การสื่อสารกับผู้ป่วยอย่างมีประสิทธิภาพช่วยให้แพทย์สร้างความสัมพันธ์เชิงบวกกับผู้ป่วย และส่งผลต่อผลลัพธ์ด้านสุขภาพอย่างเห็นได้ชัด ด้วยการตระหนักถึงความสำคัญของทักษะระหว่างบุคคลในการเป็นแพทย์ที่ประสบความสำเร็จ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเซนต์จอร์จ (St. George's University - SGU) ประเทศเกรนาดา หมู่เกาะเวสต์อินดิส จึงขอแบ่งปันเคล็ดลับด้านการสื่อสารที่นำไปใช้ได้จริงสำหรับนักศึกษาแพทย์ไทย
การพบผู้ป่วยครั้งแรกมักเป็นจุดเริ่มต้นที่กำหนดรูปแบบของความสัมพันธ์ในระยะยาว ท่าทางเล็กน้อยสามารถสร้างความแตกต่างได้อย่างมาก "เมื่อพบผู้ป่วยครั้งแรก ควรพูดชื่อและออกเสียงให้ถูกต้อง" Dr. Lisa Doggett ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ครอบครัวและเวชศาสตร์วิถีชีวิต ประจำศูนย์ Multiple Sclerosis and Neuroimmunology Center ณ UT Health Austin กล่าว "หากไม่แน่ใจเรื่องการออกเสียง ควรถามตรง ๆ"
อย่าลืมทักทายญาติหรือเพื่อนที่มากับผู้ป่วยด้วย "อย่ามองข้ามคนอื่นในห้องนอกจากผู้ป่วย" Dr. Doggett เสริม "แสดงการรับรู้ถึงญาติ อาจจับมือหรือให้เด็กเล็กแตะมือก็ได้"
แม้เวลาจะเป็นข้อจำกัดในทุกสภาพแวดล้อมทางการแพทย์ แต่ผู้ป่วยไม่ควรรู้สึกว่ากำลังถูกเร่งรัด วิธีง่าย ๆ ที่แสดงถึงความใส่ใจคือการนั่งลงขณะพูดคุยกับผู้ป่วย "การยืนทำให้ดูเหมือนเร่งรีบ" Dr. Doggett อธิบาย "แม้คุณจะมีเวลาจำกัด แต่ผู้ป่วยไม่ควรรู้สึกแบบนั้น บทสนทนาสั้น ๆ ในระดับสายตาเดียวกันสามารถสร้างความประทับใจได้มาก"
นอกจากนี้ ยังมีคำแนะนำที่ให้พยายามหาเรื่องที่สามารถเชื่อมโยงกับผู้ป่วยได้ "อย่ากลัวที่จะเริ่มบทสนทนาเล็ก ๆ กับผู้ป่วยที่เครียดหรือเข้าถึงยาก ลองถามถึงครอบครัว งาน หรือกิจกรรมที่ดูว่าผู้ป่วยจะสนใจ"
การสื่อสารกับผู้ป่วยไม่ได้หมายถึงแค่การพูด แต่รวมถึงการฟังอย่างตั้งใจด้วย การฟังอย่างกระตือรือร้นเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยแสดงความกังวลออกมา และช่วยให้แพทย์รวบรวมข้อมูลสำคัญได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แม้การใช้คอมพิวเตอร์หรือจดบันทึกระหว่างการตรวจจะหลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่ไม่ควรลดความสำคัญของการสบตา "อย่าหลบอยู่หลังหน้าจอ" Dr. Doggett แนะนำ "หากต้องพิมพ์ขณะตรวจ ควรจัดวางคอมพิวเตอร์ให้สามารถหันหน้าเข้าหาผู้ป่วยได้ สิ่งนี้แสดงถึงความเคารพและช่วยสร้างความไว้วางใจ"
ท่าทางและน้ำเสียงของแพทย์สามารถส่งเสริมหรือบั่นทอนความเชื่อมั่นของผู้ป่วยได้ "มองตาผู้ป่วยเมื่อพูดเรื่องสำคัญ" Dr. Bernard Remakus แพทย์อายุรกรรมและนักเขียนกล่าว "ควรใส่ใจภาษากาย และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ทำให้ผู้ป่วยสงสัยในความมั่นใจหรือความจริงใจของคุณ"
"ถ้าคุณรู้สึกว่าผู้ป่วยมีเรื่องไม่สบายใจ ควรสังเกตสีหน้าอารมณ์ และพูดคุยถึงปัญหานั้นก่อนที่จะกระทบต่อการซักประวัติหรือการตรวจร่างกาย" Dr. Remakus แนะนำ
ในช่วงเวลาที่ต้องสนทนาเรื่องยาก ผู้ป่วยอาจรู้สึกตกใจ สับสน หรือเสียใจ แพทย์ที่มีทักษะการสื่อสารที่ดีจะไม่เพียงเข้าใจสิ่งที่ผู้ป่วยรู้สึก แต่ยังแสดงออกว่าสามารถรับรู้และเคารพความรู้สึกนั้นด้วย
"หากผู้ป่วยร้องไห้หรือมีอารมณ์รุนแรง อย่าทิ้งไว้คนเดียว" Dr. Doggett กล่าว "ให้พื้นที่ในการประมวลอารมณ์ และแสดงออกว่าคุณเข้าใจและเห็นใจ ความเห็นอกเห็นใจของคุณมีความหมายมากกว่าที่คิด"
การสื่อสารที่ดีกับผู้ป่วยไม่ใช่แค่เรื่องมารยาท แต่เป็นองค์ประกอบสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพของผู้ป่วยโดยตรง SGU ยังคงมุ่งมั่นในการเตรียมนักศึกษาแพทย์ชาวไทยให้พร้อมด้วยทักษะด้านมนุษยสัมพันธ์และประสบการณ์ที่จำเป็นสำหรับความสำเร็จในสายอาชีพแพทย์ระดับโลก หากต้องการข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับหลักสูตรต่าง ๆ ของ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเซนต์จอร์จ สามารถเยี่ยมชมได้ที่เว็บไซต์ของ SGU