆ และตราสารทางการเงินที่มีหลักทรัพย์เป็นหลักประกัน (asset- backed commercial paper ) ของบริษัทเอกชนที่ถือโดยสถาบันการเงินเพื่อช่วยเพิ่มสภาพคล่องโดยคิดดอกเบี้ยร้อยละ 0.1 มาตรการนี้จะใช้เป็นการชั่วคราวจนถึงสิ้นปีงบประมาณ 2551 หรือสิ้น มี.ค.52 อย่างไรก็ตาม ตราสารทางการเงินต่างๆ และตราสารทางการเงินที่มีหลักทรัพย์เป็นหลักประกัน ต้องได้รับการจัดอันดับ A-1 และมีอายุ 3 เดือน
นอกจากนี้ ยังเปิดเผยว่าขั้นต่อไป BOJ จะช่วยรองรับ credit risks เพิ่มขึ้นโดยจะใช้เงินจำนวน 9.6 ล้านล้านเยนเข้าซื้อ หุ้นกู้ระยะยาว มีอายุ 1 ปีขึ้นไป เพื่อช่วยสนับสนุนทางการเงินแก่บริษัทเอกชน และจะเข้าซื้อพันธบัตรรัฐบาลมากขึ้นเพิ่มสภาพคล่องเข้าสู่ระบบ ในภาวะที่เศรษฐกิจญี่ปุ่นกำลังถดถอยเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ
สำนักงานที่ปรึกษาเศรษฐกิจและการคลัง ณ กรุงโตเกียว
ที่มา: Macroeconomic Analysis Group: Fiscal Policy Office
Tel 02-273-9020 Ext 3665 : www.fpo.go.th