กรมพัฒนาที่ดิน ร่วมกับ ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (NECTEC) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการเปิดตัวโครงการวิจัย (Kick off) การพัฒนาเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ และการวิเคราะห์เชิงพื้นที่เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการประเมินความเสื่อมโทรมของดินด้วยแนวคิด Land Degradation Neutrality (LDN) โดยมี ดร.สุมิตรา วัฒนา อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน เป็นประธานเปิดประชุม พร้อมด้วยผู้แทนหน่วยงานของคณะกรรมการอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการต่อต้านการแปรสภาพเป็นทะเลทราย สถาบันการศึกษา ผู้อำนวยการกอง/สำนัก ผู้เชี่ยวชาญ ทีมนักวิจัย และเจ้าหน้าที่ของกรมพัฒนาที่ดินที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมงาน ซึ่งจัดขึ้นเมื่อวันอังคารที่ 4 พฤศจิกายน 2568 ณ โรงแรมเบสท์เวสเทิร์น นาดา ดอนเมือง แอร์พอร์ต กรุงเทพมหานคร
ดร.สุมิตรา วัฒนา อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน เปิดเผยว่า ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ภายใต้การนำของ ร้อยเอก ธรรมนัส พรหมเผ่า รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้มอบนโยบาย "สานต่อ 6 นโยบายเดิม เพิ่มเติม 3 นโยบายเร่งด่วน" เพื่อขับเคลื่อนภาคการเกษตรของประเทศให้มั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน โดยมุ่งเน้นการจัดการทรัพยากรทางการเกษตรเพื่อสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน (Go Green) และฟื้นฟูความอุดมสมบูรณ์ของดิน รวมถึงการจัดทำมาตรการเชิงรุกเพื่อป้องกันและรับมือภัยแล้ง น้ำท่วม และภัยพิบัติอื่น ๆ ให้สามารถดำเนินการได้ทันท่วงที เพื่อขับเคลื่อนตามนโยบายดังกล่าว กรมพัฒนาที่ดินเป็นหน่วยงานที่ได้รับมอบหมายให้ประสานงานกลางระดับชาติ (National Focal Point) เพื่อขับเคลื่อนงานในระดับประเทศ โดยใช้เป้าหมาย SDGs ซึ่งเชื่อมโยงกับตัวชี้วัด 15.3.1 "สัดส่วนของพื้นที่เสื่อมโทรมเมื่อเทียบกับพื้นที่ทั้งหมด" เพื่อประเมินและติดตามความเสื่อมโทรมของที่ดิน ในการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ภายในปี 2573 ซึ่งกรมพัฒนาที่ดิน ได้ขับเคลื่อนการจัดทำเป้าหมาย LDN ตั้งแต่ปี 2561 ครอบคลุมแล้ว 55 จังหวัด และตั้งเป้าครบทั้ง 77 จังหวัด ภายในปี 2570 และในปี 2568 กรมพัฒนาที่ดินได้ร่วมมือกับ NECTEC พัฒนาโครงการวิจัยและได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) (สวก.) ภายใต้โครงการการพัฒนาเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) และการวิเคราะห์เชิงพื้นที่เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการประเมินความเสื่อมโทรมของที่ดิน ด้วยแนวคิด LDN ในระยะเวลา 3 ปี (พ.ศ. 2568 - 2570) โดยมุ่งพัฒนาเทคโนโลยี AI และการบริหารจัดการข้อมูลเชิงพื้นที่ เพื่อให้การประเมินความเสื่อมโทรมของที่ดินมีความแม่นยำ รวดเร็ว สามารถคาดการณ์แนวโน้มในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยลดต้นทุนและความซ้ำซ้อนในการลงพื้นที่สำรวจ
นอกจากนี้ กรมพัฒนาที่ดินยังประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดาวเทียม ในการสำรวจสภาพการใช้ที่ดิน สำรวจคุณสมบัติต่าง ๆ ของดิน วิเคราะห์พื้นที่ภัยแล้ง น้ำท่วม ดินถล่ม รวมถึงใช้ในการติดตามความเสื่อมโทรมของที่ดิน โดยมีแผนที่จะจัดทำความร่วมมือเพื่อจะนำข้อมูลดาวเทียมรายละเอียดสูง มาใช้ในการดำเนินการต่าง ๆ ของกรมฯ ให้ครอบคลุมและทันสมัยมากยิ่งขึ้น พร้อมกันนี้ยังดำเนินความร่วมมือกับการประปาส่วนภูมิภาค และ GISTDA ในการใช้เทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศเพื่อบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ วางแผนรับมือภัยแล้ง ประเมินสถานการณ์น้ำ และเชื่อมโยงฐานข้อมูลเทคโนโลยีสารสนเทศร่วมกัน ซึ่งจะช่วยให้การขับเคลื่อนงานด้านการประเมินความเสื่อมโทรมของดินดำเนินการได้ครอบคลุมทุกภูมิภาคของประเทศ
การประชุมเชิงปฏิบัติการในครั้งนี้ ถือเป็นเวทีสำคัญในการขับเคลื่อนแนวคิด LDN ระดับประเทศ การเปิดตัวโครงการวิจัยที่ได้รับงบประมาณสนับสนุนจาก สวก. รวมถึงการแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นเพื่อทบทวนตัวชี้วัดหลัก 3 ด้าน ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน (Land Use Change: LUC) ผลิตภาพของที่ดิน (Land Productivity: LP) และการกักเก็บคาร์บอนอินทรีย์ในดิน (Soil Organic Carbon Stock: SOC) และกำหนดแนวทางการดำเนินงานให้สอดคล้องกับบริบทของประเทศไทย อันจะนำไปสู่การบริหารจัดการทรัพยากรที่ดินอย่างยั่งยืนในอนาคต