นายกรัฐมนตรี ฝ่าม มิงห์ จิ๋งห์ ของเวียดนาม สั่งการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งผลักดันการส่งออกข้าว โดยเฉพาะข้าวคุณภาพสูงและข้าวออร์แกนิก พร้อมพัฒนาแบรนด์ข้าวระดับชาติ เพื่อเสริมสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน พร้อมรักษาตำแหน่งผู้ส่งออกข้าวอันดับสองของโลก
คำสั่งดังกล่าวมีขึ้นหลังจากข้อมูลล่าสุดจากสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยเผยว่า เวียดนามสามารถแซงหน้าไทยขึ้นเป็นผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่อันดับสองของโลกได้สำเร็จในช่วงครึ่งแรกของปีนี้ ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงยุทธศาสตร์ที่สำคัญของเวียดนาม จากการเน้นปริมาณมาเป็นการเพิ่มมูลค่า เพื่อสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันในตลาดโลก
อย่างไรก็ตาม อุตสาหกรรมข้าวของเวียดนามยังคงเผชิญความท้าทายสำคัญ ทั้งจากผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รวมถึงอุปสรรคด้านกฎระเบียบในตลาดที่มีความต้องการสูงอย่างสหภาพยุโรปและญี่ปุ่น เพื่อรับมือกับความท้าทายเหล่านี้ รัฐบาลเวียดนามจึงจำเป็นต้องสร้างยุทธศาสตร์ระยะยาวที่มุ่งเน้นมูลค่ามากกว่าปริมาณ
นายกรัฐมนตรีได้มอบหมายให้กระทรวงเกษตรและสิ่งแวดล้อมประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างเร่งด่วน โดยมีแผนริเริ่มสำคัญ ได้แก่ การส่งเสริมการเติบโตของการส่งออกข้าว การนำระบบตรวจสอบย้อนกลับมาใช้ และการสร้างแบรนด์ข้าวระดับชาติ นอกจากนี้ยังได้เร่งรัดให้มีการพัฒนาเพาะปลูกข้าวคุณภาพสูงในพื้นที่ 1 ล้านเฮกตาร์ในภูมิภาคสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง
กระทรวงเกษตรฯ ของเวียดนามเปิดเผยว่า ระหว่างเดือนม.ค.-ก.ค. 2568 เวียดนามส่งออกข้าวได้ 5.5 ล้านตัน คิดเป็นมูลค่า 2.81 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยปริมาณเพิ่มขึ้น 3.1% แต่ในทางกลับกัน มูลค่าลดลงเกือบ 16% เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว
ฟิลิปปินส์ยังคงเป็นลูกค้ารายใหญ่ที่สุด คิดเป็นเกือบ 43% ของการส่งออกข้าวทั้งหมดของเวียดนาม ตามมาด้วยกานา และไอวอรีโคสต์ ซึ่งคิดเป็น 11.1% และ 10.6% ตามลำดับ
ในบรรดา 15 ประเทศผู้นำเข้าข้าวรายใหญ่ที่สุดของเวียดนาม บังกลาเทศ มีการเติบโตของมูลค่าสูงสุดถึง 188 เท่า เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า ในขณะที่ราคาการส่งออกไปยังมาเลเซียลดลงถึง 58.5%
สำหรับปี 2568 กระทรวงฯ ตั้งเป้ารายได้จากการส่งออกข้าวไว้ที่ 5.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยมีแผนที่จะรักษาส่วนแบ่งทางการตลาดในปัจจุบัน พร้อมกับขยายตลาดข้าวหอม (fragrant rice) โดยเฉพาะในสหรัฐฯ ที่มีไทยและอินเดียเป็นผู้เล่นหลัก นอกจากนี้ยังมองหาแนวทางลดต้นทุนโลจิสติกส์เพื่ออำนวยความสะดวกในการส่งออกข้าวไปยังตลาดต่าง ๆ ด้วย